ท้องฟ้ารายสัปดาห์

19-25 กันยายน 2565

★ จันทร์, 19 กันยายน ดวงจันทร์มีเดคลิเนชันไปทางเหนือมากที่สุด (27.3°) (05:11 น.)
★ จันทร์, 19 กันยายน ดวงจันทร์อยู่ไกลโลกที่สุด (21:43 น. ระยะห่าง 404,556 กม. ขนาดปรากฏ 29.54 ลิปดา)

ดวงจันทร์โคจรรอบโลกเป็นวงรี ห่างโลกด้วยระยะทางเฉลี่ยราว 384,400 กิโลเมตร ดวงจันทร์สามารถเข้ามาใกล้และไกลโลกมากกว่านี้ได้อีกราว 25,000 กิโลเมตร บนวงโคจรของดวงจันทร์จึงมีจุดใกล้โลกที่สุดกับจุดไกลโลกที่สุดอยู่ตรงข้ามกัน ขณะที่ดวงจันทร์อยู่ไกลโลกที่สุด ขนาดปรากฏของดวงจันทร์จะเล็กกว่าที่ระยะห่างเฉลี่ยประมาณ 7% ดวงจันทร์ผ่านจุดใกล้หรือไกลโลกที่สุดเฉลี่ยทุก ๆ 27.5 วัน ระยะห่างที่จุดใกล้และไกลโลกที่สุดในแต่ละครั้งไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับแรงโน้มถ่วงรบกวนจากดวงอาทิตย์และวัตถุอื่นในระบบสุริยะ

★ อังคาร, 20 กันยายน เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวพอลลักซ์ในกลุ่มดาวคนคู่ที่ระยะ 4°


★ พุธ, 21 กันยายน เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้กระจุกดาวรังผึ้งในกลุ่มดาวปูที่ระยะ 7°
★ พฤหัสบดี, 22 กันยายน เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้กระจุกดาวรังผึ้งในกลุ่มดาวปูที่ระยะ 7°


★ ศุกร์, 23 กันยายน เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวเรกูลัส (หัวใจสิงห์) ในกลุ่มดาวสิงโตที่ระยะ 6°


★ ศุกร์, 23 กันยายน ดวงอาทิตย์ผ่านตำแหน่งศารทวิษุวัต (08:04 น.)


วันที่ 22-23 กันยายน ของทุกปี ตรงกับวันศารทวิษุวัต (อ่านว่า สา-ระ-ทะ-วิ-สุ-วัด) เป็นช่วงที่ดวงอาทิตย์จะขึ้นตรงทิศตะวันออกและตกตรงทิศตะวันตก ใกล้เคียงกับช่วงที่ระยะเวลากลางวันยาวนานเท่ากับกลางคืน

แต่ละปีเราสามารถพบปรากฏการณ์ที่กลางวันเท่ากับกลางคืนได้สองครั้ง ครั้งแรกเกิดขึ้นประมาณวันที่ 20-21 มีนาคม เรียกว่าวสันตวิษุวัต (vernal equinox) ครั้งที่สองเกิดขึ้นประมาณวันที่ 22-23 กันยายน เรียกว่าศารทวิษุวัต (autumnal equinox) เมื่อถึงศารทวิษุวัต ทางดาราศาสตร์ถือว่าในซีกโลกเหนือเป็นวันสิ้นสุดฤดูร้อน เริ่มต้นฤดูใบไม้ร่วง ส่วนซีกโลกใต้จะสิ้นสุดฤดูหนาว แล้วเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ

ท้องฟ้าเปรียบเหมือนทรงกลม เส้นศูนย์สูตรฟ้าซึ่งเป็นเส้นสมมุติที่อยู่แนวเดียวกับเส้นศูนย์สูตรโลก ถูกฉายขึ้นไปบนท้องฟ้า แบ่งทรงกลมฟ้าออกเป็น 2 ซีก เมื่อถึงวันศารทวิษุวัต ดวงอาทิตย์จะเคลื่อนผ่านเส้นศูนย์สูตรฟ้า โดยเคลื่อนจากซีกฟ้าเหนือไปสู่ซีกฟ้าใต้ ปีนี้ตรงกับวันที่ 23 กันยายน 2565 เวลา 08:04 น.

ทั้งวสันตวิษุวัตและศารทวิษุวัตมีประเด็นสำคัญอยู่ตรงที่ระยะเวลากลางวันเท่ากับกลางคืน แต่ในความเป็นจริง โลกมีบรรยากาศห่อหุ้ม แสงอาทิตย์หักเหผ่านบรรยากาศโลก ทำให้ดวงอาทิตย์ขึ้นเร็วกว่าที่ควรจะเป็น และตกช้ากว่าที่ควรจะเป็น นอกจากนี้ ดวงอาทิตย์ก็มีขนาดใหญ่จนปรากฏเป็นดวงกลมสว่าง เวลาดวงอาทิตย์ขึ้นและตกกำหนดให้ขอบด้านบนสุดของดวงอาทิตย์แตะกับขอบฟ้า ปัจจัยทั้งสองจึงทำให้ในวันวิษุวัตทั้งสองครั้งมีระยะเวลากลางวันยาวนานกว่ากลางคืนเล็กน้อย

★ ศุกร์, 23 กันยายน ดาวพุธผ่านตำแหน่งร่วมทิศแนววงใน (13:50 น.)

26 กันยายน – 2 ตุลาคม 2565

★ จันทร์, 26 กันยายน จันทร์ดับ (04:55 น.)
★ จันทร์, 26 กันยายน ดาวพฤหัสบดีใกล้โลกที่สุด (09:17 น. ระยะห่าง 3.95256 หน่วยดาราศาสตร์ ขนาดปรากฏ 49.8 พิลิปดา โชติมาตร -2.9)
★ อังคาร, 27 กันยายน ดาวพฤหัสบดีอยู่ตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ (02:33 น.)
★ อังคาร, 27 กันยายน ดาวพุธอยู่ใกล้ดาวศุกร์ (06:49 น.) ที่ระยะ 3.18°
★ อังคาร, 27 กันยายน เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวสไปกา (รวงข้าว) ในกลุ่มดาวหญิงสาวที่ระยะ 4° (ใกล้ขอบฟ้า)
★ ศุกร์, 30 กันยายน เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวแอนทาเรส (ปาริชาต) ในกลุ่มดาวแมงป่องที่ระยะ 6°

ดาวเคราะห์ในเดือนกันยายน 2565

เวลาหัวค่ำของต้นเดือนกันยายน ยังคงมีโอกาสสังเกตดาวพุธอยู่ใกล้ขอบฟ้าในกลุ่มดาวหญิงสาว ช่วงวันที่ 1-12 กันยายน ดาวพุธมีความสว่างลดลงจากโชติมาตร +0.3 ไปที่ +1.3 เมื่อหันหน้าไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้จะเห็นดาวเสาร์ (โชติมาตร +0.3 ถึง +0.5) อยู่ในกลุ่มดาวแพะทะเล

ดาวพฤหัสบดี (โชติมาตร -2.9) ออกจากกลุ่มดาวซีตัสแล้วเข้าสู่กลุ่มดาวปลา เดือนนี้ดาวพฤหัสบดีจะผ่านตำแหน่งตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ในวันที่ 27 สิงหาคม จึงอยู่ใกล้โลกและมีความสว่างมากที่สุดในรอบปี

ท้องฟ้าเวลาเช้ามืดมองเห็นดาวอังคาร (โชติมาตร -0.1 ถึง -0.6) อยู่สูงเหนือศีรษะในกลุ่มดาววัว ต้นเดือนยังพอมีโอกาสมองเห็นดาวศุกร์ (โชติมาตร -3.9) อยู่เรี่ยขอบฟ้าในเวลาที่ท้องฟ้าเริ่มสว่าง ดาวศุกร์อยู่ในกลุ่มดาวสิงโต ผ่านใกล้ดาวหัวใจสิงห์ในวันที่ 5 กันยายน อาจสังเกตดาวศุกร์ได้ถึงราววันที่ 10 กันยายน หลังจากนั้นอยู่ใกล้ดวงอาทิตย์จนเริ่มสังเกตได้ยาก

ดูเพิ่ม

★ แผนที่ฟ้าออนไลน์
★ ดาวเคราะห์ในปี 2565
★ ฝนดาวตกในปี 2565
★ สุริยุปราคาและจันทรุปราคาในปี 2565
★ ดวงจันทร์บังดาวศุกร์ 27 พฤษภาคม 2565
★ ดาวหางและดาวเคราะห์น้อย
★ เวลาดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ขึ้น-ตก
★ เวลาเกิดแสงสนธยาและเวลาดวงอาทิตย์ขึ้น-ตก
★ คาดหมายการเห็นจันทร์เสี้ยว
★ สารพันคำถามดาราศาสตร์