3-9 มีนาคม 2562

●อาทิตย์, 3 มีนาคม เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวศุกร์ที่ระยะ 2°
●จันทร์, 4 มีนาคม ดวงจันทร์ไกลโลกที่สุด (18 น. ระยะห่าง 406,391 กม.)
●พุธ, 6 มีนาคม จันทร์ดับ (23:04 น.)
●พฤหัสบดี, 7 มีนาคม ดาวเนปจูนอยู่ร่วมทิศกับดวงอาทิตย์

10-16 มีนาคม 2562

●จันทร์, 11 มีนาคม เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวอังคารที่ระยะ 6°
●พฤหัสบดี, 14 มีนาคม จันทร์กึ่งข้างขึ้น (17:27 น.)
●ศุกร์, 15 มีนาคม ดาวพุธผ่านตำแหน่งร่วมทิศแนววงใน

17-23 มีนาคม 2562

●พุธ, 20 มีนาคม ดวงจันทร์ใกล้โลกที่สุด (3 น. ระยะห่าง 359,377 กม.)
●พฤหัสบดี, 21 มีนาคม ดวงอาทิตย์ผ่านตำแหน่งวสันตวิษุวัต (04:58 น.) / จันทร์เพ็ญ (08:43 น.)

ดาวเคราะห์และดวงจันทร์ (มีนาคม 2562)

เดือนมีนาคม 2562 ท้องฟ้าเวลาหัวค่ำมีดาวพุธและดาวอังคารอยู่ทางทิศตะวันตก ดาวพุธปรากฏอยู่ใกล้ขอบฟ้าต่อเนื่องมาจากเดือนกุมภาพันธ์ โดยทำมุมห่างจากดวงอาทิตย์ที่สุดเมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ ต้นเดือนนี้ดาวพุธจึงกำลังเคลื่อนกลับเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ มีตำแหน่งอยู่ในกลุ่มดาวปลา และมีโอกาสเห็นดาวพุธได้ไม่เกินสัปดาห์ที่ 2 ของเดือน วันที่ 1-9 มีนาคม ความสว่างของดาวพุธลดลงจากโชติมาตร –0.1 ไปที่ +2.8 หลังจากนั้นดาวพุธจะเคลื่อนเข้าใกล้ดวงอาทิตย์จนไม่สามารถสังเกตได้ อยู่ร่วมทิศกับดวงอาทิตย์ในวันที่ 15 มีนาคม ปลายเดือน ช่วงวันที่ 24-31 มีนาคม มีโอกาสเห็นดาวพุธอยู่ใกล้ขอบฟ้าทิศตะวันออกในเวลาเช้ามืด ปรากฏอยู่ในกลุ่มดาวคนแบกหม้อน้ำ และสว่างเพิ่มขึ้นจากโชติมาตร +2.2 ไปที่ +0.9

ดาวอังคาร (โชติมาตร +1.2 ถึง +1.4) ยังคงอยู่สูงบนท้องฟ้าทิศตะวันตกในเวลาหัวค่ำ ช่วงแรกอยู่ในกลุ่มดาวแกะ ปลายเดือนย้ายเข้าสู่กลุ่มดาววัว ผ่านใกล้กระจุกดาวลูกไก่ในช่วงสิ้นเดือนมีนาคมถึงต้นเดือนเมษายน โดยใกล้กันที่สุดในคืนวันที่ 31 มีนาคม ขณะอยู่ทางทิศใต้ (ซ้ายมือ) ของกระจุกดาวลูกไก่ที่ระยะ 3° ต้นเดือนดาวอังคารตกลับขอบฟ้าเวลา 4 ทุ่มครึ่ง ปลายเดือนตกเร็วขึ้นอีกครึ่งชั่วโมง

ดาวศุกร์ ดาวพฤหัสบดี และดาวเสาร์ อยู่บนท้องฟ้าเวลาเช้ามืด ดาวพฤหัสบดี (โชติมาตร –2.0 ถึง –2.2) มีมุมห่างจากดวงอาทิตย์มากที่สุดในสามดวงนี้ อยู่ในกลุ่มดาวคนแบกงู ถัดมาคือดาวเสาร์ (โชติมาตร +0.6) อยู่ในกลุ่มดาวคนยิงธนู  ดาวศุกร์ (โชติมาตร –4.1 ถึง –3.9) อยู่ในกลุ่มดาวแพะทะเล ปลายเดือนดาวศุกร์จะเข้าสู่กลุ่มดาวคนแบกหม้อน้ำ ท้องฟ้าเวลาเช้ามืดของปลายเดือนมีนาคมเราจึงเห็นดาวเคราะห์สว่างได้ 4 ดวง เมื่อรวมกับดาวพุธ

ช่วงแรกของเดือนเป็นปลายข้างแรม จันทร์เสี้ยวอยู่บนท้องฟ้าเวลาเช้ามืด วันที่ 2 มีนาคม ดวงจันทร์ผ่านใกล้ดาวเสาร์ที่ระยะ 2° วันถัดไปผ่านใกล้ดาวศุกร์ที่ระยะใกล้เคียงกัน หลังจันทร์ดับในวันที่ 6 มีนาคม จะเข้าสู่ข้างขึ้น ดวงจันทร์ย้ายไปอยู่บนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำ วันที่ 11 มีนาคม ดวงจันทร์อยู่ห่างทางซ้ายมือของดาวอังคารที่ระยะ 6° ก่อนจะสว่างครึ่งดวงในวันที่ 14 มีนาคม

พื้นที่ด้านสว่างบนดวงจันทร์เพิ่มขึ้นทุกวันจนสว่างเต็มดวงในวันที่ 21 มีนาคม หลังจากนั้นเข้าสู่ข้างแรม เช้ามืดวันที่ 27 มีนาคม มองเห็นดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวพฤหัสบดีที่ระยะ 3° วันถัดไปดวงจันทร์สว่างครึ่งดวงขณะอยู่ระหว่างดาวพฤหัสบดีกับดาวเสาร์ จากนั้นวันที่ 29 มีนาคม จะเห็นจันทร์เสี้ยวอยู่ใกล้ดาวเสาร์ที่ระยะ 3°

ศัพท์ดาราศาสตร์

● การร่วมทิศ (conjunction) - การที่วัตถุท้องฟ้า 2 วัตถุ ปรากฏอยู่ในแนวเดียวกันหรือทิศทางเดียวกัน มักเป็นช่วงที่อยู่ใกล้กัน
● ดาวคู่ (double star) - ดาวสองดวงปรากฏอยู่ใกล้กัน อาจโคจรรอบกันและกัน หรือไม่เกี่ยวข้องกันแต่เรียงอยู่ในแนวเดียวกันเมื่อมองจากโลก
● ดาวแปรแสง (variable star) - ดาวที่มีความส่องสว่างเปลี่ยนแปลงไปตามเวลา
● ตำแหน่งตรงข้าม (opposition) - การอยู่ตรงข้ามกันบนท้องฟ้าของสองวัตถุ ปรกติใช้เมื่อวัตถุหนึ่งคือดวงอาทิตย์
● โชติมาตร (magnitude) - มาตราบอกความส่องสว่างของวัตถุท้องฟ้า ตัวเลขยิ่งมีค่าน้อยยิ่งสว่าง ดาวจางที่สุดที่ตาเปล่าของคนสายตาปรกติจะมองเห็นได้ในเวลากลางคืนภายใต้ท้องฟ้ามืดสนิทมีโชติมาตรประมาณ 6.5 ตัวอย่างโชติมาตรของดาว เช่น ดาวเหนือมีโชติมาตร 2 ดาวศุกร์มีโชติมาตรประมาณ -4 ดวงจันทร์เพ็ญมีโชติมาตรประมาณ -12.7
● มุมห่าง (elongation) - ระยะเชิงมุมระหว่างดวงอาทิตย์กับวัตถุท้องฟ้า
● ระยะเชิงมุม (angular distance) และขนาดเชิงมุม - การบอกระยะห่างและขนาดปรากฏของวัตถุท้องฟ้าใช้หน่วยของมุม พบบ่อยคือองศา ซึ่งแบ่งย่อยได้เป็นลิปดาและพิลิปดา (สัญลักษณ์ °,′ และ ′′ ตามลำดับ) โดย 1° = 60′ และ 1′ = 60′′
● เวลาสากล (Universal Time) - ระบบเวลาที่ใช้เป็นมาตรฐานสากลทางดาราศาสตร์ เวลาประเทศไทยเร็วกว่าเวลาสากล 7 ชั่วโมง
● สุริยวิถี (ecliptic) - แนวเส้นทางการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์บนท้องฟ้า ซึ่งผ่านกลุ่มดาวจักรราศี โดยดาวเคราะห์และดวงจันทร์เคลื่อนอยู่ใกล้แนวนี้
● หน่วยดาราศาสตร์ (astronomical unit) - หน่วยบอกระยะทาง เท่ากับระยะห่างเฉลี่ยระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ ซึ่งมีค่าประมาณ 149.6 ล้านกิโลเมตร

ดูเพิ่ม

● ดาวเคราะห์ในปี 2561
● ฝนดาวตกในปี 2562
● สุริยุปราคาและจันทรุปราคาในปี 2561
● เวลาดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ขึ้น-ตก
● เวลาเกิดแสงสนธยาและเวลาดวงอาทิตย์ขึ้น-ตก
● คาดหมายการเห็นจันทร์เสี้ยว
● สารพันคำถามเกี่ยวกับระบบสุริยะ
● สารพันคำถามเกี่ยวกับดวงจันทร์