สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดาวลมกรด

ดาวลมกรด

21 ธ.ค. 2548
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
นักดาราศาสตร์จากเยอรมนีได้พบดาวฤกษ์ประหลาดดวงหนึ่งที่มีความเร็วสูงมากจนเชื่อว่าอาจมีต้นกำเนิดต่างจากดาวทั่วไปในทางช้างเผือก

ดาวดวงนี้ชื่อว่า เอชอี 0457-5439 อยู่ในบริเวณกลดของดาราจักรทางช้างเผือก ค้นพบโดย ดร. เรไมส์ สเตอร์นวาร์เทอ จากมหาวิทยาลัยแอร์ลันเกิน-เนือร์นแบร์ก เยอรมนี ด้วยกล้องโทรทรรศน์วีแอลทีของหอดูดาวซีกใต้ยุโรปขนาด 8.2 เมตรขณะที่กำลังสำรวจหาเควซาร์อยู่

กลดดาราจักรเป็นบริเวณรูปทรงกลมมหึมาที่ห่อหุ้มจานดาราจักรทั้งหมด บริเวณในกลดที่อยู่นอกจานมีดาวอยู่เบาบาง และมีอายุเก่าแก่มาก แต่ละดวงมักมีอายุ 10,000 ล้านปีขึ้นไป แต่ดาวดวงใหม่นี้เป็นดาวชนิดบี อายุเพียง 30 ล้านปี เห็นชัดว่าไม่ใช่ดาวกลดโดยกำเนิดอย่างแน่นอน แต่จะต้องมาจากที่อื่น

ดาวดวงนี้มีความเร็วถึง 723 กิโลเมตรต่อวินาที ถือว่าเป็นความเร็วที่สูงผิดปรกติ ความเร็วระดับนี้จะต้องเกิดจากกลไกพิเศษบางอย่าง สาเหตุหนึ่งที่เป็นไปได้คือเกิดจากการเหวี่ยงโดยหลุมดำยักษ์ที่อยู่ใจกลางดาราจักร

แต่สำหรับดับ เอชอี 0457-5439 นี้ซึ่งปัจจุบันอยู่ในส่วนของกลดของดาราจักรทางช้างเผือก คณะนักดาราศาสตร์ได้คำนวณและพบว่าดาวดวงนี้ไม่ได้มีกำเนิดมาจากทางช้างเผือกแน่นอน เพราะหากดาวดวงนี้ถูกเหวี่ยงมาจากปากหลุมดำยักษ์ใจกลางทางช้างเผือก ระยะเวลาที่เดินทางจากใจกลางดาราจักรมาถึงตำแหน่งปัจจุบันจะต้องใช้เวลามากเป็นสามเท่าของอายุของดาวเอง ซึ่งเป็นไปไม่ได้ ความเป็นไปได้ที่เหลือคือ ดาวดวงนี้อาจแก่กว่าที่คิดไว้มาก หรือไม่เช่นนั้น ดาวดวงนี้ก็ต้องมาจากที่อื่น แม้ดาวเอชอี 0457-5439 จะอยู่ในส่วนของทางช้างเผือก แต่อยู่ใกล้กับใจกลางดาราจักรอื่นมากกว่าใจกลางทางช้างเผือก ดาราจักรนั้นก็คือเมฆแมเจลเลนใหญ่ ซึ่งนักดาราศาสตร์เชื่อว่าดาวนี้อาจถูกเหวี่ยงมาจากหลุมดำยักษ์ในใจกลางดาราจักรนี้

ขณะนี้นักดาราศาสตร์ยังคงสำรวจดาวเอชอี 0457-5439 ต่อไป เพื่อพิสูจน์ว่าเป็นดาวต่างถิ่นจากเมฆแมเจลเลนใหญ่จริงหรือไม่ หรืออาจมีสาเหตุอื่นอีกที่ทำให้มีความเร็วมากขนาดนี้ได้

ดาวเอชอี 0457-5439 กำลังวิ่งฝ่าอวกาศข้ามดาราจักรมาจากเมฆแมเจลเลนใหญ่ตามจินตนาการของศิลปิน

ดาวเอชอี 0457-5439 กำลังวิ่งฝ่าอวกาศข้ามดาราจักรมาจากเมฆแมเจลเลนใหญ่ตามจินตนาการของศิลปิน

ที่มา: