ถาม - ตอบ สุริยุปราคา 9 มีนาคม 2559

สุริยุปราคาคืออะไร?

สุริยุปราคา คือ ปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่เกิดจากดวงจันทร์โคจรมาบังดวงอาทิตย์ จึงทำให้เกิดเงาบนโลก ผู้คนที่อยู่ในบริเวณที่เงาผ่านก็จะเห็นดวงอาทิตย์แหว่งตามสถานที่ของแต่ละคน

สุริยุปราคาน่าตื่นเต้นตรงไหน?

สุริยุปราคาน่าตื่นเต้นตรงที่โอกาสที่จะเกิดมีไม่มาก เพราะต้องอาศัยจังหวะที่ดวงจันทร์โคจรผ่านหน้าดวงอาทิตย์ ทำให้เกิดเงาที่มีความกว้างไม่มาก ซึ่งเราต้องลุ้นให้เงานั้นผ่านสถานที่ที่เราอยู่/สังเกต

เห็นที่อินโดนีเซียเขาบอกว่าเห็นเต็มดวง โม้หรือเปล่า?

ไม่ได้โม้ ของเขาอยู่ในบริเวณที่เงามืดเคลื่อนผ่านพอดี ใครอยู่ในแนวเงามืดก็โชคดีได้ดูเต็มดวงเก๋ ๆ กันไป

ครั้งนี้เห็นได้ที่ประเทศไทยไหม?

แน่นอนว่าเห็นได้ทั่วประเทศไทย เราถึงอยากชวนทุกคนให้มาร่วมดูกัน

ประเทศไทยเห็นเป็นอย่างไร?

ประเทศไทยจะเห็นดวงอาทิตย์แหว่งคล้าย ๆ ดวงจันทร์ เจ๋งไหมล่ะ

แล้วจะเกิดขึ้นเมื่อไร?

สำหรับกรุงเทพฯ จะเกิดวันพุธที่ 9 มีนาคม 2559 เริ่มตั้งแต่เวลา 06:39 น. ดวงจันทร์เข้าบังมากที่สุดเวลา 07:33 น. และสิ้นสุดปรากฏการณ์เวลา 08:32 น. สำหรับจังหวัดอื่น ๆ จะแตกต่างกันเล็กน้อย

ต้องดูที่ไหน?

สำหรับชาวกรุงแล้ว อาจจะดูยากนิดนึง เพราะเป็นเวลาที่ดวงอาทิตย์เพึ่งขึ้น ชาวกรุงเลยต้องเตรียมหาสถานที่ที่เห็นขอบฟ้าชัดเจน เช่น ตึกสูง และต้องมั่นใจด้วยว่าเราเห็นขอบฟ้าทางทิศตะวันออก

ต้องดูกับใคร?

เนื่องจากเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดเป็นเวลานานกว่า 2 ชั่วโมง ควรไปดูกับเพื่อน ๆ หรือครอบครัว

จะถ่ายรูปได้ไหม?

แน่นอน ทุกคนสามารถถ่ายรูปได้ แต่อุปกรณ์ควรมีความกำลังขยายค่อนข้างสูง ไม่งั้นถ้าภาพดวงอาทิตย์ออกมาเล็กนิดเดียว อย่าหาว่าเราไม่เตือนนะ
ถ้าใครถ่ายภาพได้ เมื่อโพสต์ลงเฟซบุ๊ก อย่าลืมติดแท็ก #9MarchSolarEclipse พร้อมอวดว่ามาจาก #Thailand และแบ่งให้พวกเราดูกันโดยแท็ก @สมาคมดาราศาสตร์ไทย หรือจะมาคอมเมนต์ในโพสต์ของเราก็ได้!

เห็นแล้วจะโชคร้ายไหม?

ไม่เลย การเห็นถือว่าโชคดีเสียอีก เพราะเรารอกันมา 4 ปีแล้ว (จากสุริยุปราคาครั้งล่าสุด) แต่จะโชคร้ายแน่ ๆ ถ้าไปดูในสถานที่ไม่ปลอดภัย หรือดูไม่ถูกวิธี

เราจะดูสุริยุปราคาอย่างปลอดภัยได้อย่างไร?

ก่อนอื่นหาสถานที่ที่ปลอดภัย จากนั้นหาอุปกรณ์ที่จะใช้ในการสังเกตการณ์ “ห้ามดูดวงอาทิตย์ด้วยตาเปล่าโดยเด็ดขาด!” เพราะตาสุดที่รักของเราจะสูญเสียได้ แล้วยายจะเสียใจนะ (อันตรายมาก ตาของท่านอาจบอดได้)

อุปกรณ์ที่สามารถรับชมสุริยุปราคาหรือดูดวงอาทิตย์ได้อย่างปลอดภัยได้แก่

แว่นสุริยะ – แว่นสุริยะของสมาคมดาราศาสตร์ไทยนี่แหละปลอดภัยที่สุด เราได้รับการรับรองมาตรฐาน CE และใช้ฟิล์มสำหรับดูดวงอาทิตย์โดยเฉพาะ ราคาก็ย่อมเยาเพียง 45 บาท แถมส่งถึงที่ เวลาดูให้ทำตามสูตร “ก้ม – เงย – นับ – ก้ม” คือ ก้มลงพื้น เอาแว่นทาบตา ตอนนี้ต้องไม่เห็นอะไรแล้ว เงยขึ้นมองไปที่ดวงอาทิตย์ นับ 1 2 3 ก้มลงแล้วค่อยเอาแว่นออก พักสัก 1–2 นาทีแล้วค่อยดูใหม่ (ภาพดวงอาทิตย์ที่ได้จะเป็นสีออกส้ม)
กล้องรูเข็ม – หากระดาษมาแผ่นหนึ่ง เอาเข็มจิ้มเข้าไปเป็นรูเล็ก ๆ แล้วฉายภาพดวงอาทิตย์ลงบนฉากหลัง เดี๋ยวเราจะมาบอกวิธีทำกล้องรูเข็มให้กิ๊บเก๋ แหวกแนวไม่ซ้ำใคร กดไลค์รอได้เลย (ภาพดวงอาทิตย์ที่ได้จะขึ้นอยู่กับฉาก)
ผ่านกล้องโทรทรรศน์โดยตรง – วิธีนี้สำหรับผู้ที่มีประสบการณ์เท่านั้น เราสามารถดูดวงอาทิตย์ผ่านกล้องโทรทรรศน์ได้ ในกรณีที่ผ่าน ฟิลเตอร์กรองแสงสำหรับดูดวงอาทิตย์เท่านั้น หากท่านไม่มีฟิลเตอร์ที่ปลอดภัยพอ ลองทำข้อถัดไปดู เพราะถ้าหากท่านมองดวงอาทิตย์ผ่านกล้องโทรทรรศน์หรือกล้องสองตาที่ไม่มีฟิลเตอร์กรองแสงที่ปลอดภัย จะเป็นอันตรายต่อดวงตาอย่างยิ่ง! เราเตือนแล้วนะ (ภาพดวงอาทิตย์ที่ได้ขึ้นอยู่กับฟิลเตอร์)
ผ่านกล้องโทรทรรศน์/กล้องสองตาโดยใช้ฉากรับ – เราสามารถสังเกตดวงอาทิตย์ผ่านกล้องโทรทรรศน์ประเภทหักเหแสง/กล้องสองตา (กล้องส่องทางไกล) โดยใช้ฉากรับ แต่จำไว้ว่า “ห้ามมองดวงอาทิตย์ผ่านกล้องโทรทรรศน์/กล้องสองตาโดยตรงอย่างเด็ดขาด ไม่เช่นนั้นตาของท่านจะบอดทันที!” โดยอันดับแรกให้หันกล้องไปหาดวงอาทิตย์ แต่ห้ามมองเข้าไปนะ ท่านต้องใช้เทคนิคที่หาเงากล้องที่สั้นที่สุด จากนั้นเอาฉากมารับที่เลนส์ใกล้วัตถุ ก็จะได้ภาพดวงอาทิตย์แล้ว ย้ำอีกรอบ “ห้ามมองดวงอาทิตย์ผ่านกล้องโทรทรรศน์/กล้องสองตาโดยเด็ดขาด ตาของท่านจะบอดทันที” (ภาพดวงอาทิตย์ที่ได้จะขึ้นอยู่กับฉาก)
รับชมผ่านอินเทอร์เน็ต – เดี๋ยวนี้อะไร ๆ ก็ออนไลน์หมดแล้ว เราก็สามารถรับชมสุริยุปราคาผ่านอินเทอร์เน็ตได้ ส่วนจะดูผ่านทางไหนนั้น เดี๋ยวเราจะมาบอกอีกที (ภาพดวงอาทิตย์ที่ได้อาจจะคมชัดระดับ FULL HD)

อะไรใช้ทำฟิลเตอร์ได้บ้าง

ฟิลเตอร์ที่ใช้ดูดวงอาทิตย์โดยเฉพาะปลอดภัยแน่นอน แต่หาซื้อยากและราคาแพง วัสดุใกล้ตัวอื่นที่พอจะใช้เป็นฟิลเตอร์ได้เช่น ฟิล์มเนกาทิฟขาวดำที่รับแสงเต็มที่และล้างแล้ว ฟิล์มเอกซ์เรย์ส่วนที่เข้มที่สุด, กระจกช่างเชื่อมเบอร์ 14, ส่วนกระจกรมควันเทียนซึ่งเป็นวิธีที่นิยมใช้กัน แม้จะกรองรังสีต่าง ๆ ได้ดี แต่ก็เป็นรอยขูดขีดได้ง่าย จึงควรหลีกเลี่ยง

โอ้ย แต่ละวิธีฟังดูยากเหลือเกิน กลัวตาบอดด้วย ทำไงดี?

สมาคมดาราศาสตร์ไทยร่วมกับศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา (ท้องฟ้าจำลอง กรุงเทพฯ) จัดกิจกรรมดูสุริยุปราคาอย่างปลอดภัยที่ท้องฟ้าจำลอง เอกมัย มาง่ายนิดเดียว BTS เอกมัย เดินมาทางท้องฟ้าจำลอง แล้วจะเจอกลุ่มคน เข้ามาทักทายกันได้นะ!

ตื่นเต้นแล้ว ทำไงดี?

เราจะมาร่วมนับถอยหลังดูสุริยุปราคา 9 มีนาคม 2559 ไปด้วยกัน กดไลค์แฟนเพจสมาคมดาราศาสตร์ไทยได้เลย! เราจะมีเรื่องราวน่าสนใจอีกเยอะมาแบ่งปันกัน หรือถ้าใครมีคำถาม คอมเมนต์ทิ้งไว้ได้เลย หรือจะไปถามในกลุ่มสมาคมดาราศาสตร์ไทยก็ได้ ที่ https://www.facebook.com/groups/thaiastro/ อย่าลืมหาแว่นสุริยะไว้ดูสุริยุปราคา สั่งซื้อได้ที่ 0 2381 7409 หรือจะส่งข้อความมาสั่งซื้อก็ได้นะครับ เพียงอันละ 45 บาท ใช้ได้ตลอด หมดสุริยุปราคาก็ไว้ใช้ดูดวงอาทิตย์ก็ได้ ดีสุด ๆ