สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดวงจันทร์ใหม่ของดาวยูเรนัส

ดวงจันทร์ใหม่ของดาวยูเรนัส

16 พ.ย. 2540
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
นักดาราศาสตร์ได้ใช้กล้องโทรทรรศน์เฮล (Hale) ขนาด เมตรที่ตั้งอยู่บนภูเขาพาร์โลมาร์สำรวจดาวยูเรนัสและได้พบสมาชิกใหม่ของระบบสุริยะ ดวง 

ทีมนักดาราศาสตร์ที่ทำการสำรวจในครั้งนี้ ประกอบด้วย ฟิลลิป นิโคลสัน โจเซฟ เบิร์น และ เบร็ตต์ แกลดแมน จากมหาวิทยาลัยแห่งโทรอนโตและทีมนักดาราศาสตร์ได้ถ่ายภาพดาวยูเรนัสและบริเวณใกล้เคียงในวันที่ และ กันยายนที่ผ่านมาและได้พบวัตถุ ดวง มีอันดับความสว่าง 20 กับ 22 กำลังเคลื่อนที่ไปพร้อม ๆ กับดาวยูเรนัส หลังจากการค้นพบจึงได้มีการใช้กล้องโทรทรรศน์ตัวอื่น ๆ บนโลกช่วยสำรวจและก็ได้รับการยืนยันอย่างแน่ชัดว่าเป็นวัตถุดวงใหม่จริง ๆ ในวันที่ 31 ตุลาคม และทาง CBAT (Central Bureau for Astronomical telegrams) ก็ได้รับรองการค้นพบครั้งนี้ ดวงจันทร์สองดวงนี้ได้ถูกตั้งชื่อชั่วคราวว่า S/1997 U1 และ S/1997 U2 ดังนั้นในขณะนี้ดาวยูเรนัสมีดวงจันทร์เป็นบริวารที่ค้นพบแล้ว 17 ดวง 

ก่อนหน้านี้ นักดาราศาสตร์รู้จักบริวารของดาวยูเรนัสเพียง 15 ดวง ในจำนวนนี้ 10 ดวงค้นพบโดยยานยานวอยเอเจอร์ในปี 1986 

ดวงจันทร์สองดวงนี้จัดเป็นดวงจันทร์ประเภทแปลกประหลาดเนื่องจากมีวงโคจรที่รีและเอียงมาก อยู่ห่างจากดาวยูเรนัสในช่วง ล้าน ถึง ล้านกิโลเมตร ซึ่งอยู่ห่างกว่าดาวบริวารดวงอื่น ๆ ถึง 10 เท่า และเป็นครั้งแรกที่พบดวงจันทร์ประเภทนี้เป็นบริวารของยูเรนัส ดาวพฤหัสบดีมีดวงจันทร์แบบแปลกประหลาดนี้อยู่ ดวง ส่วนดาวเสาร์และดาวเนปจูนมีอย่างละหนึ่งดวง

ดวงจันทร์ S/1997 U2 ซึ่งเป็นดวงที่สว่างกว่า มีสีค่อนข้างแดงซึ่งอาจแสดงถึงพื้นผิวที่ประกอบด้วยไฮโดรคาร์บอน ที่ถูกอนุภาคพลังงานสูงจากอวกาศพุ่งชนเป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ยังดูเหมือนกับว่าดวงจันทร์ดวงนี้มีการโคจรกลับทางจากทิศทางของดาวเคราะห์ และบริวารทั่วไปในระบบสุริยะอีกด้วย ส่วน S/1997 U1 นั้นไม่มีรายละเอียดมากนักเนื่องจากมีความสว่างน้อยกว่ามากจึงสังเกตได้ยาก 

ดาวบริวารทั้งสองเชื่อว่ามีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 160 กิโลเมตร กับ 80 กิโลเมตร และเป็นดวงจันทร์บริวารดาวเคราะห์ที่จางที่สุดเท่าที่สามารถตรวจจับได้ด้วยกล้องโทรทรรศน์ที่ตั้งอยู่บนพื้นโลก 

ดวงจันทร์ที่ค้นพบใหม่นี้ยังไม่มีชื่อสามัญดังเช่นดวงจันทร์ดวงอื่น ๆ ซึ่งชื่อสามัญของดวงจันทร์บริวารดาวเคราะห์มักจะเป็นชื่อของตัวละครในนิยาย ดวงจันทร์ใหม่สองดวงนี้จะได้ชื่อสามัญในอีกประมาณ ปีให้หลัง นิโคลสัน หัวหน้าทีมสำรวจกล่าวอย่างติดตลกว่า "ผมจะตั้งชื่อมันว่า สควีกเกอร์ ตามชื่อแมวของผม" 

S/1997 U1

S/1997 U1

S/1997 U2 ภาพจากมหาวิทยาลัยคอร์เนลล์

S/1997 U2 ภาพจากมหาวิทยาลัยคอร์เนลล์

อีกภาพหนึ่งของ S/1997 U2

อีกภาพหนึ่งของ S/1997 U2

ที่มา: