ดาราจักรคนครึ่งม้าเอ (Centaurus A) นับเป็นหนึ่งในดาราจักรที่สวยงามที่สุดบนท้องฟ้า มีความโดดเด่นเฉพาะตัวในทุกย่านความถี่ เมื่อมองในย่านแสงขาว จะเห็นเป็นทรงกลมที่มีแถบดำที่ประกอบด้วยก๊าซเย็นหนาแน่นพาดผ่านกลางจนดูเหมือนทรงกลมของดาราจักรถูกแบ่งออกเป็นสองส่วน เมื่อมองในย่านความถี่วิทยุ จะพบลำของคลื่นวิทยุพุ่งออกมาจากหลุมดำขนาดยักษ์ที่อยู่ใจกลาง ล่าสุด หอสังเกตการณ์รังสีเอกซ์จันทราได้เปิดเผยภาพของคนครึ่งม้าเอ แบบที่ไม่มีใครเคยเห็นมาก่อน
ภาพรังสีเอกซ์ของคนครึ่งม้าเอแสดงถึงแสงโค้งซึ่งดูเหมือนกับเป็นส่วนของวงแหวนขนาดกว้าง 25,000 ปีแสงที่ล้อมรอบดาราจักรนี้อยู่ มีระนาบตั้งฉากกับลำของคลื่นวิทยุ ตำแหน่งและขนาดของวงแหวนนี้บ่งบอกว่าเกิดจากการระเบิดครั้งใหญ่ที่ใจกลางดาราจักรเมื่อราว 10 ล้านปีที่ผ่าน การระเบิดนอกจะจะทำให้เกิดวงแหวนนี้แล้ว ยังส่งคลื่นกระแทกออกไปโดยรอบผ่านตัวดาราจักร กระตุ้นให้มีการสร้างดาวฤกษ์ดวงใหม่เป็นจำนวนมาก ซึ่งสามารถสังเกตได้ในย่างความถี่อินฟราเรดและแสงขาว
ดาราจักรคนครึ่งม้าเอมีชื่ออีกชื่อหนึ่งว่า NGC 5128 เป็นดาราจักรทรงกลม อยู่ห่างจากโลกเพียง 11 ล้านปีแสง และนับเป็นดาราจักรชนิดแอกทีฟที่อยู่ใกล้โลกที่สุด นักดาราศาสตร์เชื่อว่าดาราจักรนี้ได้เคยชนเข้ากับดาราจักรขนาดเล็กเมื่อราว 100 ล้านปีก่อน ซึ่งการชนครั้งนั้นอาจเป็นสาเหตุของการระเบิดที่ทำให้เกิดวงแหวนและปฏิกิริยารุนแรงที่เกิดภายในดาราจักรตามที่เราเห็นทุกวันนี้
ภาพรังสีเอกซ์ของคนครึ่งม้าเอ
ดาราจักรคนครึ่งม้าเอ