สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ฉมวกอวกาศ เทคนิคใหม่ของนาซา

ฉมวกอวกาศ เทคนิคใหม่ของนาซา

28 ธ.ค. 2554
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
เมื่อเอ่ยถึง "ปืนฉมวก" หลายคนอาจนึกถึงฉากการล่าปลาวาฬที่แสนทารุณ เหยื่อผู้โชคร้ายถูกยิงกลางหลัง ยกขึ้นเรือชำแหละ เลือดท่วมชะโลมทะเล 
แต่ในอนาคตอีกไม่นาน นักดาราศาสตร์อาจเอาปืนฉมวกติดไปกับยานอวกาศด้วย เขาไม่ได้เอาไปยิงปลาวาฬอวกาศ แต่เอาไปยิงดาวหางเพื่อเก็บตัวอย่างเนื้อดาวหางมาวิเคราะห์
ในอดีตนักวิทยาศาสตร์เคยส่งยานอวกาศออกไปสำรวจดาวหางมาแล้วหลายลำ ด้วยวิธีเก็บตัวอย่างที่หลากหลาย เช่น ยานสตาร์ดัสต์ ซึ่งออกเดินทางจากโลกไปในปี 2542 ได้เก็บตัวอย่างโดยการพุ่งเฉียด แล้วดักจับฝุ่นด้วยแผงวุ้นอากาศ
ในปี 2559 นาซาจะปล่อยยาน โอซิริส-เร็กซ์ (Origins-Spectral Interprettion-Resource Indentification-Security-Regolith Explorer) ซึ่งจะเก็บตัวอย่างจากดาวเคราะห์น้อยโดยใช้แขนกลตัก
ในด้านองค์การอีซา (องค์การอวกาศยุโรป) ก็จะส่งภารกิจโรเซตตาขึ้นไปสำรวจดาวหาง 67 พี/ชูรูยมอฟ-เกราซีเมนโค (67P/Churyumov-Gerasimenko) ในปี 2557 หนึ่งในอุปกรณ์ของยานลำนี้คือฉมวก ฉมวกของโรเซตตาทำหน้าที่เหมือนสมอเพื่อยึดยานให้ติดกับพื้นผิวไม่ให้ล่องลอยเนื่องจากแรงโน้มถ่วงที่อ่อนมากของดาวหาง 
วิศวกรของนาซาได้ยืมแนวคิดเรื่องฉมวกจากโรเซตตาไปพัฒนาต่อ โดยเพิ่มเติมส่วนของกระเปาะในส่วนปลายเพื่อให้เก็บฝุ่นจากหัวดาวหางได้
แผนคร่าว ๆ ของภารกิจสำรวจดาวหางด้วยฉมวกคือ ยานอวกาศจะเดินทางเข้าหาดาวหาง แล้วเข้าไปขนาบข้างโดยไม่ลงจอด ก่อนที่จะยิงฉมวกเข้าใส่ดาวหางแล้วเก็บตัวอย่างกลับมาวิเคราะห์ วิธีนี้จะช่วยให้ยานอวกาศเข้าถึงพื้นที่ที่ลงจอดได้ยาก เช่นผิวของดาวหางที่อาจจะขรุขระ มีซอกหลืบลึกลับสลับซับซ้อน และที่สำคัญ เพราะดาวหางส่วนใหญ่มีขนาดเล็กเพียงไม่กี่กิโลเมตร จึงมีความโน้มถ่วงน้อยมาก ดังนั้นการนำยานอวกาศไปลงจอดบนพื้นผิวจึงทำได้ยาก
ขณะนี้คณะพัฒนากำลังทดลองการยิงฉมวกลงบนพื้นผิวแบบต่าง ๆ เช่น ทราย น้ำแข็ง และเกลือหิน เพื่อหาค่าแรงขับและรูปทรงของหัวฉมวกที่เหมาะสม  
ดาวหางน่าจะมีองค์ประกอบพื้นผิวได้หลายแบบ ดังนั้นนักวิจัยต้องออกแบบหัวฉมวกให้มีความอเนกประสงค์เข้ากับความหลากหลายของเป้าหมายตามไปด้วย
อย่างไรก็ตาม ขณะนี้การทดลองยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น เมื่อการทดลองประสบความสำเร็จ ก็จะเริ่มระดมทุนเพื่อสร้างจริงต่อไป
แนวคิดการใช้ฉมวกเพื่อยิงปักลงไปบนเนื้อดาวหาง <wbr>ภายในหัวฉมวกจะมีกระเปาะพิเศษสำหรับเก็บตัวอย่างเนื้อดาวหางได้ด้วย<br />

แนวคิดการใช้ฉมวกเพื่อยิงปักลงไปบนเนื้อดาวหาง ภายในหัวฉมวกจะมีกระเปาะพิเศษสำหรับเก็บตัวอย่างเนื้อดาวหางได้ด้วย
(จาก NASA/Chris Meaney/Walt Feimer )

ที่มา: