สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ผลกระทบจากสึนามิ ไม่ใช่แค่มหาสมุทรอินเดีย แต่เป็นโลกทั้งใบ

ผลกระทบจากสึนามิ ไม่ใช่แค่มหาสมุทรอินเดีย แต่เป็นโลกทั้งใบ

11 ม.ค. 2548
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
เหตุการณ์แผ่นดินไหวใต้สมุทรเมื่อวันที่ 26 ธันวาคมที่ผ่านมา ได้ก่อให้เกิดคลื่นยักษ์ถาโถมเข้าใส่ชายฝั่งของมหาสมุทรอินเดีย ยังความสูญเสียมาสู่ชีวิตทรัพย์สินและระบบนิเวศอย่างเหลือคณานับ นักวิทยาศาสตร์พบว่าผลกระทบในครั้งนี้ไม่เพียงแต่มีผลเฉพาะในมหาสมุทรอินเดียเท่านั้น แต่ยังมีผลต่อโลกทั้งใบเลยทีเดียว

ดร. เบนจามิน ฟง เจา จากศูนย์การบินอวกาศกอดดาร์ดของนาซา และ ดร. ริชาร์ด กรอสส์ จากห้องวิจัยเจพีแอลของนาซา ได้ศึกษาผลกระทบของแผ่นดินไหวที่มีต่อรูปร่างและการหมุนรอบตัวเองของโลก รวมทั้งการเคลื่อนที่ของขั้วเหนือ กล่าวว่า แผ่นดินไหวทุกครั้งล้วนส่งผลกระทบต่อการหมุนของโลกทั้งสิ้น แต่ส่วนใหญ่จะมีผลน้อยจนสังเกตไม่ได้ แต่สำหรับแผ่นดินไหวครั้งนี้ไม่ใช่แผ่นดินไหวธรรมดา เพราะมีความรุนแรงถึง 9.0 ตามมาตราวัดริคเตอร์ดัดแปร (modified Richter scale) จัดเป็นแผ่นดินไหวที่รุนแรงเป็นอันดับสี่ในรอบศตวรรษ

ความรุนแรงเป็นพิเศษของแผ่นดินไหวครั้งนี้ทำให้ขั้วเหนือของโลกเคลื่อนไปจากตำแห่งเดิมถึง 2.5 เซนติเมตรในทิศทางลองจิจูด 145 องศาตะวันออก

นอกจากนี้แผ่นดินไหวครั้งนี้ยังทำให้รูปร่างของโลกเปลี่ยนไปอีกด้วย แรงสะเทือนทำให้ความแป้นของโลกลดลงประมาณหนึ่งในหนึ่งหมื่นล้านส่วน ความแป้นลดลงหมายความว่าโลกกลมมากขึ้นอีกเล็กน้อย และการที่โลกกลมขึ้นก็ส่งผลต่อเนื่องให้อัตราการหมุนรอบตัวเองเร็วขึ้นด้วย จากการคำนวณพบว่าเวลาในหนึ่งวันสั้นลงประมาณ 2.68 ไมโครวินาที

อย่างไรก็ตาม ความเปลี่ยนแปลงดังที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ได้มากจากการคำนวณในห้องทดลอง ยังไม่มีการยืนยันจากการวัดจริง ๆ แต่เจาและกรอสกำลังรวบรวมข้อมูลจากสถานีสังเกตการณ์ทั้งบนโลกและบนฟ้าเพื่อพิสูจน์การคำนวณของตน

    แผนที่แสดงตำแหน่งการเกิดแผ่นดินไหวในทะเลอันดามันเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 แผ่นดินไหวครั้งนี้ส่งผลกระทบไปถึงรูปร่างและอัตราการหมุนของโลกด้วย

    แผนที่แสดงตำแหน่งการเกิดแผ่นดินไหวในทะเลอันดามันเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 แผ่นดินไหวครั้งนี้ส่งผลกระทบไปถึงรูปร่างและอัตราการหมุนของโลกด้วย

    ที่มา: