สมาคมดาราศาสตร์ไทย

สเปซเอกซ์ บลูออริจิน และไดเนติกส์ พัฒนายานนำมนุษย์ไปดวงจันทร์ให้นาซา

สเปซเอกซ์ บลูออริจิน และไดเนติกส์ พัฒนายานนำมนุษย์ไปดวงจันทร์ให้นาซา

3 พ.ค. 2563
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
องค์การนาซาเคยส่งมนุษย์ไปสำรวจถึงดวงจันทร์มาแล้วในโครงการอะพอลโลเมื่อ 50 ปีก่อน หลังจากโครงการสิ้นสุดไป ก็ไม่มีใครเคยได้ไปดวงจันทร์อีกเลย

แต่อีกเพียงไม่กี่ปี เราอาจจะได้เห็นมนุษย์ไปเดินบนดวงจันทร์อีกครั้ง ภายใต้โครงการใหม่ของนาซาชื่อ อาร์ทิมิส โครงการนี้จะไม่เพียงส่งมนุษย์ไปเดินบนดวงจันทร์เพียงสองสามวันแล้วกลับเท่านั้น แต่ต้องการให้มนุษย์ปักหลักอยู่บนดวงจันทร์เป็นเวลานานเลยทีเดียว 

แต่ก่อนจะถึงวันที่จะมีมนุษย์ไปอยู่อาศัยบนดวงจันทร์ ต้องหาวิธีเอาคนไปบนดวงจันทร์เสียก่อน ล่าสุดองค์การนาซาได้เลือกบริษัทเอกชนสามรายที่มีสิทธิ์ได้งานอภิมหาโครงการนี้ ได้แก่ สเปซเอกซ์ บลูออริจิน และไดเนติกส์ 

ในระยะแรกเป็นขั้นตอนของการเสนอแบบยานลงจอดบนดวงจันทร์ ทั้งสามบริษัทมีเวลาสิบเดือนในการร่างและปรับปรุงแบบของตน โดยมีงบในส่วนนี้จากนาซารวม 967 ล้านดอลลาร์ เมื่อถึงเดือนกุมภาพันธ์ปีหน้า นาซาจะตัดสินใจเลือกเอาผู้ชนะเพียงรายเดียว ซึ่งบริษัทนั้นก็จะได้สัญญาในการสร้างยานนำมนุษย์ไปลงดวงจันทร์ต่อไป

ยานลงจอดของบลูออริจินมีชื่อว่า ไอแอลวี (ILV--Integrated Laner Vehicle) ซึ่งมีพื้นฐานมาจากแบบของยานบลูมูนซึ่งบริษัทได้เปิดเผยแบบมาตั้งแต่ปีก่อนแล้ว คณะของบลูออริจินประกอบด้วยผู้คร่ำหวอดในวงการอากาศยานอย่างล็อกฮีดมาร์ติน นอร์ทร็อปกรัมแมน และเดรเปอร์  จรวดที่จะนำยานนี้ได้คาดว่าจะเป็นจรวดวัลแคนของยูไนเต็ดลอนช์อัลลิอันซ์ที่กำลังพัฒนาอยู่

ไดเนติกส์ เป็นบริษัทที่มีสำนักงานใหญ่อยู่ในฮันต์สวีล แอละแบมา ยานของไดเนติกส์มีชื่อว่า ไดเนติกส์ฮิวแมนแลนดิงซีสเท็ม มีรูปร่างสะดุดตาที่แผงเซลสุริยะแนวตั้งสองแผงใหญ่วางคู่กันทำให้ยานดูเหมือนกระต่าย และมีส่วนของที่อยู่อาศัยอยู่ต่ำใกล้พื้นดินมากทำให้มนุษย์อวกาศเข้าออกยานได้สะดวก ยานของไดเนติกส์ออกแบบมาเพื่อให้เข้ากับจรวดวัลแคนของยูแอลเอเช่นกัน

ยานลงจอดดวงจันทร์ของบลูออริจิน (จาก Blue Origin)

แบบของยานไดเนติกส์ฮิวแมนแลนดิงซิสเท็มของไดเนติกส์ (จาก Dynetics)

สเปซเอกซ์ไม่ถนัดงานเล็ก ๆ ยานของสเปซเอกซ์ที่จะอาสานำมนุษย์ไปลงบนดวงจันทร์เป็นยานที่ดัดแปลงจากยานสตาร์ชิป หรือชื่อเดิมคือบิกฟัลคอน ซึ่งเป็นยานขนาดยักษ์เชื่อมต่อกับจรวดส่งที่ชื่อว่าซูเปอร์เฮฟวี สเปซเอกซ์ออกแบบยานสตาร์ชิปเพื่อนำมนุษย์จำนวนมากไปดวงจันทร์รวมถึงดาวอังคารด้วย 

ยานสตาร์ชิปของสเปซเอกซ์บนดวงจันทร์ (ภาพวาดตามจินตนาการ) (จาก SpaceX)

ที่น่าสังเกตคือ ชื่อของบริษัทยักษ์ใหญ่อีกรายหนึ่งหายไปจากตัวเลือกนี้ นั่นคือบริษัทโบอิ้ง คาดว่าโบอิ้งถูกมองข้ามไปเนื่องจากปัจจุบันโบอิ้งมีงานพัฒนาระบบจรวดเอสแอลเอสและยานซีเอสทีสตาร์ไลเนอร์-100 ให้นาซาอยู่แล้ว และโครงการทั้งสองก็ล่าช้ากว่ากำหนดไปหลายปีแล้ว 

เดิมทีนาซาออกแบบให้โครงการอาร์ทิมิสมีสถานีอวกาศที่โคจรรอบดวงจันทร์อยู่ด้วย มีชื่อเรียกว่า ลูนาร์เกตเวย์ สถานีนี้นอกจากจะใช้เป็นสถานีสำหรับการทดลองต่าง ๆ แล้วยังใช้เป็นจุดพักระหว่างโลกกับดวงจันทร์ด้วย แต่เมื่อไม่นานมานี้นาซาตัดสินใจถอดเกตเวย์ออกจากโครงการอาร์ทิมิส ยานจากโครงการอาร์ทิมิสจะเดินทางไปลงจอดบนดวงจันทร์โดยตรงโดยไม่ต้องผ่านเกตเวย์ ทั้งนี้เพื่อลดความซับซ้อนของโครงการลงพอที่จะให้โครงการบรรลุเป้าหมายทันเส้นตายที่กำหนด

ในส่วนของการเดินทางจากโลก นาซายังคงเลือกที่จะใช้จรวดเอสแอลเอสและยานโอไรอันของตนเอง ทั้งสองส่วนนี้ยังคงอยู่ระหว่างพัฒนา คาดว่าจรวดเอสแอลเอสลำแรกจะทดสอบการปล่อยครั้งแรกได้ในปี 2564 

โครงการอาร์ทิมิสมีเส้นตายที่จะต้องนำมนุษย์กลับไปดวงจันทร์ให้ได้ก่อนสิ้นปี 2567 เวลาของนาซามีเหลือไม่มากนัก จึงเป็นที่น่าจับตาว่าจะทำได้ทันตามกำหนดหรือไม่