16-22 กันยายน 2561

●จันทร์, 17 กันยายน จันทร์กึ่งข้างขึ้น (06:15 น.) / เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวเสาร์ที่ระยะ 3 °
●พฤหัสบดี, 20 กันยายน เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวอังคารที่ระยะ 5 ° / ดวงจันทร์ไกลโลกที่สุด (8 น. ระยะห่าง 404,876 กม.)
●ศุกร์, 21 กันยายน ดาวพุธผ่านตำแหน่งร่วมทิศแนววงนอก

23-29 กันยายน 2561

●อาทิตย์, 23 กันยายน ดวงอาทิตย์ผ่านตำแหน่งศารทวิษุวัต (08:54 น.)
●อังคาร, 25 กันยายน จันทร์เพ็ญ (09:52 น.)

30 กันยายน - 6 ตุลาคม 2561

●อาทิตย์, 30 กันยายน เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวอัลเดบารันในกลุ่มดาววัวที่ระยะ 6 °
●อังคาร, 2 ตุลาคม จันทร์กึ่งข้างแรม (16:45 น.)
●เสาร์, 6 ตุลาคม เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวหัวใจสิงห์ในกลุ่มดาวสิงโตที่ระยะ 2° / ดวงจันทร์ใกล้โลกที่สุด (5 น. ระยะห่าง 366,392 กม.)

ดาวเคราะห์และดวงจันทร์ (กันยายน 2561)

เดือนกันยายน 2561 เรายังคงเห็นดาวศุกร์ ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี และดาวเสาร์อยู่บนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำ และดาวพุธก็ยังอยู่บนท้องฟ้าเวลาเช้ามืดในช่วงต้นเดือน ดาวศุกร์ (โชติมาตร –4.6 ถึง –4.8) อยู่ในกลุ่มดาวหญิงสาว คืนวันแรกของเดือนจะเห็นดาวศุกร์อยู่ใกล้ดาวรวงข้าวที่ระยะห่าง 1.2 องศา ดาวศุกร์ทำมุมห่างจากดวงอาทิตย์ที่สุดเมื่อกลางเดือนสิงหาคม ขณะนี้ดาวศุกร์จึงกำลังเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากขึ้นอย่างช้า ๆ และตกเร็วขึ้น ต้นเดือนตกหลัง 2 ทุ่มครึ่งเล็กน้อย ปลายเดือนตกเร็วขึ้นอีกหนึ่งชั่วโมง กล้องโทรทรรศน์สามารถส่องเห็นดาวศุกร์เป็นเสี้ยวและมีขนาดใหญ่ขึ้นทุกวัน
ดาวพฤหัสบดี (โชติมาตร –1.9 ถึง –1.8) อยู่ในกลุ่มดาวคันชั่ง ซึ่งอยู่ติดกับกลุ่มดาวหญิงสาว ดาวพฤหัสบดีจึงอยู่ห่างจากดาวศุกร์ไม่มากนัก ต้นเดือนสังเกตได้จนใกล้ตกลับขอบฟ้าราว 4 ทุ่ม ปลายเดือนสังเกตได้ถึงประมาณ 2 ทุ่มครึ่ง ดาวเสาร์ (โชติมาตร +0.4 ถึง +0.5) อยู่ในกลุ่มดาวคนยิงธนู เวลาหัวค่ำอยู่สูงบนท้องฟ้าด้านทิศใต้ หลังจากนั้นเคลื่อนต่ำลงไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ต้นเดือนตกลับขอบฟ้าเวลาตี 1 ครึ่ง ปลายเดือนตกเวลา 5 ทุ่มครึ่ง
ดาวอังคาร (โชติมาตร –2.1 ถึง –1.3) อยู่ทางทิศตะวันออกของดาวเสาร์ในกลุ่มดาวแพะทะเล ความสว่างของดาวอังคารจะลดลงอย่างต่อเนื่องตามระยะห่างจากโลกที่มากขึ้น และมีขนาดเล็กลงเมื่อดูผ่านกล้องโทรทรรศน์กำลังขยายสูง
ดาวพุธอยู่บนท้องฟ้าเวลาเช้ามืดต่อเนื่องมาจากเดือนสิงหาคม มีตำแหน่งอยู่บริเวณกลุ่มดาวสิงโต ผ่านทางทิศเหนือ (ซ้ายมือ) ของดาวหัวใจสิงห์ในวันที่ 6 กันยายน แต่อาจเห็นดาวหัวใจสิงห์ได้ยาก ดาวพุธกำลังเคลื่อนกลับเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ จึงมีเวลาสังเกตได้ไม่นานก่อนดวงอาทิตย์ขึ้น มีโอกาสเห็นได้เฉพาะช่วง 2 สัปดาห์แรกของเดือน หลังจากนั้นเข้าใกล้ดวงอาทิตย์จนสังเกตได้ยาก ช่วงวันที่ 1-9 กันยายน ดาวพุธมีความสว่างเพิ่มขึ้นจากโชติมาตร –0.8 ไปที่ –1.3
ดวงจันทร์สว่างครึ่งดวงข้างแรมในวันที่ 3 กันยายน หลังจากนั้นเช้ามืดวันที่ 7 กันยายน จันทร์เสี้ยวจะอยู่ใกล้กระจุกดาวรังผึ้งในกลุ่มดาวปู หลังจันทร์ดับในวันที่ 10 กันยายน จะเข้าสู่ข้างขึ้น หัวค่ำวันที่ 12 กันยายน ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวศุกร์และดาวรวงข้าวในกลุ่มดาวหญิงสาว วันที่ 14 กันยายน จันทร์เสี้ยวผ่านใกล้ดาวพฤหัสบดี แล้วสว่างครึ่งดวงในวันที่ 17 กันยายน หัวค่ำวันนั้นดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวเสาร์ วันที่ 20 กันยายน ดวงจันทร์เคลื่อนไปอยู่ใกล้ดาวอังคาร ก่อนจะสว่างเต็มดวงในวันที่ 25 กันยายน

