Kanlai Sujareerat (klais@asiaaccess.net.th)

From: Theeraya Uttha (sc383233@sci.kku.ac.th)

"naripon pensiri" (naripon@mailcity.com)

ผมเริ่มสนใจที่จะประกอบกล้องดูดาวชนิด 3 เลนส์ ซึ่งที่ผมค้นเจอจะเป็น 2 เลนส์ซึ่งผมไม่ถูกใจ ไม่ทราบว่า คุณพอจะอนุเคราะห์ข้อมูลในการทำ หรือแนะนำหนังสือที่อธิบายการประกอบกล้องชนิดนี้โดยละเอียดได้ไหมครับ ขอบคุณล่วงหน้า

Kaew

นับถือมาก
จาก คนหันมาสนใจดาราศาสตร์แต่ไม่รู้อะไรเลย
(ยังไม่ถึงขั้นมือใหม่เลยด้วยซ้ำ อิอิอิ)

เรื่องวิธีเลือกซื้อกล้องดูดาวมีคนถามมามาก ผมคงจะนำลงในโฮมเพจของสมาคมฯ เร็ว ๆ นี้ ถ้าคุณ Kaew รอไม่ไหว ให้ลองไปซื้อทางช้างเผือกฉบับ มกราคม-มีนาคม 2539 ดูนะครับ เพราะมีบทความเกี่ยวกับการเลือกซื้อกล้องโทรทรรศน์โดยตรง เขียนโดยอ.นิพนธ์ครับ หรือดูจดหมายเก่า ๆ ที่มีผู้เขียนมาถามเรื่องกล้องในหน้า "จดหมายถึง thaiastro" (https://thaiastro.nectec.or.th/letters/letters.html) ก็ได้ครับ มีอยู่ไม่น้อยเลย

John Chu (jchu@loxinfo.co.th)

Bangna is only an hour's drive to Chachoengsao. Khun Worawit, one of Thailand's best astrophotographers has a very interesting home-made observatory there.

John Chu (jchu@loxinfo.co.th)

Does K. Worawit have any Email address?

To become a TAS member, you can choose to be a regular member where you pay a yearly fee of 250 Bahts, or to be a life member at a one time fee of 3,000 Bahts. You can get our news faster and more certainly if you are a member.

The next lecture starting at 13:00 or 13:30 on 28 March is about a lighter subject, the Blue Moon, which will come on 31 March. The talk will be held at the conference room, Science Museum building (next to the planetareum).

I think Khun Worawit has an e-mail address, but I cannot find it. I will ask him next time I see him.

Prasit Wannakornkij

เรื่องสีสันลืมไปได้เลย กล้องขนาดใหญ่ประมาณ 12-16 นิ้ว เมื่อเล็งไปที่ M42 ก็แทบจะไม่เห็นสีอยู่แล้ว (เห็นเรือง ๆ เป็นสีสันพอสมควร แต่ถ้าวัตถุนั้นจางกว่า M42 จะเห็นนิดหน่อย และมีวัตถุไม่กี่อย่างหรอกครับที่จะสว่างเท่า ๆ กับ M42) จะต้องอาศัยการถ่ายภาพเท่านั้นครับ

คุณเน้นการส่องด้วยตาเปล่า ดังนั้นต้องซื้อกล้องที่มี f-ratio ต่ำ ๆ ครับ เพราะว่าจะได้ f-ที่ต่ำครับ และก็อย่าลืมพิจารณาเรื่อง Exit pupil ด้วยครับ ค่าที่ดีสำหรับเราคือ 7 มิลลิเมตร

ค่า Exit Pupil คือ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของลำแสงที่ออกมาจากเลนส์ตา ถ้าขนาดลำแสงออกมาโต ภาพที่ได้ก็สว่างครับ ถ้าเล็ก ภาพก็มืดครับ แต่ม่านตาคนเราเมื่อขยายโตสุด จะมีขนาดประมาณ 7 มิลลิเมตร ดังนั้นหาก Exit Pupil โตกว่า 7 มิลลิเมตร ก็ไม่มีประโยชน์ครับ

วิธีการคำนวณค่า Exit Pupil ให้เอาขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางหน้ากล้อง (ขนาดกระจกหลัก) หน่วยเป็นมิลลิเมตร หารด้วยกำลังขยายของกล้อง ก็จะได้ค่านี้ออกมา มีหน่วยเป็นมิลลิเมตร

กล้องอย่างที่คุณว่า ทั้งหมดคงเป็นแบบ Fast Newtonian Telescope(FNT.) ก็ขอให้ระวังเรื่องกระจกหลักเคลื่อนเนื่องจากการขนย้ายด้วยครับ

From: kab dulha (kabdulha@yahoo.com)

พัทลุง 07 30' 00" N 100 05' 00" E
ปัตตานี 06 52' 00" N 101 16' 00" E
ยะลา 06 30' 00" N 101 16' 00" E
นราธิวาส 06 24' 00" N 101 53' 00" E
สงขลา 06 50' 00" N 100 40' 00" E

พิกัดนี้เป็นของอำเภอเมืองครับ

From: ohlek@udon.ksc.co.th

หากคุณ ohlex สนใจที่จะทำกล้องเอง สมาคมมีการจัดกิจกรรมอมรมเชิงปฏิบัติการสร้างกล้องดูดาวอย่างง่ายอยู่เนือง ๆ เป็นการสร้างกล้องดูดาวแบบหักเหแสง เน้นประหยัดและคุณภาพพอตัว แต่ถ้าคุณอยากทำกล้องแบบดี ๆ อย่างที่เห็นในวารสารต่างประเทศ ในเมืองไทยจะลำบากเพราะหาซื้ออุปกรณ์ไม่ได้ ต้องสั่งเข้าซึ่งราคาแพงมาก ลองหาข้อมูลที่ เพจ Amateur Telescope Making Link ของ Sky & Telescope ดูนะครับ ที่ http://www.skypub.com/resources/links/links.html#atm ภายในมีลิงก์ที่เกี่ยวกับการสร้างกล้องดูดาวอีกมาก

Suchada Chairat (suchada@onec.go.th)

ขอบพระคุณ
*^.^*
สุชาดา

Date: Mon, 1 Mar 1999 01:27:53 +0700
From: "sarawoot" (sarawoot@geocities.com)
To: "suchada chairat" (suchada@onec.go.th)

ถ้าอยากทราบเกี่ยวกับการสร้างกล้องดูดาวแบบละเอียด จะหาอ่านได้จากที่ไหนครับ เป็นภาษาอังกฤษก็ได้ครับ เพราะผมอยากลองสร้างกล้องเองดูว่าจะมีประสิทธิภาพแค่ไหน เพราะอันเก่าที่เคยสร้างใช้การได้ไม่คอยดีเท่าไหร่ครับ ขอบคุณล่วงหน้าครับผม

From: "prateep" (prateep@sittipol.com)

ส่วนเรื่องอุปกรณ์ในการดูดาว ในขั้นต้นยังไม่ต้องหาซื้อกล้องดูดาวหรอกนะครับ ให้เริ่มที่ตาเปล่ากับแผนที่ฟ้านี่แหละครับ ควรทำความเข้าใจกับท้องฟ้าและสนุกกับกลุ่มดาวและดาวสว่างต่าง ๆ สังเกตสีและการกะพริบของดาว แค่นี้ก็เพลินเป็นเดือน ๆ แล้วครับ กล้องตัวแรกที่ควรมีไม่ใช่กล้องโทรทรรศน์ หากแต่เป็นกล้องสองตา กรุณาอ่านที่หน้า "กล้องสองตา คู่หูของนักดูดาว" (https://thaiastro.nectec.or.th/library/binocwld.html) ของสมาคมฯ ดูก่อนครับ

หนังสือที่ดีสำหรับมือใหม่ดูดาวช่วงนี้เห็นมีอยู่สองสามเล่มครับ ที่เห็นบ่อยที่สุดคือ "หลักการดูดาวขั้นต้น" ของ อ.นิพนธ์ ทรายเพชร นายกสมาคมฯ ตามร้านหนังสือใหญ่ ๆ อย่างศูนย์หนังสือจุฬาฯ ดวงกมล มีแน่นอนครับ วารสารที่มีเรื่องของดาวที่เข้าใจได้ไม่ยากก็มี "Update" ของซีเอ็ด และ "สารคดี" ของวิริยะธุรกิจ ขอแนะนำให้ซื้อไว้เช่นกันครับ และที่แน่นอนขาดไม่ได้คือ "ทางช้างเผือก" ของสมาคมดาราศาสตร์ไทย ซึ่งจะแจกให้กับสมาชิกสมาคมและวางขายที่ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา (พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์เดิม) ถ้าคุณ prateep ยังไม่เป็นสมาชิกก็ขอแนะนำให้สมัครจะดีกว่าครับ ดูรายละเอียดได้ที่หน้า "สมาชิก" (https://thaiastro.nectec.or.th/member.html) ครับ ส่วนถ้าจะดูว่า "ทางช้างเผือก" มีอะไรน่าสนใจบ้างก็ลองดูที่ https://thaiastro.nectec.or.th/mlky/mlkyjnl.html นะครับ

ขณะนี้ผมกำลังเขียนเรื่องเกี่ยวกับการเริ่มต้นดูดาวอยู่ คาดว่าจะตั้งชื่อเป็น "สำหรับมือใหม่" คงจะเสร็จเร็ว ๆ นี้ครับ

From: "Chaiyut Anawatthara" (parakij@asiaaccess.net.th)

2. หลักการทำงานของขาตั้งกล้องประเภทนี้ ตัวขาตั้งกล้องจะต้องมีแกนที่หมุนได้ 2 แกน แกนหนึ่งเรียกว่าแกนไรต์แอสเซนชัน (Right Ascension; RA.) ซึ่งแกนนี้จะขนานกับแกนโลก แต่จะหมุนแกนทวนกับแกนหมุนของโลกในอัตราเร็วเท่ากับโลกเมื่อหมุนใน 1 รอบครับ ส่วนอีกแกนหนึ่ง เรียกว่าแกนเดคลิเนชัน (Declination; DEC.; Decl.) เป็นแกนที่อยู่ตั้งฉากกับแกน RA. ครับ

3. หลักการคำนวณไม่ยากครับ แต่ทำยากครับ หลักง่าย ๆ คือ คุณต้องรู้จักระบบ Equatorial ให้ดีก่อนครับ จึงจะสามารถทำได้ ผมคิดว่าถ้าผมอธิบายไปตอนนี้คุณอาจจะยังไม่เข้าใจ คุณน่าจะหาหนังสือเรื่องทรงกลมท้องฟ้า หรืออะไรทำนองนี้มาอ่านประกอบเพื่อทำความเข้าใจครับ อย่างไรก็ดี ผมจะอธิบายย่อ ๆ นะครับ คุณจะต้องทำให้แกน RA. สามารถขนานกับแกนโลกให้ได้ แล้วทำให้แกนนี้หมุนให้ได้ความเร็วเท่ากับที่โลกหมุนใน 1 รอบ ซึ่งมีค่าประมาณ 24 ชั่วโมงต่อ 1 รอบ (ค่าจริง ๆ จะต้องละเอียดกว่านี้มาก) หลักการที่ว่ามาไม่ยากเลยครับ แต่ว่าจะทำนี่สิ ยากกว่าครับ เพราะว่าคุณจะต้องใช้เฟืองตัวหนอน ร่วมกับเกลียวตัวหนอน เพื่อทดเฟืองให้ได้อัตราเร็วดังกล่าว ซึ่งการกัดเฟืองตามที่ว่านี้จะต้องคำนวณครับ คำนวณคงไม่ยากเท่ารไร แต่จะทำให้ได้ตามแบบที่คำนวณอาจจะยากสำหรับในเมืองไทย เพราะว่าเครื่องกัดเฟืองที่จะได้ความละเอียดขนาดนี้ โดยมากเค้าจะใช้เครื่องคอมพิวเตอร์กัดเฟืองครับ โดยเราจะเขียนโปรแกรมเข้าไปควบคุม เราเรียกเครื่องกลึง/กัดนี้ว่าเครื่อง CNC เมื่อคุณได้เฟืองขนาดนี้แล้ว คุณจะต้องหามอเตอร์ที่สามารถไปขับเฟืองให้ได้อัตราเร็วที่คุณคำนวณครับ แต่โดยมาก เราจะหามอเตอร์ให้ได้ก่อน แล้วค่อยคำนวณอัตราทดของเฟืองครับ มอเตอร์ที่นิยมใช้คือมอเตอร์แบบลำดับขั้นหรือ stepping motor ครับ ซึ่งหาซื้อได้ง่ายครับ

ผมคิดว่าสิ่งที่เล่าให้ฟังคงจะเป็นไอเดียให้คุณชัยยุทธได้ไปคิดออกแบบนะครับ จริง ๆ แล้วผมก็อยากให้มีคนไทยได้ออกแบบสิ่งเหล่านี้ เพื่อคนไทยจะได้สามารถหาซื้อได้ในราคาที่ถูกกว่าของเมืองนอกครับ จะเอาใจช่วยนะครับ
สวัสดีครับ

To: "jirapong chintanet" (chang_chintanet@hotmail.com)

From: Nipon Gasiprong (nipon@ast.man.ac.uk)

http://www2.gsoc.dlr.de/scripts/satvis/satvis.asp?lat=53.4667&lng=-2.2332&loc=&TZ=GMT
or
http://www2.gsoc.dlr.de/scripts/satvis/iridium.asp?lat=13.8333&lng=100.4833&loc=Bangkok&TZ=UCTm7&Dur=7

