สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดาวเคราะห์พบใหม่ ฮอตสุด ๆ

ดาวเคราะห์พบใหม่ ฮอตสุด ๆ

11 มิ.ย. 2560
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
จะไม่บอกว่าฮอตได้อย่างไร ก็ดาวเคราะห์ดวงนี้มีอุณหภูมิพื้นผิวตั้งเกือบ 5,000 องศาเซลเซียส ร้อนกว่าดาวฤกษ์ส่วนใหญ่เสียอีก 

ดาวเคราะห์ต่างระบบดวงนี้คือ เคลต์-9 บี (KELT-9b) เป็นบริวารของดาว เคลต์-9 ซึ่งเป็นดาวอายุเยาว์ เพิ่งเกิดมาได้ 300 ล้านปีซึ่งถือว่าอ่อนวัยมากสำหรับดาวฤกษ์ มีขนาดใหญ่กว่าดวงอาทิตย์สองเท่า เป็นดาวฤกษ์ชนิดเอ มีอุณหภูมิสูงมากจนเป็นสีน้ำเงิน ความร้อนของดาวฤกษ์ดวงนี้ทำให้ดาวเคราะห์บริวารร้อนจัดจนแทบจะระเหยหายไปทั้งดวง

ดาวเคลต์-9 บีซึ่งเป็นดาวเคราะห์บริวารมีมวลมากกว่าดาวพฤหัสบดี 2.8 เท่า แต่มีความหนาแน่นเพียงครึ่งเดียว นักดาราศาสตร์เชื่อว่าแท้จริงแล้วเคลต์-9 บี มีขนาดเล็กกว่านี้ แต่เนื่องจากถูกความร้อนของดาวฤกษ์แม่เผาจนร้อนจัด ทำให้บรรยากาศแผ่ขยายจนดาวเคราะห์ทั้งดวงพองเหมือนลูกโป่ง เคลต์-9 บี นับเป็นดาวเคราะห์แก๊สยักษ์ที่ร้อนที่สุดเท่าที่เคยมีการค้นพบมา 

ดาวเคราะห์ดวงนี้ถูกตรึงโดยความโน้มถ่วง ทำให้หันด้านเดียวเข้าหาดาวฤกษ์ตลอดเวลา เช่นเดียวกับที่ดวงจันทร์หันด้านเดียวเข้าหาโลกตลอดเวลา อุณหภูมิด้านที่หันเข้าหาดาวฤกษ์จึงได้รับรังสีอัลตราไวโอเลตรุนแรงจนโมเลกุลของสสารเช่นน้ำ คาร์บอนไดออกไซด์ หรือมีเทนคงอยู่ไม่ได้ แม้แต่ในด้านที่หันออกจากดาวฤกษ์ที่เป็นกลางคืนตลอดกาลก็ยังร้อนจนยากที่โมเลกุลจะเกิดขึ้น หากจะมีก็คงอยู่ได้เพียงชั่วเวลาสั้น ๆ เท่านั้น นักวิทยาศาสตร์คาดว่าปริมาณรังสีที่ดาวเคลต์-9 บี ได้รับเข้มข้นมากจนบรรยากาศหลุดออกไปและทอดยาวออกไปเป็นสายแบบดาวหางเลยทีเดียว

ความแปลกของระบบสุริยะแห่งนี้ไม่ใช่มีเพียงเรื่องอุณหภูมิเท่านั้น การโคจรของดาวเคราะห์ก็ยังแปลกประหลาดอีกด้วย ดาวเคลต์-9 บี โคจรรอบดาวฤกษ์ในทิศตั้งฉากกับระนาบศูนย์สูตรของดาวฤกษ์ โคจรรอบดาวฤกษ์รอบหนึ่งใช้เวลาเพียง 1.5 วันของโลกเท่านั้น

ชื่อดาวเคลต์ ตั้งชื่อตามกล้องโทรทรรศน์เคลต์ (KELT--Kilodegree Extremely Little Telescope) ค้นพบในเดือนมิถุนายน 2559 โดยการสังเกตการผ่านหน้า

นักดาราศาสตร์มีแผนจะสำรวจดาวเคลต์-9 บีให้ละเอียดยิ่งขึ้นด้วยกล้องอื่น เช่น สปิตเซอร์ ฮับเบิล รวมถึงกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์เว็บบ์ที่จะขึ้นสู่อวกาศในปีหน้า เพื่อพิสูจน์ว่าดาวเคราะห์ดวงนี้ทอดหางแบบดาวหางจริงหรือไม่ และเพื่อคำนวณได้ว่าดาวเคราะห์ดวงนี้จะคงสภาพร้อนดังนรกเช่นนี้ได้อีกนานเท่าใด
ภาพในจินตนาการของศิลปินของดาว <wbr>เคลต์-9 <wbr>บี <wbr>บริวารของดาว <wbr>เคลต์-9 <wbr>เป็นดาวเคราะห์แก๊สยักษ์ที่ร้อนที่สุดที่เคยมีการค้นพบ<br />

ภาพในจินตนาการของศิลปินของดาว เคลต์-9 บี บริวารของดาว เคลต์-9 เป็นดาวเคราะห์แก๊สยักษ์ที่ร้อนที่สุดที่เคยมีการค้นพบ
(จาก NASA/JPL-Caltech)

ที่มา: