สมาคมดาราศาสตร์ไทย

แคสซีนีจำศีล

แคสซีนีจำศีล

1 ก.พ. 2542
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
เจ้าหน้าที่ประจำโครงการแคสซีนีได้รายงานเมื่อวันที่ 13 มกราคมว่า ได้เกิดเหตุไม่คาดฝันขึ้นกับยานแคสซีนี เมื่อช่วงต้นเดือนมกราคมที่ผ่านมา โดยยานได้ปรับตัวเองเข้าสู่สภาวะเซฟโหมด เมื่อเวลา นาฬิกาของวันที่ 12 ตามเวลาในประเทศไทย การทำงานในเซฟโหมดนี้ จะคล้ายกับการจำศีล โดยระบบต่าง ๆ ของยานเกือบทั้งหมดจะหยุดทำงาน ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อยานได้ตรวจพบบางสิ่งบางอย่างที่ผิดปกติ 

จากการวิเคราะห์ข้อมูลที่ส่งมาจากยาน วิศวกรคาดว่าปัญหาน่าจะเกิดที่เครื่องตรวจหาดาว (star scanner) ของยาน เครื่องนี้เป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับกวาดหาและติดตามตำแหน่งของดาวฤกษ์สว่างบางดวง เพื่อใช้ในการควบคุมทิศทางกันหันเหของยาน เครื่องนี้อาจไปกวาดหาบริเวณหนึ่งบนท้องฟ้าที่ไม่มีดาวสว่างอยู่ จึงส่งผลให้ยานปรับตัวเองเข้าสู่สภาวะเซฟโหมดดังกล่าว ในกรณีนี้ถืว่าเป็นปัญหาที่ไม่ร้ายแรงมากนัก 

ในระหว่างที่ยานทำงานในสภาวะเซฟโหมดนี้ ยานจะหันสายอากาศกำลังสูง (high-gain antenna) เข้าสู่ดวงอาทิตย์โดยตรง เพื่อให้ส่วนอื่น ๆ ของยานปลอดภัยโดยอยู่ภายใต้เงาของจานของสายอากาศนี้ ในช่วงนี้การติดต่อสื่อสารกับโลกจะกระทำผ่านสายอากาศกำลังต่ำ (low-gain antenna) ของยานแทน 

บอบ มิตเชลล์ หัวหน้าโครงการแคสซีนีกล่าวว่า "เราจะส่งคำสั่งใหม่ไปให้แคสซีนี และหลังจากนั้นไม่กี่วัน ยานจะกลับมาทำงานตามปกติ ขณะนี้ยานยังอยู่ในสภาพปกติดีทุกอย่างแม้จะทำงานในสภาวะเซฟโหมดก็ตาม" 

โครงการแคสซีนีมีมูลค่าสูงถึงสามพันล้านเหรียญสหรัฐ เป็นยานสำรวจดาวเสาร์โดยเฉพาะ ถูกปล่อยขึ้นสู่อวกาศไปเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2540 ในระหว่างนี้ ยานจะโคจรอยู่ภายในระบบสุริยะชั้นในเพื่อปรับทิศทางและความเร็วในการทะยานสู่ระบบสุริยะชั้นนอก ก่อนหน้านี้ยานได้เข้าเฉียดดาวศุกร์มาแล้วครั้งหนึ่งเมื่อเดือนเมษายน 2541 และจะเฉียดดาวศุกร์นี้อีกครั้งในเดือนมิถุนายนนี้ หลังจากนั้นในเดือนสิงหาคมจะเข้าเฉียดโลกหนึ่งครั้ง ในปลายปี 2543 ยานจะไปึงดาวพฤหัสบดีและอาศัยแรงโน้มถ่วงของดาวพฤหัสบดีเหวี่ยงยานเข้าสู่ดาวเสาร์เป้าหมายในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2547 ยานแคสซีนีจะสำรวจดาวเสาร์และดวงจันทร์บริวารรวมทั้งวงแหวนเป็นเวลาไม่น้อยกว่า ปี ก่อนจะจบหน้าที่ไป