ศัพท์ดาราศาสตร์

● การร่วมทิศ (conjunction) - การที่วัตถุท้องฟ้า 2 วัตถุ ปรากฏอยู่ในแนวเดียวกันหรือทิศทางเดียวกัน มักเป็นช่วงที่อยู่ใกล้กัน
● ดาวคู่ (double star) - ดาวสองดวงปรากฏอยู่ใกล้กัน อาจโคจรรอบกันและกัน หรือไม่เกี่ยวข้องกันแต่เรียงอยู่ในแนวเดียวกันเมื่อมองจากโลก
● ดาวแปรแสง (variable star) - ดาวที่มีความส่องสว่างเปลี่ยนแปลงไปตามเวลา
● ตำแหน่งตรงข้าม (opposition) - การอยู่ตรงข้ามกันบนท้องฟ้าของสองวัตถุ ปรกติใช้เมื่อวัตถุหนึ่งคือดวงอาทิตย์
● โชติมาตร (magnitude) - มาตราบอกความส่องสว่างของวัตถุท้องฟ้า ตัวเลขยิ่งมีค่าน้อยยิ่งสว่าง ดาวจางที่สุดที่ตาเปล่าของคนสายตาปรกติจะมองเห็นได้ในเวลากลางคืนภายใต้ท้องฟ้ามืดสนิทมีโชติมาตรประมาณ 6.5 ตัวอย่างโชติมาตรของดาว เช่น ดาวเหนือมีโชติมาตร 2 ดาวศุกร์มีโชติมาตรประมาณ -4 ดวงจันทร์เพ็ญมีโชติมาตรประมาณ -12.7
● มุมห่าง (elongation) - ระยะเชิงมุมระหว่างดวงอาทิตย์กับวัตถุท้องฟ้า
● ระยะเชิงมุม (angular distance) และขนาดเชิงมุม - การบอกระยะห่างและขนาดปรากฏของวัตถุท้องฟ้าใช้หน่วยของมุม พบบ่อยคือองศา ซึ่งแบ่งย่อยได้เป็นลิปดาและพิลิปดา (สัญลักษณ์ °,′ และ ′′ ตามลำดับ) โดย 1° = 60′ และ 1′ = 60′′
● เวลาสากล (Universal Time) - ระบบเวลาที่ใช้เป็นมาตรฐานสากลทางดาราศาสตร์ เวลาประเทศไทยเร็วกว่าเวลาสากล 7 ชั่วโมง
● สุริยวิถี (ecliptic) - แนวเส้นทางการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์บนท้องฟ้า ซึ่งผ่านกลุ่มดาวจักรราศี โดยดาวเคราะห์และดวงจันทร์เคลื่อนอยู่ใกล้แนวนี้
● หน่วยดาราศาสตร์ (astronomical unit) - หน่วยบอกระยะทาง เท่ากับระยะห่างเฉลี่ยระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ ซึ่งมีค่าประมาณ 149.6 ล้านกิโลเมตร

ดูเพิ่ม

● ดาวเคราะห์ในปี 2561
● ฝนดาวตกในปี 2561
● สุริยุปราคาและจันทรุปราคาในปี 2561
● เวลาดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ขึ้น-ตก
● เวลาเกิดแสงสนธยาและเวลาดวงอาทิตย์ขึ้น-ตก
● คาดหมายการเห็นจันทร์เสี้ยว
● สารพันคำถามเกี่ยวกับระบบสุริยะ
● สารพันคำถามเกี่ยวกับดวงจันทร์