สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ลาก่อน อาเรซีโบ

ลาก่อน อาเรซีโบ

2 ธ.ค. 2563
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
เมื่อวานนี้ (1 ธันวาคม 2563) ราว นาฬิกาตามเวลาท้องถิ่นเปอร์โตริโก แท่นอุปกรณ์หนัก 900 ตันที่ขึงอยู่เหนือจานสายอากาศของกล้องโทรทรรศน์อาเรซีโบได้ถล่มลงมาบนจาน เป็นการปิดฉากกล้องโทรทรรศน์วิทยุยักษ์ที่ดำเนินการมาอย่างยาวนานถึง 57 ปี

รามอน ลูโก ผู้อำนวยการของสถาบันอวกาศฟลอริดาในเซนทรัลฟลอริดา ซึ่งเป็นองค์กรที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการดำเนินงานกล้องโทรทรรศน์วิทยุอาเรซีโบกลั้นน้ำตากล่าวต่อผู้สื่อข่าวว่า "ผมรู้สึกตื้อไปหมด เราพยายามอย่างหนักที่จะรักษาซ่อมแซมกล้องโทรทรรศน์แห่งนี้ ผมผิดหวังมากที่มันไม่สำเร็จ" 

สภาพของจานสายอากาศของหอดูดาวอาเรซีโบ หลังจากแท่นอุปกรณ์เหนือจานหนัก 900 ตันตกลงลงมาใส่เมื่อวันที่ ธันวาคมที่ผ่านมา  (จาก RICARDO ARDUENGO/AFP VIA GETTY IMAGES)


กล้องโทรทรรศน์อาเรซีโบ ตั้งอยู่ในหลุมคาสต์ ในประเทศเปอร์โตริโก มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของจานกว้างถึง 300 เมตร เป็นกล้องโทรทรรศน์วิทยุจานเดี่ยวที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกตั้งแต่สร้างขึ้นมาจนกระทั่งถูกกล้องโทรทรรศน์ฟาสต์ของจีนแย่งตำแหน่งแชมป์ไปเมื่อสี่ปีก่อน

ลางบอกเหตุเริ่มขึ้นเมื่อเดือนสิงหาคม เมื่อสายเคเบิลเส้นหนึ่งที่พยุงชุดอุปกรณ์เหนือจานได้ขาดและฟาดลงมาบนจานจนเสียหายเป็นแผลยาวหลายสิบเมตร ต่อมาวันที่ พฤศจิกายน ก่อนที่การดำเนินการซ่อมแซมจานและเคเบิลจะเริ่มขึ้นไม่นาน เคเบิลอีกเส้นหนึ่งจากเสาต้นเดียวกันก็ขาดลงอีก แม้ชุดอุปกรณ์เหนือจานยังคงอยู่ แต่สภาพง่อนแง่นเต็มทนจนยากที่จะดำเนินการซ่อมแซมได้อย่างปลอดภัย ในที่สุดเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน มูลนิธิวิทยาศาสตร์แห่งชาติสหรัฐฯ เจ้าของกล้องโทรทรรศน์แห่งนี้ ได้ตัดสินใจปลดระวางอาเรซีโบ การวางแผนซ่อมแซมจึงต้องเปลี่ยนมาเป็นการวางแผนรื้อถอน ก่อนที่ธรรมชาติจะดำเนินการรื้อถอนแทนให้เมื่อวานนี้

สภาพความเสียหายของจานหลังจากที่เคเบิลเส้นแรกขาดลงมาฟาด 

ขณะที่เกิดเหตุไม่มีใครอยู่ใกล้กับสถานที่นั้น จึงไม่มีใครได้รับบาดเจ็บ แต่ก็ทำให้ไม่มีใครเห็นรายละเอียดเกี่ยวกับสิ่งที่เกิดขึ้นก่อนที่แท่นอุปกรณ์จะถล่ม คาดว่าสายเคเบิลพยุงอีกเส้นหนึ่งจากเสาต้นเดิมขาดลงอีก เพราะนับจากที่สายเคเบิลขาดไปสองเส้น เคเบิลที่เหลือจากเสาต้นเดียวกันต้องรับภาระมากขึ้น จนในที่สุดก็ทนไม่ไหว ขาดตามไปอีก แล้วโครงสร้างเหนือจานทั้งหมดก็ถล่มลงมา

ที่มา: