ท้องฟ้ารายสัปดาห์

16-22 กุมภาพันธ์ 2563

ดาวพุธ ☿ และดาวศุกร์ ♀ ในเวลาหัวค่ำ

เวลาหัวค่ำ หลังจากดวงอาทิตย์ตกลับขอบฟ้า และท้องฟ้าเริ่มมืดลงพอสมควรแล้ว ถ้าหากท้องฟ้าเปิด ไม่มีเมฆหมอกรบกวนมากนัก เดือนกุมภาพันธ์ 2563 เราจะมองเห็นดาวสว่างดวงหนึ่งอยู่สูงบนท้องฟ้าทิศตะวันตก นั่นคือดาวศุกร์ และเมื่อมองต่ำลงไปใกล้ขอบฟ้าในทิศเดียวกัน จะมีโอกาสเห็นดาวสว่างอีกดวง นั่นคือดาวพุธ ดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด ดาวพุธปรากฏบนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำมาตั้งแต่ปลายเดือนมกราคม 2563 สัปดาห์นี้และสัปดาห์ถัดไป เป็นช่วงที่ดีในการสังเกตดาวพุธก่อนที่ดาวพุธจะกลับเข้าใกล้ดวงอาทิตย์อีกครั้ง

เราสามารถใช้ดาวศุกร์ช่วยบอกตำแหน่งดาวพุธได้ โดยเมื่อเห็นดาวศุกร์แล้วให้มองต่ำลงมาเหนือขอบฟ้าในทิศทางเดียวกัน ภาพนี้แสดงตำแหน่งดาวเคราะห์ทั้งสองในเวลาสิ้นสุดสนธยาทางการ หรือเมื่อดวงอาทิตย์อยู่ใต้ขอบฟ้าเป็นมุม 6° ซึ่งในช่วงเวลานี้ ภาคกลางของประเทศไทยตรงกับเวลาประมาณ 18:40 น. (ดูเวลาสิ้นสุดสนธยาในทุกจังหวัด)


☽︎ อาทิตย์, 16 กุมภาพันธ์ จันทร์กึ่งข้างแรม (05:17 น.)

จันทร์กึ่งข้างแรม หรือจันทร์กึ่งหลัง เป็นวันที่มองเห็นดวงจันทร์สว่างครึ่งดวงอยู่บนท้องฟ้าเวลาเช้ามืด ใกล้เคียงกับวันแรม 7-8 ค่ำ ตามปฏิทินจันทรคติ ดวงจันทร์มีการเปลี่ยนแปลงรูปลักษณ์ตามมุมห่างจากดวงอาทิตย์ แสงอาทิตย์ที่ตกกระทบพื้นผิวดวงจันทร์ในมุมต่าง ๆ ทำให้เกิดข้างขึ้น-ข้างแรม จันทร์กึ่งข้างแรมเป็นช่วงที่ดวงจันทร์อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ไปทางทิศตะวันตกเป็นมุม 90° เราจะเห็นดวงจันทร์ขึ้นเหนือขอบฟ้าราวเที่ยงคืน จากนั้นเคลื่อนไปอยู่สูงบนท้องฟ้าเวลาเช้ามืด


☽︎ ♂ พุธ, 19 กุมภาพันธ์ เช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวอังคารที่ระยะ 5°


★ พุธ, 19 กุมภาพันธ์ เช้ามืด สถานีอวกาศนานาชาติผ่านเหนือท้องฟ้าประเทศไทย

สถานีอวกาศนานาชาติโคจรรอบโลกที่ความสูงประมาณ 400 กิโลเมตร ปรากฏให้เห็นเป็นเหมือนดาวสว่างเคลื่อนที่บนท้องฟ้าเวลากลางคืน กรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียงเริ่มเห็นได้เวลาประมาณ 05:34 น. ขณะออกจากเงาโลกบริเวณใกล้ขอบฟ้าทิศตะวันตกเฉียงใต้ จากนั้นเคลื่อนสูงขึ้นไปทางซ้าย ถึงจุดสูงสุดบนท้องฟ้าทิศตะวันออกเฉียงใต้ที่มุมเงย 73° แล้วเคลื่อนต่ำลง สิ้นสุดการมองเห็นใกล้ขอบฟ้าทิศตะวันออกเฉียงเหนือในเวลา 05:42 น. แผนภาพด้านล่างแสดงแนวเส้นทางการเคลื่อนที่ซึ่งแตกต่างกันในแต่ละสถานที่





☽︎ ♃ พฤหัสบดี, 20 กุมภาพันธ์ เช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวพฤหัสบดีที่ระยะ 3°
☽︎ ♄ ศุกร์, 21 กุมภาพันธ์ เช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวเสาร์ที่ระยะ 5°

ดาวเคราะห์และดวงจันทร์ (กุมภาพันธ์ 2563)

เดือนกุมภาพันธ์ 2563 ดาวพุธ ☿ และดาวศุกร์ ♀ (โชติมาตร –4.1 ถึง –4.3) อยู่บนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำ ดาวศุกร์สว่างกว่าและอยู่สูงกว่า วันแรกของเดือน ดาวศุกร์อยู่ในกลุ่มดาวคนแบกหม้อน้ำ จากนั้นเข้าสู่กลุ่มดาวปลา วันที่ 10 กุมภาพันธ์ ดาวพุธทำมุมห่างจากดวงอาทิตย์ที่สุด หากสังเกตด้วยกล้องโทรทรรศน์กำลังขยายสูง ดาวพุธสว่างครึ่งดวงในวันที่ 11 กุมภาพันธ์ หลังจากนั้นเคลื่อนกลับเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากขึ้น อาจสังเกตได้ไม่เกินกลางสัปดาห์ก่อนสัปดาห์สุดท้ายของเดือน ช่วงวันที่ 1-18 กุมภาพันธ์ ดาวพุธมีความสว่างลดลงจากโชติมาตร –1.0 ไปที่ +1.2

ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี และดาวเสาร์ อยู่บนท้องฟ้าเวลาเช้ามืด เรียงจากดวงที่ขึ้นก่อนและอยู่สูงเหนือขอบฟ้ามากที่สุดเมื่อฟ้าสาง ดาวอังคาร ♂ (โชติมาตร +1.4 ถึง +1.1) อยู่ในกลุ่มดาวคนแบกงู กลางเดือนย้ายเข้าสู่กลุ่มดาวคนยิงธนู ดาวพฤหัสบดี ♃ (โชติมาตร –1.9 ถึง –2.0) และดาวเสาร์ ♄ (โชติมาตร +0.6 ถึง +0.7) อยู่ในกลุ่มดาวคนยิงธนู ช่วงแรกดาวพฤหัสบดีและดาวเสาร์อยู่ห่างกัน 12° ปลายเดือนเข้าใกล้กันมากขึ้นที่ระยะ 8°

ดวงจันทร์ ☽︎ สว่างครึ่งดวงในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ และเต็มดวงในวันที่ 9 กุมภาพันธ์ ขณะอยู่ใกล้ดาวหัวใจสิงห์ หลังจากนั้นเข้าสู่ข้างแรม มองเห็นดวงจันทร์ได้ทุกวันบนท้องฟ้าเวลาเช้ามืด พื้นที่ด้านสว่างบนดวงจันทร์ลดเหลือครึ่งดวงในวันที่ 16 กุมภาพันธ์ จากนั้นเช้ามืดวันที่ 18 กุมภาพันธ์ จะเห็นจันทร์เสี้ยว ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี และดาวเสาร์ วางตัวเกือบอยู่ในแนวเส้นตรงบนท้องฟ้า วันที่ 19-21 กุมภาพันธ์ ดวงจันทร์ผ่านใกล้ดาวเคราะห์ทั้งสาม หลังจันทร์ดับในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ จะเข้าสู่ข้างขึ้น หัวค่ำวันที่ 27 กุมภาพันธ์ จันทร์เสี้ยวอยู่ทางซ้ายมือของดาวศุกร์

ดูเพิ่ม

● ดาวเคราะห์ในปี 2563
● ฝนดาวตกในปี 2563
● สุริยุปราคาและจันทรุปราคาในปี 2563
● เวลาดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ขึ้น-ตก
● เวลาเกิดแสงสนธยาและเวลาดวงอาทิตย์ขึ้น-ตก
● คาดหมายการเห็นจันทร์เสี้ยว
● สารพันคำถามดาราศาสตร์