สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดาวที่สว่างที่สุดและหนักที่สุด

ดาวที่สว่างที่สุดและหนักที่สุด

21 ก.พ. 2547
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
นักดาราศาสตร์ได้พบดาวฤกษ์ดวงหนึ่งที่อาจเป็นดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดเท่าที่เคยค้นพบ

ก่อนหน้านี้ดาวที่ครองแชมป์สว่างที่สุดคือ ดาวปืนพก (Pistol Star) มีความสว่างมากกว่าดวงอาทิตย์ 5-6 ล้านเท่า แต่แชมเปี้ยนใหม่นี้มีความสว่างมากกว่าดวงอาทิตย์ถึง 40 ล้านเท่า และใหญ่กว่าถึง 150 เท่า ดาวดวงนี้ชื่อว่า แอลบีวี 1806-20 ห่างจากโลก 45,000 ปีแสง อยู่อีกฟากหนึ่งของดาราจักรทางช้างเผือก และมองเห็นได้เฉพาะในย่านรังสีอินฟราเรดเท่านั้น

ความจริงดาวดวงนี้ไม่ใช่ดาวที่เพิ่งพบใหม่ นักดาราศาสตร์พบดาวดวงนี้มาตั้งแต่ทศวรรษ 1990 แล้ว แต่เนื่องจากการประเมินหาความสว่างของดาวฤกษ์ที่อยู่ไกลมาก ๆ เป็นเรื่องยุ่งยากและต้องใช้เวลานาน 

การค้นพบนี้ใช้กล้อง 200 นิ้วของหอดูดาวพาโลมาร์ บวกกับการใช้เทคนิคถ่ายภาพเป็นระยะเวลาสั้น ๆ เพื่อลดผลจากการพลิ้วของภาพ ทำให้ภาพที่ได้มีความละเอียดสูงมาก นอกจากนี้ยังอาศัยข้อมูลสนับสนุนจากกล้องบลังโกขนาด เมตรของหอดูดาวเซอร์โรโตโลโลอินเตอร์อเมริกันในชิลี ทำให้นักดาราศาสตร์สามารถวัดระยะห่าง อุณหภูมิ และจำนวนของรังสีอินฟราเรดที่ถูกดูดกลืนไประหว่างที่แสงดาวเดินทางผ่านดงฝุ่นมาถึงโลก ซึ่งนำมาคำนวณหาสภาพส่องสว่างหรือความสว่างสัมบูรณ์ของดาวได้ 

  

ปัญหาที่เกิดขึ้นก็คือ ดาวฤกษ์มีขนาดใหญ่ขึ้นถึงขนาดนั้นได้อย่างไร ตามทฤษฎีกำเนิดดาวฤกษ์ในปัจจุบัน ดาวฤกษ์ไม่น่าเติบโตจนมีมวลมากกว่า 120 เท่าของมวลดวงอาทิตย์ได้ เนื่องจากเมื่อมวลมากขึ้น ความดันจากภายในจะผลักดันสสารออกจากผิวของดาว เป็นไปได้ว่าดาวแอลบีวี 1806-20 อาจเกิดขึ้นจากคลื่นกระแทกจากซูเปอร์โนวา บีบให้แก๊สอัดแน่นเข้าด้วยกัน กลายเป็นดาวยักษ์หนักอึ้งขึ้นมาได้ 

ข่าวที่คล้ายกัน:

    ภาพวาดแสดงขนาดของดาวแอลบีวี 1806-20 เปรียบเทียบขนาดกับดวงอาทิตย์ (ภาพจาก University of Florida/Meghan Kenedy)

    ภาพวาดแสดงขนาดของดาวแอลบีวี 1806-20 เปรียบเทียบขนาดกับดวงอาทิตย์ (ภาพจาก University of Florida/Meghan Kenedy)

    ที่มา: