สมาคมดาราศาสตร์ไทย

พบมหาสมุทรแห่งใหม่บนไททัน อยู่ใต้ดิน

พบมหาสมุทรแห่งใหม่บนไททัน อยู่ใต้ดิน

22 เม.ย. 2551
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
ยานแคสซีนีขององค์การนาซาได้พบหลักฐานว่าที่ดวงจันทร์ไททัน ซึ่งเป็นดวงจันทร์ที่ใหญ่ที่สุดของดาวเสาร์ อาจมีมหาสมุทรใต้พิภพที่เป็นน้ำกับแอมโมเนียปะปนกันอยู่

"ที่นั่นมีทั้งเนินสารอินทรีย์ ทะเลสาบ คลองและภูเขา ไททันเป็นดินแดนที่มีความหลากหลายมาก" ราล์ฟ ลอเรนซ์ หัวหน้านักวิจัยด้วยเรดาร์ของแคสซีนีกล่าว "เราเห็นการเปลี่ยนแปลงของการหมุนรอบตัวเองของไททัน ทำให้เราทราบสภาพภายใต้พื้นผิวได้"

การค้นพบนี้เกิดจากอุปกรณ์เรดาร์ช่องรับแสงสังเคราะห์ (Synthetic Aperture Radar) บนยานแคสซีนี ซึ่งได้เก็บภาพของไททันในช่วงที่ยานได้เข้าใกล้ดวงจันทร์ดวงนี้ 19 ครั้งตั้งแต่เดือนตุลาคม 2548 จนถึงเดือนพฤษภาคม 2550 เรดาร์สามารถมองทะลุบรรยากาศที่แน่นทึบไปด้วยหมอกมีเทนของไททันได้ จึงสามารถเปิดเผยรายละเอียดของพื้นผิวได้ชัดเจนอย่างที่ไม่เคยพบที่ไหนมาก่อน
นักวิทยาศาสตร์ได้เปรียบเทียบตำแหน่งของภูมิลักษณ์ต่าง ๆ เช่นทะเลสาบ หุบผาชัน และภูเขาที่ได้จากการสำรวจก่อนหน้านี้กับที่ได้จากการสำรวจในช่วงหลัง พบว่ามีการเปลี่ยนตำแหน่งไปมากถึง 30 กิโลเมตร คำอธิบายเดียวที่พอจะอธิบายการเลื่อนตำแหน่งที่มากขนาดนี้ได้นั่นคือ ผิวดาวที่เป็นน้ำแข็งของดวงจันทร์ไททันลอยอยู่บนชั้นของน้ำที่คั่นระหว่างแกนกลางกับพื้นผิว

"เราเชื่อว่าลึกลงไป 100 กิโลเมตรเป็นมหาสมุทรใต้พิภพที่ประกอบด้วยน้ำผสมแอมโมเนีย" ไบรอัน สไตลส์ จากเจพีแอลของนาซา หนึ่งในคณะผู้วิจัยครั้งนี้กล่าว 

การศึกษาดวงจันทร์ไททันเป็นเป้าหมายหลักของภารกิจแคสซีนี-ไฮเกนส์ เนื่องจากดวงจันทร์ดวงนี้เต็มไปด้วยสารประกอบทางเคมีที่เหมือนกับสารตั้งต้นของสิ่งมีชีวิตบนโลก และเป็นดวงจันทร์เพียงดวงเดียวในระบบสุริยะที่มีบรรยากาศหนาแน่น บรรยากาศของไททันหนาแน่นกว่าบรรยากาศโลกถึงเท่าครึ่ง ไททันเป็นดวงจันทร์ที่ใหญ่ที่สุดของดาวเสาร์ และมีขนาดใหญ่กว่าดาวพุธเสียอีก 

"การที่มีสภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยสารอินทรีย์และน้ำ เป็นเรื่องที่เย้ายวนใจนักชีววิทยานอกโลกเป็นอย่างมาก" ลอเรนซ์กล่าว "การศึกษาการหมุนรอบตัวเองของไททันในขั้นต่อไปจะช่วยให้เราเข้าใจสภาพภายในดาวที่เต็มไปด้วยน้ำได้ดียิ่งขึ้น และเนื่องจากการหมุนรอบตัวเองของเปลือกดาวสัมพันธ์กับลมในบรรยากาศ เราอาจได้เห็นว่าการหมุนการผันแปรตามฤดูกาลภายในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้"

ดวงจันทร์ไททันของดาวเสาร์ อาจมีมหาสมุทรใต้พิภพ (ภาพจาก JPL/NASA)

ดวงจันทร์ไททันของดาวเสาร์ อาจมีมหาสมุทรใต้พิภพ (ภาพจาก JPL/NASA)

ที่มา: