โลกต่างระบบใหม่ทั้ง 19 แห่งที่ได้ชื่อสามัญจากสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล
รายชื่อโลกต่างระบบ ดาวเคราะห์ต่างระบบ ที่ได้รับการตั้งชื่อสามัญอย่างเป็นทางการโดยสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล
ในปี 2538 นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาว 51 ม้าบิน (51 Peg) เป็นการพบดาวเคราะห์บริวารของดาวฤกษ์ดวงอื่นเป็นครั้งแรก ด้วยเหตุนี้จึงเกิดศัพท์ใหม่ขึ้นมา คือคำว่า ดาวเคราะห์ต่างระบบ (extrasolar planet, exoplanet) ซึ่งหมายถึงดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวฤกษ์หรือวัตถุคล้ายดาวฤกษ์ที่ไม่ใช่ดวงอาทิตย์ และหลังจากนั้นก็มีการพบมากขึ้นเรื่อย ๆ จนถึงปัจจุบันนับจำนวนได้มากกว่าหนึ่งพันดวงแล้ว
ในปี2557 สหพันธ์ดาราศาสตร์สากลได้ดำเนินโครงการ เนมเอกโซเวิลดส์ (NameExoworlds) ขึ้น เพื่อเปิดโอกาสให้ประเทศต่าง ๆ เสนอชื่อสามัญให้แก่ดาวเคราะห์ต่างระบบจำนวนหนึ่ง รวมถึงดาวฤกษ์แม่ในระบบนั้น ๆ ด้วย
โครงการนี้ได้สร้างคำใหม่ขึ้นมาอีกหนึ่งคำคือ โลกต่างระบบ (exoworlds) ซึ่งมีความหมายรวมถึงดาวเคราะห์ต่างระบบและดาวฤกษ์ที่มีดาวเคราะห์ต่างระบบ โครงการนี้ได้คัดเอาระบบสุริยะที่มีโลกต่างระบบจำนวน 20 มาให้ตั้งชื่อ
ในจำนวนระบบสุริยะทั้ง20 ระบบนี้ มีดาวที่มีชื่อสามัญอยู่แล้ว 5 ดวง ได้แก่ ดาวเอปไซลอนคนเลี้ยงสัตว์ (ดาวไอน์), ดาวไอโอตามังกร (ดาวเอ็ดอาซิค), ดาวแกมมาซีฟิอัส (ดาวเออร์ราย), ดาวแอลฟาปลาใต้ (ดาวโฟมัลออต) และดาวบีตาคนคู่ (ดาวพอลลักซ์) ดาวเหล่านี้จะไม่มีการเปลี่ยนแปลงชื่อสามัญ มีเพียงการเปิดให้ตั้งชื่อเฉพาะดาวเคราะห์บริวารเท่านั้น
ชื่อโลกต่างระบบที่แสดงในเพจนี้เป็นชื่อที่ได้รับการรับรองโดยสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล ตามโครงการเนมเอกโซเวิลดส์ รวมจำนวนทั้งสิ้น 45 ชื่อ เป็นดาวฤกษ์ 13 ดวง พัลซาร์ 1 ดวง และดาวเคราะห์ 31 ดวง
มีระบบสุริยะแห่งหนึ่งที่ถูกปรับเป็นโมฆะนั่นคือ ระบบสุริยะของเทาคนเลี้ยงสัตว์ (tau Böotis) เนื่องจากชื่อที่ชนะการโหวตไม่เป็นไปตามกติกาที่กำหนดไว้
ในจำนวนชื่อทั้ง45 ชื่อ แบ่งเป็นชื่อ ชนเผ่า 1 ชื่อ ชื่อสถานที่ 2 ชื่อ คำทั่วไป 9 ชื่อ ชื่อบุคคล 11 ชื่อ และตัวสมมุติ (ตัวละคร เทพ ภูต ฯลฯ) 22 ชื่อ
ที่มาโดยย่อของชื่อโลกต่างระบบทั้ง
ในปี
โครงการนี้ได้สร้างคำใหม่ขึ้นมาอีกหนึ่งคำ
ในจำนวนระบบสุริยะทั้ง
ชื่อโลกต่างระบบที่แสดงในเพจนี้
มีระบบสุริยะแห่งหนึ่งที่ถูกปรับเป็นโมฆะ
ในจำนวนชื่อทั้ง
ชื่อโลกต่างระบบ
โลกต่างระบบ | ชนิดวัตถุ | ชื่อทางดาราศาสตร์ | ชื่อสามัญ | องค์กรผู้เสนอ | |
---|---|---|---|---|---|
14 | ดาวฤกษ์ | 14 | Veritate | เวริทาเท | สมาคมดาราศาสตร์แคนาดาศูนย์ทันเดอร์เบย์, |