Regards,
nipon

 ********************************************************
 Search Period Start: 
                    00:17, Saturday, 13 February, 1999 
  Search Period End: 
                    00:17, Saturday, 20 February, 1999 
  Observer's Location: 
                    Bangkok ( 13.8333 N, 100.4833 E)
  Local Time: 
                    Universal Coordinated Time -7 (GMT + 7:00) 


  Date    Local Intensity Elev.  Azimuth  Distance to  Inten.at  
Satellite
           Time    (Mag.)Degree  Degree   flare centre flare 
                                                       centre
                                                       (Mag.)
 15Feb 19:20:49    -2      42    174(S )  16.7 km (W)   -9       
Iridium 2
 17Feb 06:22:32    -2      58    357(N )  18.7 km (W)   -8       
Iridium 8
 18Feb 06:16:33    -8      57    359(N )   3.1 km (E)   -8       
Iridium 61
 18Feb 20:00:43    -5      30    161(S )   9.4 km (W)   -7       
Iridium 14
 18Feb 20:01:41    -1      30    162(S )  29.6 km (W)   -7       
Iridium 13
 19Feb 06:10:32    -1      55      0(N )  24.9 km (E)   -8       
Iridium 37       
 19Feb 19:55:32    -3      31    161(S )  14.8 km (E)   -7       
Iridium 53

"SIRISAK PUTTARATKITTI" (artnarak@asiaaccess.net.th)

ปรากฏการณ์ดวงจันทร์บังดาวหัวใจสิงห์นั้น เป็นปรากฏการณ์ที่สังเกตได้ง่ายและสามารถมองด้วยตาเปล่า เพราะทั้งดวงจันทร์และดาวหัวใจสิงห์ก็มองเห็นได้ด้วยตาเปล่าในภาวะปกติอยู่แล้ว ความน่าตื่นเต้นของการบังกันจะอยู่ในช่วงที่กำลังบัง เพราะดาวหัวใจสิงห์จะหายวับไปในส่วนมืดของดวงจันทร์อย่างทันที

เลนส์ 105 มม. สามารถถ่ายภาพปรากฏการณ์นี้ได้ครับ แต่อาจจะต้องเปิดหน้ากล้องนานหลายวินาทีถ้าต้องการให้ถ่ายติดดาวหัวใจสิงห์ด้วย อย่าลืมว่าดวงจันทร์สว่างกว่าดาวหัวใจสิงห์มาก ถ้าเราถ่ายให้ติดดาวหัวใจสิงห์ หากเลนส์คุณภาพไม่ดีพอ ภาพของดวงจันทร์จะสว่างมากจนขาวโพลนไปหมด แสงดวงจันทร์จะทำให้เกิดการฟุ้งจนกลบจุดดาวหัวใจสิงห์ไปจนหมด โดยทั่วไปการถ่ายภาพการบังดาวเช่นนี้ เขานิยมถ่ายด้วยกำลังขยายสูงมาก ๆ เพื่อให้เห็นรายละเอียดของผิวดวงจันทร์บ้าง หรือไม่เช่นนั้นก็ใช้เลนส์มุมกว้างไปเลยเพื่อให้ติดภาพฉากหน้า หากใช้เลนส์ช่วงเทเลโฟโต้ธรรมดาอาจไม่ค่อยเหมาะนัก เพราะไม่เห็นทั้งฉากหน้าและรายละเอียดระยะใกล้

แน่นอนครับ ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวกับดวงจันทร์ เราก็ต้องมองไปที่ดวงจันทร์ครับ หาง่ายอยู่แล้ว ส่วนเรื่องเวลาการเกิดในแต่ละสถานที่นั้น คุณวรเชษฐ์จะให้รายละเอียดในเรื่องนี้อย่างชัดเจนอยู่แล้วครับในหน้า "ปรากฏการณ์ท้องฟ้า" (https://thaiastro.nectec.or.th/skyevnt/skyevnt.html)

ปรากฏการณ์ดวงจันทร์บังดาวนั้น เกิดขึ้นอยู่เสมอ ๆ และอาจเกิดปีละหลายครั้ง ดังนั้นคุณ artnarak ยังมีโอกาสสังเกตการณ์ปรากฏการณ์ทำนองนี้อีกหลายครั้ง ทางสมาคมฯ จะแจ้งให้ทราบและให้รายละเอียดล่วงหน้าทางโฮมเพจของสมาคมฯ ครับ