ดาวเคราะห์ชุมนุม เม.ย.-พ.ค. 2545

ระบบสุริยะมีดาวเคราะห์ที่โคจรอยู่โดยรอบจำนวน 9 ดวง มีดาวเคราะห์ 5 ดวง ที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าโดยง่ายจากโลก ดาวเคราะห์แต่ละดวงมีการเคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็วต่างกัน เราเห็นดาวเคราะห์เหล่านี้มีตำแหน่งเปลี่ยนแปลงไป เมื่อเทียบกับ ดาวฤกษ์ที่ เป็นเช่นนี้อยู่เสมอทุกเมื่อเชื่อวัน และไม่แปลกอะไรหากบังเอิญดาวเคราะห์ทั้ง 5 จะเคลื่อนที่มาปรากฏอยู่ใกล้กัน โดยสามารถมองเห็นได้พร้อมกันบนท้องฟ้า ดาวเคราะห์สว่าง 5 ดวง เคยปรากฏพร้อมกันบนท้องฟ้าเมื่อเดือนธันวาคม 2540 ครั้งถัดไปหลังจากครั้งนี้ไปแล้ว ก็จะเกิดขึ้นอีกในเดือนมีนาคม-เมษายน 2547

เมื่อปี 2543 เคยเกิดปรากฏการณ์ดาวเคราะห์เรียงกัน แต่ไม่สามารถมองเห็นดาวเคราะห์ทั้งหมดได้พร้อมกัน เนื่องจากดวงอาทิตย์ปรากฏอยู่ท่ามกลางดาวเคราะห์เหล่านี้ ทุกครั้งที่เกิดปรากฏการณ์ทำนองนี้ จะมีนักโหราศาสตร์ออกมาให้ทัศนะในเชิงลบอยู่เสมอ ครั้งนั้นมีนักโหราศาสตร์ออกมาทำนายว่าจะเกิดภัยพิบัติ ต่าง ๆ นานา แต่ก็ไม่ได้เกิดเหตุการณ์อะไรที่เกี่ยวข้องกับการที่ดาวเคราะห์มาเรียงกัน

หากเปรียบเทียบความสว่างของดาวเคราะห์ 5 ดวงนี้ ดาวศุกร์เป็นดาวเคราะห์ที่มีความสว่างมากที่สุด ตามมาด้วยดาวพฤหัสบดี ดาวพุธ ดาวเสาร์ และดาวอังคาร ต่อไปนี้เป็นคำอธิบายและภาพแสดงตำแหน่งของดาวเคราะห์ที่ปรากฏบนท้องฟ้าในช่วงเวลาต่าง ๆ

1-12 เมษายน 2545

ดาวเคราะห์ 4 ดวง ปรากฏบนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำ ดาวศุกร์มีตำแหน่งอยู่ต่ำใกล้ขอบฟ้าขณะที่ท้องฟ้าเริ่มมืดลง ดาวพฤหัสบดีอยู่เกือบกลางฟ้า ดาวเสาร์อยู่ตรงกลางระหว่างดาวศุกร์กับดาวพฤหัสบดี ดาวอังคารมีตำแหน่งเกือบตรงกลางระหว่างดาวเสาร์กับดาวศุกร์ ดาวฤกษ์ดวงสว่างใกล้กับดาวเสาร์คือดาวอัลเดบะแรน หรือดาวตาวัว

13-21 เมษายน 2545

เวลาพลบค่ำของวันที่ 14 เมษายน ดวงจันทร์จะปรากฏใกล้กับดาวศุกร์ อยู่ตรงกลางระหว่างดาวศุกร์กับดาวอังคารในวันที่ 15 และอยู่ตรงกลางระหว่างดาวอังคารกับดาวเสาร์ในวันที่ 16 หลังจากนั้นจะเห็นดวงจันทร์อยู่ใกล้กับดาวพฤหัสบดีในวันที่ 18 เมษายน

หลังจากดวงอาทิตย์ตกของวันที่ 22 เมษายน อาจเริ่มมองเห็นดาวพุธปรากฏอยู่ใกล้ขอบฟ้า ทั้งนี้อาจหาดาวพุธได้ไม่ง่ายนัก เนื่องจาก อยู่ใกล้ขอบฟ้ามาก และแสงอาทิตย์อาจรบกวนบ้าง ดาวเคราะห์ 5 ดวงจะปรากฏเรียงกันจากใกล้ขอบฟ้าสูงขึ้นไป คือ ดาวพุธ ดาวศุกร์ ดาวอังคาร ดาวเสาร์ และดาวพฤหัสบดี โดยในช่วงนี้ ดาวศุกร์จะปรากฏอยู่ทางซ้ายมือของกระจุกดาวลูกไก่ในค่ำวันที่ 25 เมษายน

การปรากฏใกล้กันของดาวเคราะห์เหล่านี้ สามารถมองเห็นได้ในเวลาหัวค่ำของทุกวันเป็นระยะเวลานานเกือบสองเดือน ไม่ใช่วันใดวันหนึ่ง และเป็นวาระที่ดีในการที่จะสามารถติดตามการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ รวมทั้งเป็นโอกาสที่สามารถถ่ายภาพดาวเคราะห์หลายดวงรวมทั้งดวงจันทร์ ขณะปรากฏอยู่ใกล้กันบนท้องฟ้าได้ด้วย

พฤษภาคม 2545

22-30 เมษายน 2545

หลังจากดวงอาทิตย์ตกของวันที่ 22 เมษายน อาจเริ่มมองเห็นดาวพุธปรากฏอยู่ใกล้ขอบฟ้า ทั้งนี้อาจหาดาวพุธได้ไม่ง่ายนัก เนื่องจาก อยู่ใกล้ขอบฟ้ามาก และแสงอาทิตย์อาจรบกวนบ้าง ดาวเคราะห์ 5 ดวงจะปรากฏเรียงกันจากใกล้ขอบฟ้าสูงขึ้นไป คือ ดาวพุธ ดาวศุกร์ ดาวอังคาร ดาวเสาร์ และดาวพฤหัสบดี โดยในช่วงนี้ ดาวศุกร์จะปรากฏอยู่ทางซ้ายมือของกระจุกดาวลูกไก่ในค่ำวันที่ 25 เมษายน

การปรากฏใกล้กันของดาวเคราะห์เหล่านี้ สามารถมองเห็นได้ในเวลาหัวค่ำของทุกวันเป็นระยะเวลานานเกือบสองเดือน ไม่ใช่วันใดวันหนึ่ง และเป็นวาระที่ดีในการที่จะสามารถติดตามการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ รวมทั้งเป็นโอกาสที่สามารถถ่ายภาพดาวเคราะห์หลายดวงรวมทั้งดวงจันทร์ ขณะปรากฏอยู่ใกล้กันบนท้องฟ้าได้ด้วย

พฤษภาคม 2545

สัปดาห์แรกของเดือนพฤษภาคม ดาวเคราะห์ทั้งห้าดวงเริ่มที่จะปรากฏเข้าใกล้กันมากยิ่งขึ้น โดยในวันที่ 6 พฤษภาคม จะมองเห็นดาวศุกร์ ดาวอังคาร และดาวเสาร์ ปรากฏอยู่ใกล้กัน เรียงกันเป็นรูปสามเหลี่ยม โดยมีดาวพุธอยู่ต่ำลงไป และดาวพฤหัสบดีอยู่สูงเหนือขึ้นไปจากดาวเคราะห์สามดวงนี้


จากนั้นในเวลาหัวค่ำหลังจากดวงอาทิตย์ตกของวันที่ 14 พฤษภาคม ดวงจันทร์จะมาปรากฏอยู่ทางกลางดาวเคราะห์ 5 ดวง เป็นวันที่น่าดูและน่าที่จะบันทึกภาพมากที่สุดวันหนึ่ง ในวันถัด ๆ ไป ดวงจันทร์จะปรากฏสูงขึ้นและออกห่างจากดาวเคราะห์เหล่านี้