ความสว่างของดาววัดเป็น ค่าอันดับความสว่าง (Magnitude) ตัวเลขอันดับความสว่างยิ่งสูง หมายถึงยิ่งสว่างน้อย ดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้าคือดาวซิริอุส มีอันดับความสว่างประมาณ -1 ดาวที่จางที่สุดที่เรามองเห็นได้ด้วยตาเปล่าคือ ดาวที่มีอันดับความสว่าง 6 ถ้าในกรุงเทพ ๆ สงสัยจะไม่ไหว เห็นได้อย่างมากก็ประมาณดาวที่มีอันดับความสว่าง 3-4 เท่านั้น

อย่างดวงอาทิตย์นี่สว่างมาก มีอันดับความสว่างประมาณ -27 (ไม่แน่ใจ) สมมติดาวสองดวงมีอันดับความสว่างต่างกัน 1 หมายความว่ามีความสว่างต่างกันประมาณ 2.5 เท่า ดังนั้นดาวที่อันดับความสว่าง 1 ก็จะสว่างกว่าดาวที่มีอันดับความสว่าง 6 ถึง 100 เท่า

ดาวเคราะห์ที่สว่างที่สุดคือดาวศุกร์ ช่วงที่สว่างที่สุดคือประมาณ -4 กว่า ๆ ดาวเสาร์ประมาณ 0 หรือ 1 ยูเรนัสประมาณ 6 จึงมองเห็นยากมาก

วารสารทางช้างเผือกเล่มล่าสุดมีเรื่องเกี่ยวกับความสว่างของดวงดาวอยู่พอดี เขียนโดย ผศ.ผหล จิตติยศรา เขียนได้ดีทีเดียวครับ

Thanks for your comments. I think the link you are talking about is the link of the Lecture & Party page. You might have followed this link from a back issue bulletin page or "What's new" page. You could not see the information of the event because the Lecture & Party page is changed and updated as the event elapse. The guest lecturer is Australian, not American.

I forwarded your question to the president of TAS to answer yesterday. I'll reply you immediately after I get the answer from him.

เพราะหนังสือดิฉันลงเรื่องนี้นี่เอง มิน่าเล่า คนที่ถามมาถึงมีแต่ผู้หญิง

เหตุการณ์นี้เรียกว่า conjunction ครับ คือเหตุการณ์ที่เมื่อมองจากโลกจะเห็นดาวเคราะห์ (อาจรวมถึงดวงจันทร์) บนท้องฟ้าออกันอยู่หรือกระจุกกันอยู่ในบริเวณแคบ ๆ เนื่องจากดาวเคราะห์เหล่านั้นมาเรียงกันเป็นแนวเดียวกัน แต่ไม่ถึงกับเป็นเส้นตรงหรอกครับ เป็นแนวเบี้ยว ๆ คดไปคดมานิดหน่อย โดยปกติแล้วปรากฏการณ์ conjunction เกิดขึ้นบ่อยมาก อาจเกิดจากดาวเคราะห์ 2 หรือ 3 ดวง มาเรียงกัน ในกรณีของวันที่ 5 พฤษภาคม 2543 นั้น พิเศษหน่อยคือมีดาวเคราะห์เรียงกันถึง 5 ดวง รวมทั้งดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ด้วย เรียกว่า grand conjunction ดาวเคราะห์ทั้ง 5 นี้คือ ดาวพุธ ดาวศุกร์ ดาวอังคาร ดาวพฤหัส และดาวเสาร์ ส่วนดาวยูเรนัส ดาวเนปจูน และดาวพลูโตนั้นอยู่ทางทิศอื่น

แรงดึงดูดของดาวเคราะห์เหล่านั้น แม้ว่าจะมาเรียงตัวรวมพลังกันแล้วแต่ก็ยังน้อยมาก ๆ เพราะดาวเคราะห์เหล่านั้นอยู่ไกลมาก ดาวเคราะห์ขนาดใหญ่อย่างดาวพฤหัสก็อยู่ไกลเกินไป ส่วนดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ ๆ ก็เล็กนิดเดียว แทบจะไม่มีผลใด ๆ กับการเคลื่อนที่หรือแกนเอียงของโลกเลย ตัวเลขนี้ถึงจะไม่ใช่ศูนย์แต่ก็ใกล้ ๆ ศูนย์ พอจะถือได้ว่าไม่มีผลเลย ไม่ต้องตกใจครับ

วัตถุท้องฟ้าที่จะมีผลต่อโลกจริง ๆ ก็มีเพียงดวงจันทร์และดวงอาทิตย์เท่านั้น อิทธิพลแรงดึงดูดของดวงจันทร์มีมากกว่าดวงอาทิตย์เนื่องจากอยู่ใกล้โลกมากกว่าดวงอาทิตย์มาก(400 เท่า) จะเห็นได้ว่าดวงอาทิตย์ซึ่งเป็นวัตถุที่หนักที่สุดในระบบสุริยะยังมีผลน้อยกว่าดวงจันทร์ แล้วอย่างนี้ดาวเคราะห์ดวงอื่น ๆ ซึ่งเบากว่าดวงอาทิตย์นับร้อยนับพันเท่าและไกลกว่าดวงอาทิตย์ตั้ง 6-7 เท่า จะมามีผลร้ายแรงกับโลกได้อย่างไร

นอกจากนี้ ดวงจันทร์ของเรายังมีบทบาทสำคัญในการควบคุมแกนเอียงของโลกให้คงที่อีกด้วย เนื่องจากโลกเรามีดวงจันทร์ที่ใหญ่มาก ขณะที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลก แรงดึงดูดของดวงจันทร์จะรั้งโลกเอาไว้ด้วยทำให้แกนเอียงของโลกคงที่ หากปราศจากดวงจันทร์แล้ว แกนเอียงของโลกอาจไม่มีเสถียรภาพอย่างที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ ดาวอังคารมีแกนเอียงใกล้เคียงกับโลกคือ 24 องศา แต่ขาดเสถียรภาพอย่างมาก นักดาราศาสตร์เชื่อว่าในอดีตแกนเอียงของดาวอังคารอาจมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา อาจเคยเอียงมากถึง 60-70 องศาก็เป็นได้ เนื่องจากดาวอังคารไม่มีดวงจันทร์ขนาดใหญ่อย่างโลกที่จะคอยรักษาแกนเอียงให้ ดาวอังคารถึงจะมีดวงจันทร์บริวาร 2 ดวงแต่ก็เล็กกระจิดริด แทบไม่มีผล

เหตุการณ์ grand conjunction ครั้งนี้ไม่ใช่ครั้งแรก grand conjuction อาจมีบ่อยถึง 2 ครั้งต่อศตวรรษ ถ้าเหตุการณ์นี้มีผลร้ายแรงกับโลกจริง ก็คงเกิดไปนานแล้ว และพวกเราก็คงไม่ได้มีชีวิตอุบัติขึ้นมาบนโลกนี้อย่างทุกวันนี้ใช่ไหมครับ

ผมกำลังจะลงเรื่องของ grand conjunction ลงใน homepage ของสมาคมดาราศาสตร์ไทยอยู่พอดี จะมีรูปแสดงตำแหน่งของดาวเคราะห์ที่มาเรียงกันให้ดูด้วย คาดว่าคงจะเสร็จภายในวันสองวันนี้ครับ โปรดติดตาม