กระจุกดาวไม้แขวนเสื้อ

ในบรรดาวัตถุท้องฟ้าที่มีอยู่มากมาย มีเพียงน้อยนิดที่มีชื่อเรียกที่ตรงกับภาพที่ปรากฏ ส่วนใหญ่แล้วชื่อจะไม่ค่อยเหมือนภาพที่ปรากฏสักเท่าไหร่ แต่วัตถุท้องฟ้าแนะนำในตอนนี้ เป็นหนึ่งในจำนวนน้อยนิดที่มีรูปร่างตรงกับชื่อเสียจนไม่มีใครกล้าเถียงเลยทีเดียว วัตถุนั้นคือ กระจุกดาวไม้แขวนเสื้อ

กระจุกดาวไม้แขวนเสื้อยังมีชื่ออื่นคือ Brocchi's cluster หรือ Collinder 399 

ก่อนจะทำความรู้จักว่าอยู่ตรงไหน สิ่งแรกที่อยากจะกล่าวถึงก็คือ กระจุกดาวไม้แขวนเสื้อไม่ใช่กระจุกดาวจริง ๆ แต่เป็นเพียงดาวเรียงเด่น (asterism) เท่านั้น 

กระจุกดาวเป็นกลุ่มของดาวฤกษ์จำนวนมากที่ออกันเป็นกระจุก ทั้งหมดโคจรรอบจุดศูนย์กลางมวล และทั้งหมดก็เกิดขึ้นมาจากฝุ่นแก๊สกลุ่มเดียวกัน จึงมีอายุเท่ากันทั้งกระจุก  ส่วนดาวเรียงเด่น เป็นเพียงดาวฤกษ์ที่ปรากฏอยู่ใกล้กันจนดูเป็นรูปร่างต่าง ๆ ดาวแต่ละดวงไม่มีปฏิสัมพันธ์ใด ๆ ต่อกัน ดาวเรียงเด่นจึงคล้ายกับกลุ่มดาว เพียงแต่ไม่ได้รับการกำหนดเป็นกลุ่มดาวอย่างเป็นทางการเท่านั้น 


กระจุกดาวไม้แขวนเสื้ออยู่ที่ตำแหน่งไรต์แอสเซนชัน 19h 26.47′ เดคลิเนชัน 20^o 11.93′ 

กระจุกดาวไม้แขวนเสื้อหาง่าย เหมาะสำหรับการดูผ่านกล้องสองตา อยู่ในสามเหลี่ยมฤดูร้อนที่นักดูดาวรู้จักกันดี สามเหลี่ยมฤดูร้อนคือดาวฤกษ์สว่างสามดวงที่เรียงกันเป็นรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่ว ประกอบด้วย ดาวเดเนบในกลุ่มดาวหงส์ ดาวเวกาในกลุ่มดาวพิณ และดาวอัลแทร์ในกลุ่มดาวนกอินทรี 

การหาให้เริ่มจากสามเหลี่ยมฤดูร้อน กวาดกล้องสองตาไปมาระหว่างดาวเวกากับอัลแทร์  ให้สังเกตจุดในเส้นตรงนี้ที่อยู่ห่างจากดาวอัลแทร์ประมาณสองในห้าของระยะระหว่างดาวอัลแทร์กับดาวเวกา จะพบดาวห้าดวงเรียงกันเป็นแนวตรง แทนคานของไม้แขวนเสื้อ แล้วมีสี่ดวงเรียงกันเป็นตะขอ นั่นคือกระจุกดาวไม้แขวนเสื้อนั่นเอง

แม้สามเหลี่ยมฤดูร้อนจะเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของท้องฟ้าฤดูร้อน แต่คำว่าฤดูร้อนนี้คือฤดูร้อนของฝรั่ง ไม่ใช่ของไทย ซึ่งฤดูร้อนของสองดินแดนนี้ต่างกันพอสมควร ช่วงเวลาที่เห็นสามเหลี่ยมฤดูร้อนได้สะดวกคือช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนพฤศจิกายน เวลาที่เหมาะในการหากระจุกดาวไม่แขวนเสื้อก็คือช่วงเวลานี้เหมือนกัน



ช่วงเดือนพฤศจิกายน เมื่อฤดูกาลดูดาวเริ่มต้นขึ้น เราดูกระจุกดาวไม้แขวนเสื้อได้ตั้งแต่ฟ้าเริ่มมืดเลยทีเดียว โดยจะอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ สูงจากขอบฟ้าประมาณ 45 องศา และจะลับขอบฟ้าไปในเวลาราวใกล้เที่ยงคืน

https://earthsky.org/favorite-star-patterns/coathanger-cluster-brocchis-cluster-collinder-399/