สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ข่าวดาราศาสตร์

(23 ก.พ. 46) เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ในที่ประชุมสื่อมวลชนของนาซาที่วอชิงตันดีซี นักดาราศาสตร์ได้เปิดเผยผลสำรวจของดาวเทียมที่เป็นศูนย์รวมความหวังของนักดาราศาสตร์ชื่อ ดับเบิลยูแมป (WMAP--Wilkinson Microwave Anisotropy Probe) น่าแปลกที่ผลงานอันยิ่งใหญ่ของดับเบิลยูแมปคือ ความไม่มีอะไรใหม่ ไม่มีการค้นพบสิ่งที่จะมาปฏิวัติความคิดหรือทฤษฎีทางจักรวาลวิทยาปัจจุบัน แต่ดับเบิลยูแมปได้ยืนยันและสนับสนุนความคิด ...

ลำคลื่นวิทยุในดาราจักรกังหัน

(22 ก.พ. 46) ลำคลื่นวิทยุ เป็นลำของพลังงานมหาศาลที่พุ่งออกมาจากใจกลางดาราจักร มีความยาวคลื่นในย่านคลื่นวิทยุ ก่อนหน้านี้ ลำคลื่นวิทยุพบได้ในดาราจักรชนิดทรงรีเท่านั้น แต่เมื่อไม่นานมานี้ นักดาราศาสตร์พบลำคลื่นวิทยุนี้ในดาราจักรชนิดกังหันด้วย ...

ตัวเก็งซูเปอร์โนวาดวงต่อไป

(18 ก.พ. 46) คณะสำรวจนานาชาติคณะหนึ่งที่นำโดยอเล็กซ์ โลเบล จากศูนย์ฟิสิกส์ดาราศาสตร์ฮาร์วาร์ด-สมิทโซเนียนได้ติดตามเฝ้าดูดาวโรแคสซิโอเปียมาตั้งแต่ปี 2536 พบว่าดาวโรแคสซิโอเปียมีอุณหภูมิลดลงอย่างมากและพ่นสสารออกจากบรรยากาศออกมาอย่างมาก โดยในปี 2543 สีของดาวได้เปลี่ยนจากขาวอมเหลืองไปเป็นส้มแก่ พร้อม ๆ กับความสว่างได้ลดลงจากเดิมกว่า 1 อันดับ การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเป็นสัญญาณบอกว่า ...

พิสูจน์ความเร็วของความโน้มถ่วง

(18 ก.พ. 46) เซอร์ ไอแซก นิวตันเคยกล่าวว่า ความโน้มถ่วงเป็นสนามสถิต ไม่มีความเร็ว แต่แอลเบิร์ต ไอน์สไตน์กล่าวว่าแรงโน้มถ่วงมีความเร็วเท่ากับแสง แนวคิดดังกล่าวเป็นเพียงทฤษฎีที่กล่าวถึงมาเป็นเวลานานโดยที่ไม่มีการพิสูจน์ จนถึง ...

หลุมอุกกาบาตที่อายุน้อยที่สุดบนดวงจันทร์

(13 ก.พ. 46) เมื่อตอนเย็นของวันที่ 15 พฤศจิกายน 2496 ลีออน สจวร์ต ได้ถ่ายภาพดวงจันทร์เพื่อทดสอบกล้องใหม่ หลังจากถ่ายภาพไป 4 ภาพ เขาได้มองภาพดวงจันทร์ผ่านกล้องถ่ายรูปและมองเห็นจุดสว่างขึ้นที่บนดวงจันทร์บริเวณรอยต่อส่วนมืดและสว่าง เขารีบไปล้างฟิล์มทันทีและพบว่าภาพจุดสว่างนั้นปรากฏบนฟิล์มเหมือนกัน เขาเชื่อว่านี่คือภาพของอุกกาบาตพุ่งชนดวงจันทร์ ต่อมาภาพนี้ก็ได้รับ ...

ค้นพบดาวเคราะห์ใหม่จากการผ่านหน้าดาวฤกษ์

(18 ม.ค. 46) นักดาราศาสตร์พบดาวเคราะห์ในระบบสุริยะอื่นดวงใหม่อีกดวงหนึ่งแล้ว แต่ดวงนี้ค้นพบด้วยวิธีที่ไม่เคยมีใครใช้มาก่อน ซึ่งอาจเปิดโอกาสให้การค้นหาดาวเคราะห์ต่อจากนี้ทำได้ง่ายขึ้นด้วยกล้องโทรทรรศน์ธรรมดา ตามปรกติ การค้นหาดาวเคราะห์ในระบบสุริยะอื่นจะทำโดยการวัดการเลื่อนดอปเพลอร์ของดาวฤกษ์ การเลื่อนไปมาของสเปกตรัมดาวฤกษ์เป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงว่ามีดาวเคราะห์โคจรอยู่ เนื่องจาก ...

หลุมดำยักษ์ทางช้างเผือกผู้อดอยาก

(15 ม.ค. 46) เป็นเวลานานมาแล้วที่นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบว่า ดาราจักรชนิดก้นหอยแทบทุกดาราจักรมีหลุมดำยักษ์สิงสถิตอยู่ที่ใจกลาง แผ่รังสีออกมามากมายมหาศาลจากกระบวนการกลืนกินก๊าซรอบ ๆ ตัว แต่สำหรับดาราจักรทางช้างเผือกของเรากลับไม่เป็นเช่นนั้น หลุมดำยักษ์ใจกลางดาราจักรทางช้างเผือกมีชื่อว่า คนยิงธนูเอ* (Sagittarius A*) นักดาราศาสตร์พบว่าหลุมดำนี้มีความสว่างน้อยกว่าที่ควรจะเป็นถึงหนึ่งพัน ...

แหวนทางช้างเผือก

(11 ม.ค. 46) ที่ประชุมสมาคมดาราศาสตร์อเมริกาเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา นักดาราศาสตร์ได้รายงานว่า พบหลักฐานใหม่ที่ระบุว่าดาราจักรทางช้างเผือกได้เคยเขมือบเอาดาราจักรขนาดเล็กดาราจักรอื่นมาเป็นส่วนหนึ่งของตัวเองมาก่อน นักดาราศาสตร์ที่สำรวจโครงการนี้ได้ใช้กล้องสโลนดิจิทัลสกายเซอร์เวย์ หรือเอสดีเอสเอส (SDSS) สำรวจท้องฟ้าเป็นพื้นที่หนึ่งในสี่ของท้องฟ้าทั้งฟ้า โดยถ่ายภาพในย่านแสงขาวและสำรวจสเปกตรัมไปด้วย พบว่ามีดาวฤกษ์จำนวนหลายหมื่น ...

ดาวที่เย็นที่สุด

(11 ม.ค. 46) ในที่ประชุมสมาคมดาราศาสตร์อเมริกาเมื่อต้นเดือนเดือนมกราคมที่ผ่านมา นักดาราศาสตร์ได้รายงานว่าพบดาวดวงหนึ่ง ที่เป็นดาวฤกษ์ที่มีอุณหภูมิต่ำที่สุดเท่าที่เคยรู้จัก ดาวดวงนี้มีชื่อว่า 2MASS 0415-0935 อยู่ในกลุ่มดาวแม่น้ำ ห่างจากโลกเพียง 19 ปีแสง พบครั้งแรกโดย อะดัม เบอร์แกสเซอร์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียโดยข้อมูลอินฟราเรดที่ได้จากโครงการทูไมครอนออลสกายเซอร์เวย์ (2MASS) หลัง ...

ยุคฉ่ำฝนบนดาวอังคาร

(19 ธ.ค. 45) ข้อมูลจากยานอวกาศที่สำรวจดาวอังคารแสดงว่า ดาวเคราะห์แดงดวงนี้เป็นโลกที่เย็นยะเยือกและแห้งแล้ง แต่การพบร่องรอยของทางน้ำโบราณอยู่ทั่วไปบนพื้นผิวดาวอังคาร ทำให้นักดาราศาสตร์จำนวนมากเชื่อว่าในอดีตดาวอังคารอาจเคยอุดมสมบูรณ์ไปด้วยแม่น้ำลำธาร ทะเล และมหาสมุทรใกล้เคียงกับโลก จากรายงานการวิจัยฉบับหนึ่งที่ตีพิมพ์ลงในวารสาร ไซนซ์ ฉบับ 6 ธันวาคม คณะนักดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยโคโลราโดได้ ...

วัดมวลกลีเซ 876

(16 ธ.ค. 45) ดาวกลีเซ 876 (Gliese 876) เป็นดาวแคระแดงดวงหนึ่งในกลุ่มดาวคนแบกหม้อน้ำ อยู่ห่างจากโลก 15 ปีแสง ดาวฤกษ์ดวงนี้เป็นหนึ่งในจำนวนดาวฤกษ์หลายสิบดวงที่พบว่ามีดาวเคราะห์เป็นบริวาร ซึ่งค้นพบเมื่อหลายปีก่อน จากการศึกษาการเคลื่อนที่ตามแนวรัศมีของดาวพบว่า กลีเซ 876 มีดาวเคราะห์สองดวง ดวงนอกมีมวล 1.9 เท่าของดาวพฤหัสบดี ส่วนดาวเคราะห์ดวงในมีมวลเบากว่า 4 เท่า อย่างไรก็ตามการสำรวจโดยวิธีวัดการเคลื่อนที่ตามแนวรัศมีมีข้อด้อยสำคัญ นั่นคือไม่สามารถบอกได้ว่าระนาบวงโคจรของดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวฤกษ์มีการวางทิศอย่างไร ดังนั้น ...

วัดขนาดดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า

(14 ธ.ค. 45) เป็นที่ทราบมาเป็นเวลานานว่า การวัดขนาดของดาวฤกษ์นั้นไม่สามารถวัดได้จากภาพที่มองหรือถ่ายผ่านกล้องโทรทรรศน์โดยตรง เนื่องจากดาวฤกษ์อยู่ห่างจากโลกมากและมีขนาดเชิงมุมเล็ก จนแม้แต่กล้องโทรทรรศน์ที่กำลังขยายมากที่สุดในโลกก็ยังแยกภาพของดาวฤกษ์ออกมาเป็นดวงให้เห็นขนาดไม่ได้ ดังนั้นการหาขนาดของดาวฤกษ์ที่ผ่านมาจึงต้องวัดทางอ้อมเท่านั้น คำกล่าวนี้กำลังจะกลายเป็นอดีต ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีกล้องโทรทรรศน์ในปัจจุบันทำให้นักดาราศาสตร์ ...

ดาวเคราะห์น้อยบริวารบุญธรรมของโลก

(11 ธ.ค. 45) เมื่อต้นปี 2545 นักดาราศาสตร์จากโครงการลีเนียร์ (NINEAR--Lincoln Near Earth Asteroid Research) ได้ค้นพบดาวเคราะห์น้อยใกล้โลกดวงหนึ่ง มีชื่อว่า 2002 AA29 ดาวเคราะห์น้อยดวงนี้มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 100 เมตร มี ...

ทฤษฎีกำเนิดดาวเคราะห์ใหม่ ไม่ถึงพันปี

(2 ธ.ค. 45) นักดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยวอชิงตันได้เสนอทฤษฎีกำเนิดดาวเคราะห์ใหม่ โดยกล่าวว่า ดาวเคราะห์เช่นดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวเนปจูน และดาวพลูโตอาจกำเนิดขึ้นภายในเวลาเพียงไม่กี่ร้อยปีเท่านั้น ทฤษฎีกำเนิดดาวเคราะห์แบบฉบับที่นักดาราศาสตร์เชื่อถือกันในปัจจุบันกล่าวว่า ดาวเคราะห์เกิดมาจากจานก๊าซมหึมาที่ล้อมรอบดาวฤกษ์ที่เพิ่งเกิดใหม่ เมื่อเวลาผ่านไปนับล้านปี หลังจากความรุนแรงของดาวฤกษ์ลดลงและเริ่มเสถียร ดาวเคราะห์ ...

หลุมดำยักษ์คู่

(27 พ.ย. 45) ดาราจักร NGC 6240 อยู่ห่างจากโลก 400 ล้านปีแสง เป็นดาราจักรที่นักดาราศาสตร์ใช้เป็นตัวอย่างในการศึกษาดาราจักรที่มีอัตราการกำเนิดดาวฤกษ์สูงซึ่งเกิดจากการชนและรวมกันของดาราจักรสองดาราจักร การสำรวจดาราจักรนี้ก่อนหน้านี้ด้วยกล้องโทรทรรศน์รังสีเอกซ์ พบว่ามีการแผ่รังสีเอกซ์มาจากใจกลาง ส่วนการสำรวจด้วยรังสีอินฟราเรดและคลื่นวิทยุพบว่ามี ...

หลุมดำความเร็วสูงช่วยพิสูจน์ทฤษฎีซูเปอร์โนวา

(24 พ.ย. 45) นักดาราศาสตร์พบหลุมดำความเร็วสูงดวงหนึ่งที่สนับสนุนว่าหลุมดำมวลดาวฤกษ์เกิดมาจากซูเปอร์โนวา หลุมดำดวงนี้มีชื่อว่า GRO J1655-40 อยู่ในกลุ่มดาวแมงป่อง มีทิศทางพุ่งเข้ามาเกือบตรงกับโลก อยู่ห่างออกไป6,000-9,000 ปีแสง เชื่อว่าหลุมดำดวงนี้เกิดขึ้นในจานบริเวณใกล้กับใจกลางของของดาราจักรของเรา ซึ่งเป็นบริเวณที่มีอัตรากำเนิดดาว ...

ดาวเคราะห์บริวารของแกมมาซีฟีอัส

(20 พ.ย. 45) ดาวแกมมาซีฟีอัส เป็นดาวสว่างที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่าดวงหนึ่ง อยู่ห่างจากโลก 45 ปีแสง เป็นดาวยักษ์เล็กมีชนิดสเปกตรัม K1 IV มีสีเหลืองส้ม มีความส่องสว่างประมาณ 12 เท่าของดวงอาทิตย์ มีมวลประมาณ 1.6 เท่าของดวงอาทิตย์ ดาวดวงนี้ได้เป็นเป้าหมายการสำรวจของนักดาราศาสตร์มานานกว่า 70 ปีเพราะมีการเปลี่ยนตำแหน่งไปมาตลอดเวลาอย่าง ...

พบหลักฐานของสสารมืดอีกแห่ง

(18 พ.ย. 45) เป็นที่เชื่อกันมานานกว่าครึ่งศตวรรษแล้วว่า สสารในเอกภพไม่ได้มีเพียงสสารที่มองเห็นเท่านั้น แต่ยังมีสสารอีกจำพวกหนึ่งที่มองไม่เห็น เรียกว่า สสารมืด ถึงแม้จะมองไม่เห็นหรือตรวจจับได้โดยตรง แต่สิ่งบ่งชี้ว่ามีสสารมืดอยู่ปรากฏอยู่ทั่วไป เช่น การพบว่าสสารที่มองเห็นในดาราจักรมีไม่มากพอที่จะทำให้ดาราจักรนั้นหมุนด้วยความเร็วตามที่ปรากฏได้ การพบว่าสสารที่มองเห็นในกระจุกดาราจักรมีไม่มากพอที่จะรักษา ...

พิสูจน์หลุมดำใจกลางทางช้างเผือก

(30 ต.ค. 45) ใจกลางของดาราจักรทางช้างเผือก เป็นที่อยู่ของแหล่งกำเนิดคลื่นวิทยุและรังสีเอกซ์แหล่งหนึ่ง นักดาราศาสตร์เชื่อมาเป็นเวลานานว่านั่นอาจเป็นหลุมดำยักษ์ประจำดาราจักรของเรา เช่นเดียวกับที่พบในดาราจักรอีกหลายดาราจักร แหล่งกำเนิดนี้มีชื่อว่า คนยิงธนูเอ (Sagittarius A) ข้อสันนิษฐานที่ทำให้คิดว่าเป็นหลุมดำเกิดจากการสังเกตการเคลื่อนที่ของดาวฤกษ์ใกล้เคียงกับใจกลาง หากทราบความเร็วในการโคจรและรัศมีวงโคจรของดาวฤกษ์ ก็จะทราบมวลของวัตถุที่ใจกลาง มวลที่สูงมากภายใต้ขอบเขตแคบมาก ๆ เป็นสิ่งบ่งชี้ว่าวัตถุนั้นเป็นหลุมดำ ...

เครือข่ายไล่จับแสงวาบรังสีแกมมาทำงานเยี่ยม

(30 ต.ค. 45) เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม ดาวเทียมเฮเท-2 (HETE-2) หรือ High Energy Transient Explorer satellite ได้ตรวจพบแสงวาบรังสีแกมมาเข้มข้นมาจากกลุ่มดาวปลา หลังจากนั้นอีกไม่เพียงกี่วินาที นักดาราศาสตร์ที่เกี่ยวข้องทั่วทั้งโลกก็รับรู้ถึงปรากฏการณ์นี้และร่วมสำรวจแหล่งกำเนิดรังสีแห่งใหม่นี้ได้อย่างทันควัน เฮเทได้ส่งสัญญาณแจ้งให้ทั่วโลกได้ทราบอย่างรวดเร็วเพียง 11 วินาทีหลังการค้นพบเท่านั้น และหลังจากนั้นอีกเพียง 38 วินาที ...

สะเก็ดข่าว

จุดพุ่งชนของลูนา 25

30 ต.ค. 66/นาซาเผยภาพถ่ายของพื้นผิวดวงจันทร์ ณ จุดที่คาดว่ายานลูนา 25 พุ่งชนดวงจันทร์ในภารกิจที่ล้มเหลวที่ผ่านมา ภาพนี้ถ่ายโดยยานลูนาร์รีคอนเนสเซนซ์ออร์บิเตอร์ แสดงจุดพุ่งชนของยานอย่างชัดเจน เป็นการยืนยันว่ายานลูนา 25 พุ่งชนดวงจันทร์จริง หลุมมีความกว้างประมาณ 10 เมตร

นาซาอาจเปลี่ยนแผน ยังไม่มีคนไปดวงจันทร์ในอาร์เทมิส 3

10 ส.ค. 66/8 สิงหาคม 2566 องค์การนาซา ได้เปิดเผยว่า ภารกิจอาร์เทมิส 3 ซึ่งเดิมวางไว้ว่าเป็นภารกิจแรกของโครงการที่จะมีมนุษย์ไปเดินบนดวงจันทร์อีกครั้ง อาจต้องเปลี่ยนแผนเป็นภารกิจที่ไม่มีมนุษย์ เนื่องจากยานลงจอดดวงจันทร์ซึ่งพัฒนาโดยสเปซเอกซ์ยังไม่มีวี่แววว่าจะทำสำเร็จได้ทันกำหนดการซึ่งอยู่ราวปลายปี 2568

วอยเอเจอร์ 2 หาย!

2 ส.ค. 66/เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม ยานวอยเอเจอร์ 2 ได้รับคำสั่งที่ผิดพลาดจากนาซา ทำให้สายอากาศของยานซึ่งใช้ในการสื่อสารระหว่างยานกับโลกหันไม่ตรงโลก การสื่อสารระหว่างยานกับโลกจึงขาดหายไป คาดว่าการสื่อสารจะกลับมาเป็นปกติในวันที่ 15 ตุลาคมเมื่อถึงกำหนดที่ยานจะรีเซ็ตตัวเอง แล้วสายอากาศจะหันมาตรงกับโลกอีกครั้ง

เอ็มเค 2 ไปได้สวย

13 เม.ย. 66/ดอว์นแอโรสเปซ บริษัทการบินอวกาศสัญชาตินิวซีแลนด์-เนเธอร์แลนด์ ประสบความสำเร็จในการทดสอบเครื่องบินอวกาศที่ขับดันด้วยเครื่องยนต์จรวดซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนายานเอ็มเค 2 เครื่องบินในตระกูลเอ็มเคนี้เป็นระบบขนส่งอวกาศที่ใช้เครื่องบินแทนจรวด จึงมีความประหยัดและยืดหยุ่นมากกว่าแบบจรวด

เวอร์จินออร์บิตไปไม่ไหว

31 มี.ค. 66/เวอร์จินออร์บิต บริษัทผู้ให้บริการขนส่งอวกาศในเครือเวอร์จินกรุ๊ป ผู้บุกเบิกการส่งดาวเทียมด้วยจรวดติดบนเครื่องบิน ประกาศยุติการดำเนินงานเนื่องจากประสบปัญหาด้านเงินทุน

โซยุซ เอ็มเอส-22 กลับถึงโลก

28 มี.ค. 66/ยานโซยุซเอ็มเอส-22 ที่มีปัญหาสารทำความเย็นรั่วไหลเมื่อปลายปีที่แล้ว ได้กลับมาถึงโลกแล้ว อย่างราบรื่น เที่ยวบินนี้ไม่มีลูกเรือ มีเพียงสัมภาระบางส่วนที่ส่งกลับมาจากสถานีอวกาศนานาชาติ

ยูแอลเอ เตรียมขาย

2 มี.ค. 66/ยูไนเต็ดลอนช์อัลไลอันซ์ บริษัทเอกชนด้านการขนส่งอวกาศยักษ์ใหญ่สัญชาติอเมริกัน มีแผนที่จะขายบริษัทภายในปีนี้

บัซ อัลดริน แต่งงานอีกครั้ง

23 ม.ค. 66/บัซ อัลดริน มนุษย์คนที่สองที่เคยเดินบนดวงจันทร์ ได้เข้าสู่พิธีสมรสเมื่อวันที่ 20 ที่ผ่านมา ปัจจุบัน บัซอายุ 93 ส่วนภรรยา แองคา ฟาร์ อายุ 63

รัสเซียอาจต้องส่งโซยุซเปล่าไปรับมนุษย์อวกาศ

28 ธ.ค. 65/รอสคอสมอสและนาซากำลังประเมินว่า ยานโซยุซที่เกิดปัญหาสารทำความเย็นรั่วไหลอยู่ในสภาพที่ดีพอจะนำมนุษย์กลับโลกได้หรือไม่ หากไม่ได้ รอสคอสมอสจะต้องส่งยานโซยุซเปล่าลำใหม่ขึ้นไปให้มนุษย์อวกาศใช้กลับโลก ซึ่งทางองค์กรกล่าวว่า ยานจะพร้อมส่งโซยุซขึ้นได้ในเดือนกุมภาพันธ์ปีหน้า

โซยุซรั่วอีกแล้ว

16 ธ.ค. 65/เมื่อวันที่ 15 ธันวาคม ที่ผ่านมา มนุษย์อวกาศบนสถานีอวกาศนานาชาติได้สังเกตว่ามีละอองของเหลวพ่นออกมาจากส่วนท้ายของยานโซยุซเอ็มเอส-22 ที่เชื่อมต่ออยู่กับสถานีอวกาศนานาชาติ เหตุการณ์นี้ทำให้กำหนดการออกย่ำอวกาศของมนุษย์อวกาศรัสเซียต้องยกเลิก และคาดว่าอาจมีผลกระทบต่อการกลับสู่โลกในเดือนมีนาคมด้วย เพราะมนุษย์อวกาศทั้งสามต้องใช้ยานลำนี้ในการกลับสู่โลก ส่วนตัวสถานีและมนุษย์อวกาศบนสถานีทั้งหมดไม่ได้รับอันตรายใด ๆ การสอบสวนเบื้องต้นเชื่อว่า สารที่รั่วออกมาน่าจะเป็นสารหล่อเย็นของยานโซยุซ และเหตุที่รั่วเป็นเพราะถูกสะเก็ดดาวขนาดเล็กพุ่งชน

สะเก็ดข่าวอื่น