สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดาวเคราะห์น้อยอันตรายดวงใหม่ มีโอกาสชนโลกในปี 2575

ดาวเคราะห์น้อยอันตรายดวงใหม่ มีโอกาสชนโลกในปี 2575

31 ม.ค. 2568
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
จำชื่อดาวเคราะห์น้อย 2024 วายอาร์ ให้ดี ชื่อนี้จะอยู่ในความสนใจของผู้คนไปอีกนาน และอาจจะกลายเป็นชื่อที่ชวนขนลุกขนพองสยองขวัญในอีกไม่กี่ปีนี้ก็ได้

นักดาราศาสตร์ค้นพบดาวเคราะห์น้อย 2024 วายอาร์ (2024 YR4) เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 2567 ด้วยกล้องโทรทรรศน์อัตโนมัตของโครงการแอตลัสที่ตั้งอยู่ในชิลี โครงการแอตลัสเป็นโครงการค้นหาวัตถุแปลกปลอมจากนอกโลกของนาซา 

จากการประเมินขนาดของดาวเคราะห์น้อยจากความสว่าง  คาดว่ามีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 40-100 เมตร และการคำนวณวงโคจรเบื้องต้นแสดงว่าดาวเคราะห์น้อยดวงนี้มีวิถีเข้าใกล้โลกมาก ยิ่งกว่านั้นพบว่ามีโอกาสประมาณ 1.2 เปอร์เซ็นต์ที่จะชนโลกในวันที่ 22 ธันวาคม 2575 หรืออีกเพียงไม่ถึง ปีเท่านั้น

อย่าเพิ่งแตกตื่นไป คำว่ามีโอกาสชน 1.3 เปอร์เซ็นต์ย่อมแปลว่ามีโอกาสที่จะไม่ชน 98.7 เปอร์เซ็นต์  แต่นักดาราศาสตร์ก็ไม่ประมาท เพราะ 1.3 ก็ไม่ใช่ศูนย์ 

ดาวเคราะห์น้อยขนาด 100 เมตรที่เป็นอันตรายต่อโลก อาจถูกเบี่ยงเบนได้โดยใช้ยานอวกาศไปพุ่งชน เทคนิคนี้มีการพิสูจน์แล้วว่าได้ผลจริงในภารกิจดาร์ต (จาก Nasa/Johns Hopkins/Zuma Press Wire/Rex/Shutterstock)

เหตุการณ์ดาวเคราะห์น้อยชนโลกครั้งล่าสุดที่เกิดขึ้นคือในปี 2556 เมื่อมีดาวเคราะห์น้อยดวงหนึ่งพุ่งเข้าใส่โลกและระเบิดเหนือท้องฟ้าที่เมืองเชลเลียบินสก์ประเทศรัสเซีย แม้ตัวดาวเคราะห์น้อยตกไม่ถึงพื้นโลก แต่แรงระเบิดก็สร้างคลื่นกระแทกจนทำให้บ้านเรือนและทรัพย์สินเสียหายเป็นวงกว้าง มีผู้บาดเจ็บหลายพันคน 

ดาวเคราะห์น้อยที่เชลเลียบินสก์มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 20 เมตร ส่วน 2024 วายอาร์ มีขนาดใหญ่กว่าไม่ต่ำกว่าสองเท่า จึงเชื่อได้ว่าหากพุ่งชนโลกจริงย่อมสร้างความเสียหายได้รุนแรงกว่ามาก 

นักดาราศาสตร์คาดว่า หากดาวเคราะห์น้อย 2024 วายอาร์ ชนโลกจริง น่าจะมีความรุนแรงใกล้เคียงกับเหตุการณ์ตุงกุสคาซึ่งเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน ปี 2451 ในไซบีเรีย ประเทศรัสเซีย ในวันนั้นได้เกิดระเบิดครั้งใหญ่เหนือน่านฟ้าใกล้แม่น้ำตุงกุสคา แรงระเบิดเทียบเท่าระเบิดทีเอ็นที 50 เมกะตัน สร้างความเสียหายเป็นพื้นที่ประมาณ 2,150 ตารางกิโลเมตร ต้นไม้ในป่าราบเป็นหน้ากลอง โชคดีที่เหตุการณ์นั้นเกิดขึ้นในป่าที่มีผู้คนอาศัยน้อยมาก มีรายงานมีผู้เสียชีวิตสามคน หากเหตุการณ์นั้นเกิดขึ้นในเมืองใหญ่ ย่อมทำให้ยอดผู้ชีวิตสูงกว่านี้มาก

สภาพป่าไม้ใกล้แม่น้ำตุงกุสกาในไซบีเรียที่ล้มระเนระนาดจากแรงระเบิดที่เกิดขึ้นในปี 2451  

หากดาวเคราะห์น้อย 2024 วายอาร์ ชนโลกจริง จุดพุ่งชนที่เป็นไปได้คือ ตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิก อเมริกาใต้ ตอนกลางของทวีปแอฟริกา ประเทศอินเดีย และอาจมาถึงฝั่งประเทศพม่า

สำหรับดาวเคราะห์น้อยดวงนี้ นักดาราศาสตร์ประเมินโอกาสในการชนและความรุนแรงที่จะเกิดขึ้น พบว่าอยู่ที่ระดับ ตามมาตราโตริโน

มาตราโตริโนเป็นมาตรวัดความเสี่ยงและความรุนแรงของการชนจากวัตถุในอวกาศ เช่นดาวเคราะห์น้อยและดาวหาง แบ่งระดับออกเป็นสิบระดับ ทำนองเดียวกับมาตราริกเตอร์ที่ใช้แสดงความรุนแรงของแผ่นดินไหว ระดับ หมายถึงไม่มีโอกาสชน หรือหากชนก็จะตกไม่ถึงพื้นโลก  ระดับ 10 หมายถึงชนโลกอย่างแน่นอนและจะรุนแรงจนสร้างความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินทั่วโลก 

สำหรับระดับ ที่ดาวเคราะห์น้อย 2024 วายอาร์ ได้รับอยู่ในระดับที่เรียกว่า ต้องเฝ้าดูอย่างไม่วางตา 

ในอดีต เคยมีดาวเคราะห์น้อยดวงอื่นที่มีระดับความเสี่ยงตามมาตราโตริโนสูงกว่านี้เพียงดวงเดียวเท่านั้นคือดาวเคราะห์น้อยอะโพฟิส ซึ่งเคยไต่ระดับไปสูงถึงระดับ อย่างไรก็ตาม ในเวลาต่อมา เมื่อนักดาราศาสตร์มีข้อมูลเกี่ยวกับตำแหน่งของดาวเคราะห์น้อยดวงนี้มากขึ้นจนคำนวณวงโคจรได้แม่นยำขึ้น จึงพบว่าโอกาสในการพุ่งชนโลกลดลงจนกลายเป็นศูนย์ ณ ขณะนี้จึงมั่นใจได้ว่า ดาวเคราะห์น้อยอะโพฟิสจะไม่ชนโลกอย่างแน่นอนไปอีกอย่างน้อยหนึ่งร้อยปี 

ขณะนี้นักดาราศาสตร์ยังคงเฝ้ามองดาวเคราะห์น้อยดวงนี้อย่างใกล้ชิด เพื่อหาวงโคจรให้แม่นยำที่สุด พร้อมกับหาวิธีรับมือหากดาวเคราะห์น้อยดวงนี้จะเป็นอันตรายต่อโลกจริง