สมาคมดาราศาสตร์ไทย

อำลา กาลิเลโอ

อำลา กาลิเลโอ

15 มี.ค. 2546
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
หลังจากการปฏิบัติภารกิจอันยาวนานถึง 13 ปีและโคจรรอบดาวพฤหัสบดีมาถึง 34 รอบ ยานกาลิเลโอได้จบสิ้นภารกิจลงแล้วอย่างสมเกียรติ 

เมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ผู้ควบคุมยานกาลิเลโอขององค์การนาซาได้ปิดเครื่องบันทึกแถบข้อมูลหน่วยความจำและปิดการสื่อสารระหว่างยานกับโลกลง เป็นการยุติภารกิจอันยาวนานของกาลิเลโอ 

อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ยานยังคงโคจรรอบดาวพฤหัสบดีต่อไปด้วยวงโคจรที่รีมาก และมีกำหนดพุ่งเข้าชนดาวพฤหัสบดีบริเวณเส้นศูนย์สูตรในวันที่ 21 กันยายน 2546 

หลังจากยานได้รับรังสีความเข้มสูงจากดาวพฤหัสบดีขณะที่เข้าเฉียดดวงจันทร์อามาลเทียในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2545 คอมพิวเตอร์ของยานก็เริ่มมีอาการผิดปรกติ แม้ทางวิศวกรสามารถแก้ปัญหาได้ในระดับหนึ่ง แต่ก็พบกับอุปสรรคอย่างอื่นอีกที่ทำให้หลีกเลี่ยงไม่พ้นที่จะต้องยุติภารกิจ นั่นคือ เชื้อเพลิงบนยานที่ใกล้จะหมด รวมทั้งเงินทุนที่สนับสนุนโครงการก็ใกล้หมดเช่นกัน 

แม้ทางภาคพื้นดินจะตัดการสื่อสารกับยานไปแล้ว แต่อุปกรณ์บางตัวบนยานยังคงทำงานต่อไปและส่งข้อมูลกลับมาแบบเวลาจริงจนถึงเดือนกันยายน 

ยานกาลิเลโอขึ้นสู่อวกาศในเดือนตุลาคม 2532 จากยานขนส่งอวกาศแอตแลนทิส ยานได้ประสบความสำเร็จอย่างสูงในภารกิจสำรวจดาวพฤหัสบดีและดวงจันทร์บริวาร ทั้งที่ในตอนต้นของโครงการเกือบล้มเหลวเนื่องจากมีปัญหาในการกางจานสายอากาศกำลังสูง และปัญหานี้ก็แก้ไขไม่ได้เลยจนถึงโครงการสิ้นสุด ดังนั้น ตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมาการสื่อสารทั้งหมดจะกระทำผ่านสายอากาศสำรองกำลังต่ำ ซึ่งมีอัตราการส่งข้อมูลช้ามาก แม้ว่าปัญหาของสายอากาศกำลังสูงทำให้ยานปฏิบัติภารกิจบางอย่างไม่ได้ แต่เมื่อมองโดยรวมแล้ว ถือว่ายานทำงานได้เกินกว่าที่วางไว้มาก 

แผนดั้งเดิมของโครงการกำหนดให้สิ้นสุดในเดือนธันวาคม 2540 แต่ยานสามารถทำงานได้นานกว่ากำหนดถึง ปี และในช่วงของปฏิบัติการภาคต่อเนื่องนี้ได้ค้นพบสิ่งสำคัญต่าง ๆ มากมาย เช่นแมกนีโตสเฟียร์และสนามแม่เหล็กของแกนีมีด และหลักฐานที่แสดงว่ามีมหาสมุทรใต้พื้นดินของดวงจันทร์น้ำแข็งดวงนี้ด้วย 

อุปกรณ์ที่ถือเป็นพระเอกของยานกาลิเลโอคือ หัววัดบรรยากาศซึ่งสามารถทำงานได้อย่างยอดเยี่ยมเต็มประสิทธิภาพตลอดอายุของยาน 

ส่วนนักวิทยาศาสตร์ของโครงการนี้ จะโอนไปทำงานกับโครงการอื่นของเจพีแอล เช่นแคสซินีและ 2001 มาร์สโอดิสซีย์หลังจากโครงการนี้สิ้นสุดลง แต่หลังจากนี้คณะทำงานของกาลิเลโอจะกลับมาพบกันอีกครั้งในวันที่ 21 กันยายน เพื่อฉลองและร่วมเป็นสักขีพยานในการรับสัญญาณเฮือกสุดท้ายจากกาลิเลโอขณะพุ่งชนดาวพฤหัสบดี 

แม้ว่าสายอากาศกำลังสูงของกาลิเลโอจะมีปัญหาใช้งานไม่ได้ แต่ยานก็สามารถปฏิบัติภารกิจจนประสบความสำเร็จเกินความคาดหมาย

แม้ว่าสายอากาศกำลังสูงของกาลิเลโอจะมีปัญหาใช้งานไม่ได้ แต่ยานก็สามารถปฏิบัติภารกิจจนประสบความสำเร็จเกินความคาดหมาย

ยานกาลิเลโอโพรบ ยานลำลูกของยานกาลิเลโอ ขณะพุ่งเข้าสู่ชั้นบรรยากาศของดาวพฤหัสบดีเพื่อเก็บข้อมูลเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมในบรรยากาศ

ยานกาลิเลโอโพรบ ยานลำลูกของยานกาลิเลโอ ขณะพุ่งเข้าสู่ชั้นบรรยากาศของดาวพฤหัสบดีเพื่อเก็บข้อมูลเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมในบรรยากาศ

ที่มา: