สมาคมดาราศาสตร์ไทย

น้ำแข็งบนทะเลสาบไททัน

น้ำแข็งบนทะเลสาบไททัน

17 ม.ค. 2556
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
ยานแคสซีนีขององค์การนาซา ซึ่งกำลังสำรวจรอบไททัน ดวงจันทร์ของดาวเสาร์ พบหลักฐานบางอย่างที่อาจแสดงว่ามีน้ำแข็งลอยอยู่บนทะเลสาบของดวงจันทร์ดวงนี้อยู่จริง 
ไททัน เป็นวัตถุในระบบสุริยะเพียงดวงเดียวนอกจากโลก ที่พบว่ามีของเหลวอยู่บนพื้นผิว แต่ต่างจากโลกตรงที่ของเหลวบนไททันไม่ใช่น้ำ หากเป็นสารประกอบไฮโดรคาร์บอนจำพวกมีเทนและอีเทน อีเทนและมีเทนเป็นสารอินทรีย์ ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าเป็นหน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต ยานแคสซีนีค้นพบทะเลสาบบนไททันแล้วหลายแห่ง ส่วนใหญ่เกาะกลุ่มกันเป็นโครงข่ายทะเลสาบอยู่บริเวณซีกเหนือ 
น้ำแข็ง ซึ่งความจริงต้องเรียกว่าไฮโดรคาร์บอนแข็ง บนไททันไม่ใช่เรื่องแปลก แต่การที่พบไฮโดรคาร์บอนแข็งที่ลอยอยู่บนผิวของเหลวทำให้นักดาราศาสตร์ประหลาดใจไม่น้อย เพราะมีเทนเยือกแข็งมีความหนาแน่นมากกว่ามีเทนเหลว ดังนั้นหากมีไฮโดรคาร์บอนแข็งเกิดขึ้นในทะเลสาบ มันควรจะจม แต่แบบจำลองใหม่ได้ให้ความเป็นไปได้ที่ไฮโดรคาร์บอนแข็งจะลอยขึ้นสู่พื้นผิวในเงื่อนไขบางอย่าง เมื่อในฤดูหนาวของเหลวในทะเลสาบมีอุณหภูมิลดลงต่ำกว่า -183 องศาเซลเซียสซึ่งเป็นจุดเยือกแข็งของมีเทน มีเทนแข็งก็จะลอย นอกจากนี้ยังพบว่า ไม่ว่าส่วนผสมของไฮโดรคาร์บอนนั้นจะเป็นอย่างไร หากมีอากาศปนอยู่อย่างน้อย เปอร์เซ็นต์ ก็จะลอยได้เช่นกัน บนไททันมีบรรยากาศที่ประกอบด้วยไนโตรเจนเป็นส่วนใหญ่ แต่มีออกซิเจนน้อยมาก
นักวิทยาศาสตร์ยังไม่แน่ใจนักว่าไฮโดรคาร์บอนแข็งนี้มีสีสันอย่างไร เบื้องต้นคาดว่าน่าจะไม่มีสีเหมือนกับน้ำแข็งบนโลก หรืออาจมีสีน้ำตาลอมแดงซึ่งเป็นสีของบรรยากาศไททันเอง
ภาพวาดในจินตนาการของศิลปิน แสดงทะเลสาบบนดวงจันทร์ไททันที่มีน้ำแข็งลอยอยู่

ภาพวาดในจินตนาการของศิลปิน แสดงทะเลสาบบนดวงจันทร์ไททันที่มีน้ำแข็งลอยอยู่ (จาก NASA/JPL-Caltech/USGS)

ที่มา: