17-23 มิถุนายน 2561

●จันทร์, 18 มิถุนายน เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวหัวใจสิงห์ในกลุ่มดาวสิงโตที่ระยะ 2°
●พุธ, 20 มิถุนายน จันทร์กึ่งข้างขึ้น (17:51 น.) / เวลาหัวค่ำ ดาวศุกร์อยู่ใกล้กระจุกดาวรังผึ้งในกลุ่มดาวปูที่ระยะ 0.8° / เวสตาอยู่ตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ (โชติมาตร 5.3)
●พฤหัสบดี, 21 มิถุนายน ดวงอาทิตย์ผ่านตำแหน่งครีษมายัน มีเดคลิเนชันขึ้นไปทางเหนือมากที่สุด (17:07 น.)
●เสาร์, 23 มิถุนายน เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวพฤหัสบดีที่ระยะ 6°

24-30 มิถุนายน 2561

●อาทิตย์-จันทร์, 24-25 มิถุนายน เวลาหัวค่ำ ดาวพุธอยู่ใกล้ดาวพอลลักซ์ในกลุ่มดาวคนคู่ที่ระยะ 4.9°
●พุธ, 27 มิถุนายน ดาวเสาร์อยู่ตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ (โชติมาตร 0.0) และใกล้โลกที่สุดด้วยระยะห่าง 9.0488 หน่วยดาราศาสตร์
●พฤหัสบดี, 28 มิถุนายน เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวเสาร์ที่ระยะ 4° / จันทร์เพ็ญ (11:53 น.)
●เสาร์, 30 มิถุนายน ดวงจันทร์ไกลโลกที่สุด (10 น. ระยะห่าง 406,061 กม.)

1-7 กรกฎาคม 2561

●อาทิตย์, 1 กรกฎาคม เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวอังคารที่ระยะ 5°
●พุธ, 4 กรกฎาคม เวลาหัวค่ำ ดาวพุธผ่านเข้าไปในกระจุกดาวรังผึ้งในกลุ่มดาวปู
●ศุกร์, 6 กรกฎาคม จันทร์กึ่งข้างแรม (14:51 น.) / โลกอยู่ห่างดวงอาทิตย์ที่สุด (ระยะห่าง 1.0167 หน่วยดาราศาสตร์)

ดาวเคราะห์และดวงจันทร์ (มิถุนายน 2561)

เดือนมิถุนายน 2561 ดาวศุกร์และดาวพฤหัสบดีเป็นดาวสว่างเด่นบนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำ ดาวศุกร์ (โชติมาตร –3.9 ถึง –4.1) อยู่ในกลุ่มดาวคนคู่ ย้ายเข้าสู่กลุ่มดาวปูในวันที่ 12 มิถุนายน โดยผ่านใกล้กระจุกดาวรังผึ้งในวันที่ 20 มิถุนายน ที่ระยะห่าง 0.8 องศา และย้ายเข้าสู่กลุ่มดาวสิงโตในวันที่ 29 มิถุนายน เดือนนี้ถึงเดือนกรกฎาคม หากท้องฟ้าเปิดสามารถเห็นดาวศุกร์ได้จนถึงหลัง 3 ทุ่มเล็กน้อย
ดาวพฤหัสบดี (โชติมาตร –2.5 ถึง –2.3) อยู่ในกลุ่มดาวคันชั่ง เพิ่งจะผ่านตำแหน่งตรงข้ามกับดวงอาทิตย์เมื่อต้นเดือนพฤษภาคม เดือนนี้ดาวพฤหัสบดีจึงอยู่สูงบนฟ้าทิศตะวันออกเฉียงใต้ในเวลาหัวค่ำ ตกลับขอบฟ้าก่อนเช้ามืด มีความสว่างลดลงเล็กน้อยเนื่องจากห่างโลกมากขึ้น ดาวฤกษ์ที่เห็นอยู่ใกล้ดาวพฤหัสบดีในช่วงนี้คือดาวแอลฟาคันชั่ง เป็นดาวคู่ที่ดาวหลักมีโชติมาตร +2.7 ดาวรองมีโชติมาตร +5.1
ดาวพุธอยู่แนวเดียวกับดวงอาทิตย์ในวันที่ 6 มิถุนายน หลังจากนั้นมาปรากฏบนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำ เริ่มเห็นได้ราวกลางเดือนมิถุนายนในกลุ่มดาวคนคู่ ย้ายเข้าสู่กลุ่มดาวปูในช่วงใกล้สิ้นเดือน วันที่ 16-30 มิถุนายน ดาวพุธมีความสว่างลดลงจากโชติมาตร –1.1 ไปที่ –0.1
ดาวเสาร์ (โชติมาตร +0.2 ถึง +0.0) อยู่ในกลุ่มดาวคนยิงธนู ปลายเดือนนี้ดาวเสาร์จะอยู่ตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ ทำให้สว่างที่สุดในรอบปี ดาวอังคาร (โชติมาตร –1.2 ถึง –2.2) อยู่ในกลุ่มดาวแพะทะเล ต้นเดือนขึ้นเหนือขอบฟ้าในเวลาประมาณ 4 ทุ่มครึ่ง ปลายเดือนเร็วขึ้นอีก 1 ชั่วโมงครึ่ง ดาวอังคารมีความสว่างเพิ่มขึ้นเร็วและกลายเป็นดาวสว่างเด่นดวงหนึ่งบนท้องฟ้าเกือบใกล้เคียงกับดาวพฤหัสบดีเนื่องจากกำลังเข้าใกล้โลกมากขึ้น
ช่วงแรกของเดือนเป็นต้นข้างแรม ดวงจันทร์อยู่บนท้องฟ้าเวลาเช้ามืด วันที่ 1 มิถุนายน ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวเสาร์ วันที่ 4 มิถุนายน ดวงจันทร์เคลื่อนไปอยู่ใกล้ดาวอังคาร ก่อนจะสว่างครึ่งดวงในวันที่ 7 มิถุนายน หลังจากนั้นดวงจันทร์มีเสี้ยวบางลงทุกวันจนกระทั่งจันทร์ดับในวันที่ 14 มิถุนายน
เมื่อเข้าสู่ข้างขึ้น ดวงจันทร์ย้ายไปอยู่บนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำ วันที่ 16 มิถุนายน จันทร์เสี้ยวอยู่ใกล้ดาวศุกร์ สว่างครึ่งดวงในวันที่ 20 มิถุนายน จากนั้นคืนวันที่ 23 มิถุนายน ดวงจันทร์จะเคลื่อนไปอยู่ใกล้ดาวพฤหัสบดี คืนวันที่ 27 ถึงเช้ามืดวันที่ 28 มิถุนายน ซึ่งตรงกับช่วงที่ดาวเสาร์อยู่ตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์สว่างเต็มดวงอยู่ใกล้ดาวเสาร์ ใกล้กันที่สุดในเวลาเช้ามืด

ศัพท์ดาราศาสตร์

● การร่วมทิศ (conjunction) - การที่วัตถุท้องฟ้า 2 วัตถุ ปรากฏอยู่ในแนวเดียวกันหรือทิศทางเดียวกัน มักเป็นช่วงที่อยู่ใกล้กัน
● ดาวคู่ (double star) - ดาวสองดวงปรากฏอยู่ใกล้กัน อาจโคจรรอบกันและกัน หรือไม่เกี่ยวข้องกันแต่เรียงอยู่ในแนวเดียวกันเมื่อมองจากโลก
● ดาวแปรแสง (variable star) - ดาวที่มีความส่องสว่างเปลี่ยนแปลงไปตามเวลา
● ตำแหน่งตรงข้าม (opposition) - การอยู่ตรงข้ามกันบนท้องฟ้าของสองวัตถุ ปรกติใช้เมื่อวัตถุหนึ่งคือดวงอาทิตย์
● โชติมาตร (magnitude) - มาตราบอกความส่องสว่างของวัตถุท้องฟ้า ตัวเลขยิ่งมีค่าน้อยยิ่งสว่าง ดาวจางที่สุดที่ตาเปล่าของคนสายตาปรกติจะมองเห็นได้ในเวลากลางคืนภายใต้ท้องฟ้ามืดสนิทมีโชติมาตรประมาณ 6.5 ตัวอย่างโชติมาตรของดาว เช่น ดาวเหนือมีโชติมาตร 2 ดาวศุกร์มีโชติมาตรประมาณ -4 ดวงจันทร์เพ็ญมีโชติมาตรประมาณ -12.7
● มุมห่าง (elongation) - ระยะเชิงมุมระหว่างดวงอาทิตย์กับวัตถุท้องฟ้า
● ระยะเชิงมุม (angular distance) และขนาดเชิงมุม - การบอกระยะห่างและขนาดปรากฏของวัตถุท้องฟ้าใช้หน่วยของมุม พบบ่อยคือองศา ซึ่งแบ่งย่อยได้เป็นลิปดาและพิลิปดา (สัญลักษณ์ °,′ และ ′′ ตามลำดับ) โดย 1° = 60′ และ 1′ = 60′′
● เวลาสากล (Universal Time) - ระบบเวลาที่ใช้เป็นมาตรฐานสากลทางดาราศาสตร์ เวลาประเทศไทยเร็วกว่าเวลาสากล 7 ชั่วโมง
● สุริยวิถี (ecliptic) - แนวเส้นทางการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์บนท้องฟ้า ซึ่งผ่านกลุ่มดาวจักรราศี โดยดาวเคราะห์และดวงจันทร์เคลื่อนอยู่ใกล้แนวนี้
● หน่วยดาราศาสตร์ (astronomical unit) - หน่วยบอกระยะทาง เท่ากับระยะห่างเฉลี่ยระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ ซึ่งมีค่าประมาณ 149.6 ล้านกิโลเมตร

ดูเพิ่ม

● ดาวเคราะห์ในปี 2561
● ฝนดาวตกในปี 2561
● สุริยุปราคาและจันทรุปราคาในปี 2561
● เวลาดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ขึ้น-ตก
● เวลาเกิดแสงสนธยาและเวลาดวงอาทิตย์ขึ้น-ตก
● คาดหมายการเห็นจันทร์เสี้ยว
● สารพันคำถามเกี่ยวกับระบบสุริยะ
● สารพันคำถามเกี่ยวกับดวงจันทร์