ดาวเคราะห์ | 14 | Spe | สเป | ||
18 | ดาวฤกษ์ | 18 | Musica | มูซิคา | ชมรมวิทยาศาสตร์โรงเรียนโจะนังเขตโตะกุชิมะ, |
ดาวเคราะห์ | 18 | Arion | แอเรียน | ||
42 | ดาวฤกษ์ | 42 | Fafnir | ฟาฟเนียร์ | สมาคมดาราศาสตร์บราวาร์ด, |
ดาวเคราะห์ | 42 | Orbitar | ออร์บิทาร์ | ||
47 | ดาวฤกษ์ | 47 | Chalawan | ชาละวัน | สมาคมดาราศาสตร์ไทย, |
ดาวเคราะห์ | 47 | Taphao | ตะเภาทอง | ||
ดาวเคราะห์ | 47 | Taphao | ตะเภาแก้ว | ||
51 | ดาวฤกษ์ | 51 | Helvetios | เฮลเวเชียส | สมาคมดาราศาสตร์ลูเซิร์น, |
ดาวเคราะห์ | 51 | Dimidium | ดิมิเดียม | ||
55 | ดาวฤกษ์ | 55 | Copernicus | โคเพอร์นิคัส | สมาคมอุตุนิยมวิทยาและดาราศาสตร์หลวงเนเธอร์แลนด์, |
ดาวเคราะห์ | 55 | Galileo | กาลิเลโอ | ||
ดาวเคราะห์ | 55 | Brahe | บราห์ | ||
ดาวเคราะห์ | 55 | Lipperhey | ลิพเพอร์ไฮ | ||
ดาวเคราะห์ | 55 | Janssen | ยันส์เซิน | ||
ดาวเคราะห์ | 55 | Harriot | แฮร์ริออต | ||
Epsilon | ดาวเคราะห์ | Ain | Amateru | อะมะเตะรุ | หอดูดาวคะมะงะริ, |
Iota | ดาวเคราะห์ | Edasich | Hypatia | ไฮพาเชีย | สมาคมไฮเพเชีย, |
Epsilon | ดาวฤกษ์ | epsilon | Ran | แรน | โรงเรียนเมาเทนไซด์มิดเดิลสกูล, |
ดาวเคราะห์ | epsilon | AEgir | ไอยีร์ | ||
Gamma | ดาวเคราะห์ | Errai | Tadmor | ตัดมอร์ | สมาคมดาราศาสตร์ซีเรีย, |
Alpha | ดาวเคราะห์ | Fomalhaut | Dagon | ดากอน | ท้องฟ้าจำลองมหาวิทยาลัยเซนต์คลาวด์สเตต, |
HD | ดาวฤกษ์ | HD | Tonatiuh | โตนาติยูห์ | สมาคมดาราศาสตร์ยูเรเนีย, |
ดาวเคราะห์ | HD | Meztli | เมซต์ลี | ||
HD | ดาวฤกษ์ | HD | Ogma | อ็อกมา | ชมรมดาราศาสตร์ตูแซง, |
ดาวเคราะห์ | HD | Smertrios | สเมียร์ทริออส | ||
HD | ดาวฤกษ์ | HD | Intercrus | อินเตอร์ครัส | ชมรมดาราศาสตร์โอะกะยะมะ, |
ดาวเคราะห์ | HD | Arkas | อาร์คัส | ||
Mu | ดาวฤกษ์ | mu | Cervantes | เซร์บันเตส | ท้องฟ้าจำลองปัมโปลนา, |
ดาวเคราะห์ | mu | Quijote | กีโคเต | ||
ดาวเคราะห์ | mu | Dulcinea | ดุลซีเนอา | ||
ดาวเคราะห์ | mu | Rocinante | โรซีนันเต | ||
ดาวเคราะห์ | mu | Sancho | ซันโช | ||
Beta | ดาวเคราะห์ | Pollux | Thestias | เทสเทียส | โครงการเดอะสกายเนต, |
PSR | พัลซาร์ | PSR | Lich | ลิช | ท้องฟ้าจำลองซึดทิรอลอัลโตอาดิเจ, |
ดาวเคราะห์ | PSR | Draugr | ดร๊อกร์ | ||
ดาวเคราะห์ | PSR | Poltergeist | พอลเทอร์ไกสท์ | ||
ดาวเคราะห์ | PSR | Phobetor | โฟบีเตอร์ | ||
Upsilon | ดาวฤกษ์ | upsilon | Titawin | ติตะวิน | ชมรมดาราศาสตร์เวกา, |
ดาวเคราะห์ | upsilon | Saffar | ซอฟฟาร์ | ||
ดาวเคราะห์ | upsilon | Samh | ซัมฮ์ | ||
ดาวเคราะห์ | upsilon | Majriti | มัจรีตีย์ | ||
Xi | ดาวฤกษ์ | xi | Libertas | ลิเบอร์ทัส | ชมรมลิเบอร์ตีเยอร์, |
ดาวเคราะห์ | xi | Fortitudo | ฟอร์ทิทูโด |
ที่มาโดยย่อของชื่อโลกต่างระบบทั้ง 45 ชื่อ
ชื่อสามัญ | ที่มาของชื่อ | |
---|---|---|
Veritate | เวริทาเท | กร่อนมาจากคำละติน |
Spe | สเป | กร่อนมาจากคำละติน |
Musica | มูซิคา | คำละตินของคำว่า |
Arion | แอเรียน | ศิลปินกรีกโบราณ |
Fafnir | ฟาฟเนียร์ | คนแคระในประมวลเรื่องปารัมปราของนอร์สผู้กลายร่างเป็นมังกร |
Orbitar | ออร์บิทาร์ | คำประดิษฐ์ของอเมริกัน |
Chalawan | ชาละวัน | พญาจระเข้ตามนิทานพื้นบ้านเรื่องไกรทอง |
Taphao | ตะเภาทอง | ลูกสาวเศรษฐีในนิทานพื้นบ้านเรื่องไกรทอง |
Taphao | ตะเภาแก้ว | ลูกสาวเศรษฐีในนิทานพื้นบ้านเรื่องไกรทอง |
Helvetios | เฮลเวเชียส | คำละตินของคำว่า |
Dimidium | ดิมิเดียม | คำละติน |
Copernicus | โคเพอร์นิคัส | นักดาราศาสตร์ชาวโปล |
Galileo | กาลิเลโอ | กาลิเลโอ |
Brahe | บราห์ | ทีโค |
Lipperhey | ลิพเพอร์ไฮ | ฮันส์ |
Janssen | ยันส์เซิน | ช่างแว่นชาวดัตข์ |
Harriot | แฮร์ริออต | ทอมัส |
Amateru | อะมะเตะรุ | ชื่อย่อของเทพอะมะเตะระสึ |
Hypatia | ไฮพาเชีย | นักดาราศาสตร์ |
Ran | แรน | เทพีแห่งท้องทะเลของนอร์ส |
AEgir | ไอยีร์ | เทพแห่งมหาสมุทร |
Tadmor | ตัดมอร์ | ชื่อโบราณของเมืองแพลไมรา |
Dagon | ดากอน | เทพของเซมิติก |
Tonatiuh | โตนาติยูห์ | เทพแห่งดวงอาทิตย์ของแอซเทก |
Meztli | เมซต์ลี | เทพีแห่งดวงจันทร์ของแอซเทก |
Ogma | อ็อกมา | เทพแห่งการโน้มน้าว |
Smertrios | สเมียร์ทริออส | เทพแห่งสงครามของชาวกอล |
Intercrus | อินเตอร์ครัส | คำว่า |
Arkas | อาร์คัส | บุตรของคัลลิสโตในประมวลเรื่องปารัมปรากรีก |
Cervantes | เซร์บันเตส | กวีชาวสเปน |
Quijote | กีโคเต | ตัวละครหลักในเรื่อง |
Dulcinea | ดุลซีเนอา | ตัวละครในเรื่อง |
Rocinante | โรซีนันเต | ม้าในเรื่อง |
Sancho | ซันโช | ตัวละครในเรื่อง |
Thestias | เทสเทียส | เทพีของกรีก |
Lich | ลิช | ผีดิบในนิทาน |
Draugr | ดร๊อกร์ | ผีดิบในประมวลเรื่องปารัมปราของนอร์ส |
Poltergeist | พอลเทอร์ไกสท์ | ภูตที่สร้างความเอะอะ |
Phobetor | โฟบีเตอร์ | เทพแห่งฝันร้ายตามประมวลเรื่องปารัมปรากรีก |
Titawin | ติตะวิน | ชื่อเดิมของเมืองเมดีนาออฟเตตูอันปัจจุบันอยู่ในตอนเหนือของประเทศโมร็อกโก |
Saffar | ซอฟฟาร์ | นักคณิตศาสตร์ |
Samh | ซัมฮ์ | นักคณิตศาสตร์และนักดาราศาสตร์ในคริสต์ศตวรรษที่ |
Majriti | มัจรีตีย์ | นักคณิตศาสตร์และนักดาราศาสตร์ในคริสต์ศตวรรษที่ |
Libertas | ลิเบอร์ทัส | คำละติน |
Fortitudo | ฟอร์ทิทูโด | คำละติน |