ประวัติสมาคมดาราศาสตร์ไทย

สมาคมดาราศาสตร์ไทย มีชื่อเดิมว่า สมาคมนักดาราศาสตร์ เป็นสมาคมทางวิชาการด้านดาราศาสตร์ มีที่ทำการอยู่ ณ ท้องฟ้าจำลองกรุงเทพ ได้รับอนุญาตให้จัดตั้งเป็นสมาคมจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2523 และได้จดทะเบียนกับสำนักงานจดทะเบียนกรุงเทพมหานคร กองตำรวจสันติบาล กรมตำรวจ เลขลำดับที่ จ.1781 เมื่อ 10 สิงหาคม 2524 โดยมีวัตถุประสงค์ 5 ประการ คือ

1. ส่งเสริมการศึกษาทางดาราศาสตร์
2. สนับสนุนการค้นคว้าและงานวิจัยทางดาราศาสตร์
3. เผยแพร่ความรู้ทางวิชาการดาราศาสตร์
4. ให้ความร่วมมือและประสานงานทางดาราศาสตร์กับบุคคลและองค์การทั้งในและนอกประเทศ
5. ไม่เกี่ยวข้องกับการเมือง

สมาคมฯ เกิดขึ้นจากความร่วมมือร่วมใจ ร่วมก่อตั้งของบุคคลจำนวนหลายร้อยคนผู้เข้าร่วมสัมมนาดาราศาสตร์ ณ ท้องฟ้าจำลองกรุงเทพ ระหว่าง 25-26 กันยายน 2521 ผู้เข้าร่วมสัมมนาครั้งนั้นเป็นนักดาราศาสตร์ หรือทำงานเกี่ยวข้องกับวิชาดาราศาสตร์จากหลายสถาบันทั่วประเทศ เช่น อาจารย์ผู้สอนวิชาดาราศาสตร์ หรือวิชาที่เกี่ยวข้องในมหาวิทยาลัยและวิทยาลัยครู อาจารย์ผู้สอนดาราศาสตร์ในโรงเรียนบางแห่งของกรมสามัญศึกษา นักวิทยาศาสตร์ จากสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ นายทหารจากกรมแผนที่ทหารและกรมอุทกศาสตร์ เป็นต้น ผู้เข้าสัมมนาทั้งหมดมีความเห็นพ้องต้องกันว่า ควรจะมีสมาคมทางวิชาการด้านดาราศาสตร์เกิดขึ้นได้แล้ว จึงมีมติแต่งตั้งคณะทำงานเพื่อก่อตั้งสมาคมดาราศาสตร์แห่งประเทศไทยขึ้นคณะหนึ่ง จำนวน 12 คน ดังนี้

1. นายระวี ภาวิไล ประธาน
2. นายสมหวัง ตัณฑลักษณ์ รองประธาน
3. นายประยูร ร่มโพธิ์
4. นายขาว เหมือนวงศ์
5. นายสุวิทย์ วิบูลย์เศรษฐ์
6. นายระวิ สงวนทรัพย์
7. นายกนก จันทร์ขจร
8. นายสุมิตร นิภารักษ์
9. นายพรชัย ศรีวลีรัตน์
10. นางกุหลาบ ลิบรัตนสกุล
11. นายนิพนธ์ ทรายเพชร เลขานุการ
12. น.ส.ยุพา วานิชชัย ผู้ช่วยเลขานุการ

คณะทำงานได้ประชุมร่างระเบียบข้อบังคับและนำเสนอขออนุญาตจัดตั้งสมาคมฯ จากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้รับอนุญาตให้จัดตั้งเป็นสมาคมฯ ได้ตามใบอนุญาตเลขที่ ต.275/2523 ออกเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2523 ในชื่อว่า สมาคมนักดาราศาสตร์ ใช้รูปสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงกล้องโทรทรรศน์เป็นตราสัญลักษณ์ของสมาคมฯ ซึ่งเป็นภาพจำลองจากภาพแกะสลักไม้ ฝีมือจิตรกรชาวฝรั่งเศส เป็นภาพขณะที่กำลังทรงกล้องโทรทรรศน์เพื่อทอดพระเนตรจันทรุปราคา ที่พระที่นั่งเย็น ริมทะเลชุบศร จังหวัดลพบุรี

ตราสัญลักษณ์ของสมาคมฯ

ภายหลังจากได้จดทะเบียนตั้งสมาคมนักดาราศาสตร์เรียบร้อยแล้ว จึงมีคณะกรรมการบริหารสมาคมตามระเบียบข้อบังคับโดยมี นายกสมาคม บริหารงานสมัยละ 2 ปีสืบต่อกันมาเป็นลำดับดังนี้

• พ.ศ. 2525-2526 ดร.ระวี ภาวิไล
• พ.ศ. 2527-2528 ดร.ระวี ภาวิไล
• พ.ศ. 2529-2530 นายสิงห์โต ปุกหุต

ที่ประชุมสามัญประจำปี 2530 เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2530 มีมติให้เปลี่ยนชื่อสมาคมจาก สมาคมนักดาราศาสตร์ เป็น สมาคมดาราศาสตร์ไทย ใช้ชื่อย่อว่า "สดท" ชื่อภาษาอังกฤษว่า The Thai Astronomical Society ส่วนตราสัญลักษณ์ของสมาคมฯ ให้คงเดิมคือ รูปสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงกล้องโทรทรรศน์

สมาคมดาราศาสตร์ไทยได้มีนายกสมาคมบริหารงานต่อมาตามลำดับดังนี้

• พ.ศ. 2531-2532 นายสิงห์โต ปุกหุต
• พ.ศ. 2533-2534 นายนิพนธ์ ทรายเพชร
• พ.ศ. 2535-2536 นายนิพนธ์ ทรายเพชร
• พ.ศ. 2537-2538 ศ.ดร.ระวี ภาวิไล
• พ.ศ. 2539-2540 นายนิพนธ์ ทรายเพชร
• พ.ศ. 2541-2542 นายนิพนธ์ ทรายเพชร
• พ.ศ. 2543-2544 น.ส.ประพีร์ วิราพร
• พ.ศ. 2545-2546 น.ส.ประพีร์ วิราพร
• พ.ศ. 2547-2548 นายอารี สวัสดี
• พ.ศ. 2549-2550 นายอารี สวัสดี
• พ.ศ. 2551-2552 น.ส.ประพีร์ วิราพร
• พ.ศ. 2553-2554 นายอารี สวัสดี
• พ.ศ. 2555-2556 นายอารี สวัสดี
• พ.ศ. 2557-2558 น.ส.ประพีร์ วิราพร
• พ.ศ. 2559-2560 นายอารี สวัสดี
• พ.ศ. 2561-2562 นายอารี สวัสดี
• พ.ศ. 2563-2564 น.ส.ประพีร์ วิราพร
• พ.ศ. 2565-2566 นายเชิดพงศ์ วิสารทานนท์

เกี่ยวกับสมาคมฯ

• ประวัติสมาคมดาราศาสตร์ไทย
• กรรมการบริหาร
• กรรมการวิชาการและผู้ทรงคุณวุฒิ
• กิจกรรมของสมาคมฯ
• กองบรรณาธิการวารสารทางช้างเผือก
• เกี่ยวกับเว็บไซต์ของสมาคมฯ
• สมาชิกสมาคมดาราศาสตร์ไทย