สมาคมดาราศาสตร์ไทย

แผนที่น้ำใต้ดินดาวอังคารฉบับปรับปรุง

แผนที่น้ำใต้ดินดาวอังคารฉบับปรับปรุง

28 ส.ค. 2546
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
ที่ประชุมดาวอังคารนานาชาติครั้งที่หกในพาซาดีนา แคลิฟอร์เนีย เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคมที่ผ่านมา วิลเลียม เฟลด์แมน จากห้องปฏิบัติการแห่งชาติลอสอลามอส หัวหน้านักสำรวจประจำสเปกโทรมิเตอร์นิวตรอนของยานมาร์สโอดิสซีย์ ได้แสดงแผนที่ที่แสดงแหล่งน้ำบนดาวอังคารใหม่ที่ได้จากยานมาร์สโอดิสซีย์กับแผนที่แสดงความสูงที่ได้จากมาตรวัดสูงของยานมาร์สโกลบัลเซอร์เวเยอร์ เมื่อเปรียบเทียบแผนที่ทั้งสองพบว่า ตำแหน่งของแหล่งน้ำสอดคล้องกับความสูงของแผ่นดินบนดาวอังคารอย่างน่าอัศจรรย์ 
  
ภาพจากโอดิสซีย์แสดงว่าขั้วเหนือดาวอังคารมีน้ำมากกว่าขั้วใต้มาก ทั้งนี้เนื่องจากขณะที่สำรวจเป็นช่วงฤดูหนาวของซีกใต้ น้ำที่ขั้วใต้จึงถูกปกคลุมด้วยน้ำแข็งแห้งเสียเป็นส่วนใหญ่ 

แหล่งน้ำใต้ดินแหล่งใหญ่ของดาวอังคารได้แก่บริเวณขั้วดาว และบริเวณอาระเบียเทอร์รา ซึ่งเป็นทะเลทรายกว้าง 3,000 กิโลเมตร อีกแห่งหนึ่งอยู่บริเวณศูนย์สูตร เหยียดยาวตั้งแต่บริเวณภูเขาโอลิมปัสจนถึงบริเวณทาร์ซีสซึ่งกินระยะทางถึงครึ่งดวง นอกจากนี้ยังมีอีกสองแห่งที่ตำแหน่งตรงกับบริเวณแผ่นดินสูงพอดีนั่นคือ อัลบาแพเทอร์รา และเขาเอลีเซียม บริเวณวัลลีสมาริเนอรีส ซึ่งเป็นหุบผาชันยาว 4,500 กิโลเมตร ก็มีปริมาณน้ำใต้ดินสูงกว่าปรกติเช่นกัน ปริมาณน้ำใต้ดินในพื้นที่เหล่านี้อยู่ในช่วง 2-10 เปอร์เซ็นต์โดยมวล

อย่างไรก็ตาม สเปกโทรมิเตอร์นิวตรอนสามารถตรวจจับน้ำใต้ดินได้ลึกเพียง ฟุตเท่านั้น ดังนั้นจึงเป็นไปได้มากว่าที่ระดับลึกกว่านี้ยังมีน้ำอีกมาก บางทฤษฎีคาดว่าชั้นน้ำใต้ดินบนดาวอังคารอาจหนาลงไปได้ถึงครึ่งไมล์เลยทีเดียว

ยานมาร์สโอดิสซีย์มีกำหนดอายุของภารกิจ 917 วันโลก ขณะนี้ได้ปฏิบัติงานมาแล้วกว่าสองในสามของอายุ เฟลด์แมนและทีมยังหวังว่าจะสามารถได้ข้อมูลเมื่อสร้างแผนที่ที่ละเอียดกว่านี้ก่อนที่ภารกิจจะเสร็จสิ้นลง 

แผนที่แสดงปริมาณน้ำใต้ดินของดาวอังคาร ซ้อนกับภาพแสดงความสูงของดาวอังคาร (ภาพจาก LANL / W.C. Feldman et al.)

แผนที่แสดงปริมาณน้ำใต้ดินของดาวอังคาร ซ้อนกับภาพแสดงความสูงของดาวอังคาร (ภาพจาก LANL / W.C. Feldman et al.)

ที่มา: