สมาคมดาราศาสตร์ไทย

อำลา อาลัย คาร์ล เซกัน

อำลา อาลัย คาร์ล เซกัน

13 ก.พ. 2540
รายงานโดย: พิชิต อิทธิศานต์ ()
"ดาวจรัสแสงแห่งเอกภพดวงนี้ดับสูญแล้ว" เป็นตำนานแห่งมนุษย์เดินดิน ที่รักและเข้าใจท้องฟ้าอย่างเพื่อน

วันที่ 20 ธันวาคม 2539 ก่อนวันคริสต์มาสไม่กี่วัน โลกต้องสูญเสียนักดาราศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ คาร์ล เอ็ดเวิร์ด เซกัน ด้วยอาการปอดบวม ที่สถาบันวิจัยโรคมะเร็ง เฟรด ฮัชชินสัน ในซีแอตเติล ด้วยวัยเพียง 62 ปี 

เซกันต้องต่อสู้กับอาการโรคไขกระดูกถึง ปีเต็มหลังเปลี่ยนถ่ายไขกระดูกเมื่อเดือนเมษายน 2538 ที่ศูนย์ฯ ดังกล่าว เขาต้องทุกข์ทรมานในลักษณะคล้ายคนเป็นโรคโลหิตจาง เนื่องจากความผิดปกติของการเจริญของไขสันหลัง ก่อนหน้าที่เซกันจะจากไปเพียงไม่กี่สัปดาห์ เขายังดูร่าเริงและกล่าวติดตลกว่า "ผมเดินเครื่องได้ 80% แล้ว" 

โลกต้องจดจำเซกันในฐานะนักดาราศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ ในฐานะล่ามแห่งเอกภพ ผู้สามารถร้อยเรียงเรื่องราวอันสลับซับซ้อนแห่งเอกภพ ให้กลายเป็นสิ่งสวยงามราวกับสดับมโหรีแห่งจักรวาล และลิ้มรสทิพย์จากสรวงสวรรค์ 

เซกันเหมือนกับเชื้อปะทุ ผู้คนที่มีโอกาสได้สัมผัสกับเซกัน จะซึมซับเอาความว่องไวกระฉับกระเฉง และแรงกระตุ้นเตือนให้มองทุกก้าวย่างอย่างมีสีสัน ไม่เพียงแต่ผู้คนรอบข้างแม้โมเลกุลอินทรีย์ กระทั่งแวดวงการเมือง และเรื่องงบประมาณที่ถูกตัดของนาซา จะกลายเป็นเรื่องตื่นเต้นสนุกเสมอเมื่อผ่านสมองของเซกัน เขาไม่เคยเบื่อหน่ายที่จะเฝ้าอธิบายรายละเอียดจนกระทั่งผู้ฟังหลุดเข้าไปอยู่ในโลกแห่งความเข้าใจ โลกของเซกัน 

เซกันเกิดในมหานครนิวยอร์ก เมื่อวันที่ พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 ตำแหน่งสูงสุดในชีวิต เป็นศาสตราจารย์ระดับ เดวิด ดันแคน ทางดาราศาสตร์และวิทยาศาสตร์อวกาศ และเป็นผู้อำนวยการห้องปฏิบัติการทางดาวเคราะห์ของมหาวิทยาลัยคอร์เนลล์ ในนิวยอร์ก เขาเป็นผู้หนึ่งที่มีบทบาทสำคัญในโครงการอวกาศของสหรัฐ ฯ หลายโครงการ อาทิ อะพอลโล มาริเนอร์ ไวกิ้ง วอยเอเจอร์ และกาลิเลโอ ทั้งยังเป็นผู้แก้ปริศนาเรื่องอุณหภูมิที่สูงมากบนดาวศุกร์ (เกิดจากปฏิกิริยาเรือนกระจก) ปริศนาเรื่องฤดูกาลบนดาวอังคาร (พายุฝุ่นบนดาว) ปริศนาหมอกเพลิงบนดวงจันทร์ไททัน (โมเลกุลอินทรีย์ที่ซับซ้อน) 

ผลงานของเซกันในฐานะนักวิทยาศาสตร์เพื่อสังคม และการทุ่มเทการบริการทางความรู้สู่มวลชน ทำให้เซกันได้รับยกย่องและได้รับรางวัลมากมาย เช่น รางวัล NASA Medals for Exceptional Scientific Achievement รางวัล Distinguished Public Service ถึง ครั้ง รางวัล NASA Apollo Achievement Award และรางวัล Public Welfare Medal ซึ่งถือเป็นรางวัลสูงสุดของสถาบันทางวิยาศาสตร์แห่งชาติ 

นอกจากนี้เขายังได้รับเลือกให้เป็นประธานและนายกสมาคมอีกหลายแห่ง อาทิ ประธานสาขาวิทยาศาสตร์ดาวเคราะห์ของสมาคมดาราศาสตร์อเมริกัน ประธานสาขาดาวเคราะห์วิทยาของสหพันธ์ธรณีฟิสิกส์อเมริกัน เป็นผู้ก่อตั้งและประธานสมาคมดาวเคราะห์ (The Planetary Society) 

ในฐานะนักเขียนรางวัลพูลิตเซอร์ เซกันมีผลงานหนังสือขายดีมากมายหลายเล่ม เล่มที่โด่งดังที่สุด คือ คอสมอส (Cosmos) หลังสือสารคดีวิทยาศาสตร์ภาคภาษาอังกฤษที่ขายดีที่สุดตลอดกาล แม้แต่สารคดีโทรทัศน์ชุดคอสมอสก็เป็นสารคดีที่มีผู้ชมมากกว่า 500 ล้านคนใน 60 ประเทศทั่วโลก เขาได้รับปริญญากิตติมศักดิ์ถึง 22 ปริญญาบัตร จากมหาวิทยาลัยทั่วสหรัฐอเมริกา 

ผลงานหลังสือเล่มล่าสุดของเซกัน คือ The Demon-Haunted World Science as Candle in the Dark ตีพิมพ์เมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2539 และยังเป็นผู้ช่วยผู้กำกับและเขียนบทภาพยนตร์วิทยาศาสตร์ที่สร้างจากหนังสือดังเรื่อง Contact ทางวอร์เนอร์ บราเทอร์ มีกำหนดออกฉายในปี พ.ศ. 2540 

ถึงแม้วันนี้แสงดาวน้อยใหญ่ในเอกภพจะดูหม่นหมองลงไปบ้าง แต่ตำแหน่งความยิ่งใหญ่ของนักดาราศาสตร์ผู้เป็นล่ามแห่งเอกภพยังคงอยู่ในใจของเราตลอดกาล 

ขอให้ฝันดี คาร์ล เซกัน

    ที่มา: