สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดาวเคราะห์น้อยใกล้โลกยักษ์

ดาวเคราะห์น้อยใกล้โลกยักษ์

30 ส.ค. 2544
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคมที่ผ่านมา นักดาราศาสตร์จากโครงการค้นหาวัตถุใกล้โลกของหอสังเกตการณ์โลเวลล์ในแอริโซนาชื่อ ไมเคิล แวน เนสส์ ได้ค้นพบวัตถุที่คาดว่าเป็นดาวเคราะห์น้อยดวงหนึ่งบนท้องฟ้า ต่อมาวัตถุดวงนี้ได้ชื่อว่า 2001 OG108 จากการติดตามการเคลื่อนที่ของวัตถุดวงนี้เป็นเวลากว่า สัปดาห์ต่อมา นักดาราศาสตร์ได้พบว่าวัตถุดวงนี้มีวงโคจรเป็นวงรี มีจุดใกล้สุดอยู่ภายวงโคจรของโลก และมีจุดไกลสุดอยู่เลยวงโคจรของดาวยูเรนัสออกไป คล้ายกับวงโคจรของดาวหางคาบสั้นเช่นดาวหางฮัลเลย์ จัดเป็นดาวเคราะห์น้อยในกลุ่ม ดาโมคลอยด์ (Damocloids) ซึ่งมีดาวเคราะห์น้อย 5335 ดาโมเคลส (5335 Damocles) เป็นดาวเคราะห์น้อยต้นแบบ

เนื่องจากดาโมคลอยด์มีวงโคจรคล้ายกับดาวหางคาบสั้น นักดาราศาสตร์จึงสงสัยว่าดาวเคราะห้อยจำพวกนี้อาจเป็นดาวหางที่ตายแล้วก็ได้ เป็นแกนหินมืดคล้ำที่หลงเหลือหลังจากที่ก๊าซและน้ำแข็งซึ่งเป็นส่วนที่ทำให้ดาวหางลุกจ้าสว่างไสวได้หมดไป ถ้าสมมติฐานนี้เป็นจริง ดาวเคราะห์น้อยเหล่านี้จะต้องมีพื้นผิวที่มืดคล้ำมากเช่นเดียวกับนิวเคลียสของดาวหางคาบสั้นทั่วไป

2001 OG108 เป็นดาวเคราะห์น้อยใกล้โลกที่สว่างมากที่สุดดวงหนึ่ง ดวงที่สว่างใกล้เคียงกันอีกดวงหนึ่งคือ 1866 Sisyphus แต่ Sisyphus เป็นดาวเคราะห์น้อยในแถบหลักซึ่งมีผิวหน้าไม่มืดเท่ากับ 2001 OG108 ดังนั้น 2001 OG108 จึงต้องมีขนาดใหญ่กว่าอย่างแน่นอน

จากการคำนวนโดยอาศัยความสว่าง ระยะห่างของดาวเคราะห์น้อย และการประมาณดรรชนีสะท้อน นักดาราศาสตร์คาดว่า 2001 OG108 อาจมีขนาดใหญ่ถึง 10 กิโลเมตร ในขณะที่ดาวเคราะห์น้อยใกล้โลกทั่วไปมีขนาดเฉลี่ยราว กิโลเมตรเท่านั้น

ถึงแม้ว่า 2001 OG108 จะเป็นดาวเคราะห์น้อยใกล้โลก แต่ก็ยังไม่มีแนวโน้มว่าจะชนโลกในอนาคตอันใกล้แต่อย่างใด ตามเส้นทางการโคจรในปัจจุบัน ดาวเคราะห์น้อยดวงนี้จะไม่เข้าใกล้โลกไปกว่า 50 ล้านกิโลเมตร ซึ่งยังห่างกว่าระยะทางจากโลกไปถึงดวงจันทร์ถึง 125 เท่า แต่อย่างไรก็ตาม ดาวเคราะห์น้อยดวงนี้มีเส้นทางโคจรไม่ไกลจากดาวพฤหัสบดี ทำให้วงโคจรของดาวเคราะห์น้อย 2001 OG108 อาจถูกแรงโน้มถ่วงมหาศาลจากดาวพฤหัสบดีรบกวนจนเส้นทางโคจรเปลี่ยนไปจากปัจจุบันก็ได้ 

2001 OG108 มีคาบการโคจร 50 ปี ปัจจุบันกำลังฝ่าแถบดาวเคราะห์น้อยหลักมุ่งหน้าเข้าสู่ระบบสุริยะชั้นใน และจะเข้าใกล้โลกที่สุดในเดือนเมษายนปีหน้า เมื่อถึงเวลานั้นดาวเคราะห์น้อยดวงนี้จะเคลื่อนผ่านดาวเหนือและอาจมีความสว่างมากพอที่จะมองเห็นได้ด้วยกล้องโทรทรรศน์ขนาดปานกลางก็ได้

ดาวเคราะห์น้อย 2001 OG108 (ในวงกลม) เป็นดาวเคราะห์น้อยตระกูลดาโมคลอยด์ดวงที่ 14 โคจรรอบดวงอาทิตย์ครบรอบทุก 50 ปี (ภาพจาก LONEOS/M. Van Ness)

ดาวเคราะห์น้อย 2001 OG108 (ในวงกลม) เป็นดาวเคราะห์น้อยตระกูลดาโมคลอยด์ดวงที่ 14 โคจรรอบดวงอาทิตย์ครบรอบทุก 50 ปี (ภาพจาก LONEOS/M. Van Ness)

ที่มา: