สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ท้องฟ้ารายสัปดาห์

ท้องฟ้ารายสัปดาห์

9–15 ธันวาคม ดวงจันทร์บังกระจุกดาวลูกไก่ / ฝนดาวตกคนคู่

9 ธันวาคม 2567 โดย: วรเชษฐ์ บุญปลอด

9–15 ธันวาคม 2567

★ จันทร์, ธันวาคม เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวเนปจูนที่ระยะ 
★ อังคาร, 10 ธันวาคม ดวงจันทร์อยู่ที่จุดโหนดขึ้น (02:36 น.)

ระนาบวงโคจรของดวงจันทร์รอบโลกเอียงทำมุมประมาณ 5° กับระนาบวงโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ เราเรียกจุดตัดระหว่างระนาบทั้งสองว่าจุดโหนด มี จุด อยู่ตรงข้ามกัน จุดโหนดขึ้นเป็นจุดที่ดวงจันทร์เคลื่อนจากใต้ระนาบสุริยวิถีขึ้นมาทางเหนือ จุดโหนดลงเป็นจุดที่ดวงจันทร์เคลื่อนจากเหนือระนาบสุริยวิถีลงไปทางใต้ หากจันทร์ดับเกิดขึ้นในช่วงที่ดวงจันทร์ผ่านใกล้จุดใดจุดหนึ่ง จะมีโอกาสเกิดสุริยุปราคา ในทำนองเดียวกัน หากจันทร์เพ็ญเกิดขึ้นในช่วงที่ดวงจันทร์ผ่านใกล้จุดใดจุดหนึ่ง จะมีโอกาสเกิดจันทรุปราคา

★ พฤหัสบดี, 12 ธันวาคม ดวงจันทร์อยู่ใกล้โลกที่สุด (20:20 น. ระยะห่าง 365,361 กม. ขนาดปรากฏ 32′ 42″)

ดวงจันทร์โคจรรอบโลกเป็นวงรี ห่างโลกด้วยระยะทางเฉลี่ยราว 384,400 กิโลเมตร ดวงจันทร์สามารถเข้ามาใกล้และไกลโลกมากกว่านี้ได้อีกราว 25,000 กิโลเมตร บนวงโคจรของดวงจันทร์จึงมีจุดใกล้โลกที่สุดกับจุดไกลโลกที่สุดอยู่ตรงข้ามกัน ขณะที่ดวงจันทร์อยู่ใกล้โลกที่สุด ขนาดปรากฏของดวงจันทร์จะใหญ่กว่าที่ระยะห่างเฉลี่ยประมาณ 7% ดวงจันทร์ผ่านจุดใกล้โลกที่สุดเฉลี่ยทุก ๆ 27.5 วัน ระยะห่างที่จุดใกล้โลกที่สุดในแต่ละครั้งไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับแรงโน้มถ่วงรบกวนจากดวงอาทิตย์และวัตถุอื่นในระบบสุริยะ

★ ศุกร์, 13 ธันวาคม เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวยูเรนัสที่ระยะ 5° และอยู่ใกล้กระจุกดาวลูกไก่ในกลุ่มดาววัวที่ระยะ 3° หลังจากนั้นในเวลาราวเที่ยงคืน ดวงจันทร์จะเข้าบังดาวฤกษ์บางดวงของกระจุกดาว

วันที่ 13 ธันวาคม 2567 เวลา 19:00 น. บนท้องฟ้าด้านทิศตะวันออก (จาก Stellarium)

วันที่ 14 ธันวาคม 2567 เวลา 00:20 น. บนท้องฟ้าด้านทิศตะวันตก (จาก Stellarium)

★ ศุกร์, 13 ธันวาคม คืนนี้ ฝนดาวตกคนคู่มีอัตราสูงสุด (แสงจันทร์รบกวนก่อนตี 5)
★ เสาร์, 14 ธันวาคม เวลาหัวค่ำ ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวพฤหัสบดีที่ระยะ 

วันที่ 14 ธันวาคม 2567 เวลา 19:00 น. บนท้องฟ้าด้านทิศตะวันออก (จาก Stellarium)

★ อาทิตย์, 15 ธันวาคม เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวพฤหัสบดีที่ระยะ 6° (ใกล้ขอบฟ้า)

วันที่ 15 ธันวาคม 2567 เวลา 05:20 น. บนท้องฟ้าด้านทิศตะวันตก (จาก Stellarium)

★ อาทิตย์, 15 ธันวาคม จันทร์เพ็ญ (16:02 น.)


จันทร์เพ็ญเป็นวันที่มองเห็นดวงจันทร์สว่างเต็มดวง ใกล้เคียงกับวันขึ้น 15 ค่ำ ตามปฏิทินจันทรคติ ดวงจันทร์มีการเปลี่ยนแปลงรูปลักษณ์ตามมุมห่างจากดวงอาทิตย์ แสงอาทิตย์ที่ตกกระทบพื้นผิวดวงจันทร์ในมุมต่าง ๆ ทำให้เกิดข้างขึ้น-ข้างแรม จันทร์เพ็ญเป็นช่วงที่ดวงจันทร์อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์เป็นมุม 180° เราจะเห็นดวงจันทร์ขึ้นเหนือขอบฟ้าด้านทิศตะวันออกขณะดวงอาทิตย์ตก อยู่สูงสุดบนท้องฟ้าราวเที่ยงคืน และตกลับขอบฟ้าด้านทิศตะวันตกเมื่อดวงอาทิตย์ขึ้น
วันขึ้น 15 ค่ำในปฏิทินจันทรคติไทยอาจไม่ตรงกับจันทร์เพ็ญทางดาราศาสตร์ เนื่องจากปฏิทินมีข้อกำหนดต่าง ๆ ที่ทำให้บางครั้งสามารถคลาดเคลื่อนไปจากดวงจันทร์จริงบนท้องฟ้า อย่างการกำหนดให้เดือนคู่มี 30 วัน และเดือนคี่มี 29 วัน (ไม่มีแรม 15 ค่ำ)

16–22 ธันวาคม 2567

★ จันทร์, 16 ธันวาคม ดวงจันทร์มีเดคลิเนชันไปทางเหนือมากที่สุด (28.4°) (03:08 น.)
★ จันทร์, 16 ธันวาคม ดาวพุธหยุดนิ่ง (ก่อนเคลื่อนไปข้างหน้า) (04:14 น.)
★ พุธ, 18 ธันวาคม เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวอังคารที่ระยะ 7° และอยู่ใกล้ดาวพอลลักซ์ในกลุ่มดาวคนคู่ที่ระยะ 
★ พุธ, 18 ธันวาคม ดาวเนปจูนอยู่ที่ตำแหน่งตั้งฉากกับดวงอาทิตย์ไปทางทิศตะวันออก (บนท้องฟ้าเวลาหัวค่ำ) (21:29 น.)
★ พฤหัสบดี, 19 ธันวาคม เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวอังคารที่ระยะ 7° และอยู่ใกล้กระจุกดาวรังผึ้งในกลุ่มดาวปูที่ระยะ 
★ ศุกร์, 20 ธันวาคม เวลาเช้ามืด ดวงจันทร์อยู่ใกล้ดาวเรกูลัสในกลุ่มดาวสิงโตที่ระยะ 
★ เสาร์, 21 ธันวาคม ดวงอาทิตย์ผ่านตำแหน่งเหมายัน (16:21 น.)
★ จันทร์, 23 ธันวาคม จันทร์กึ่งข้างแรม (05:18 น.)

ดาวเคราะห์ในเดือนธันวาคม 2567

ต้นเดือนดาวพฤหัสบดีผ่านตำแหน่งตรงข้ามกับดวงอาทิตย์และใกล้โลกที่สุดในรอบปี เวลาหัวค่ำจึงมีดาวศุกร์ (โชติมาตร -4.2 ถึง -4.5) ดาวพฤหัสบดี (โชติมาตร -2.8 ถึง -2.7) และดาวเสาร์ (โชติมาตร 1.0 ถึง 1.1) เป็นดาวเคราะห์สว่าง ดวงอยู่บนท้องฟ้า
ดาวอังคาร (โชติมาตร -0.5 ถึง -1.2) อยู่ในกลุ่มดาวปู ดาวอังคารมีความสว่างมากขึ้นและมีขนาดปรากฏในกล้องโทรทรรศน์ใหญ่ขึ้นเนื่องจากโลกและดาวอังคารกำลังเข้าใกล้กันมากขึ้นเรื่อย ๆ ผ่านตำแหน่งตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ในกลางเดือนมกราคม 2568
กลางเดือนธันวาคม ดาวพุธเคลื่อนออกห่างจากดวงอาทิตย์จนมาปรากฏเหนือขอบฟ้าทิศตะวันออกในเวลาเช้ามืดบริเวณกลุ่มดาวแมงป่อง ทำมุมห่างดวงอาทิตย์ที่สุดในวันที่ 25 ธันวาคม ช่วงวันที่ 12-31 ธันวาคม ดาวพุธมีความสว่างเพิ่มขึ้นจากโชติมาตร 1.4 ไปที่ -0.4

ภาพจำลองแสดงส่วนสว่างของดาวเคราะห์ และขนาดปรากฏเปรียบเทียบ (จาก วรเชษฐ์ บุญปลอด Stellarium)

ดูเพิ่ม


★ แผนที่ฟ้าออนไลน์
★ ดาวเคราะห์ในปี 2567
★ ฝนดาวตกในปี 2567
★ สุริยุปราคาและจันทรุปราคาในปี 2567
★ ดาวหางจื่อจินซาน-แอตลัส (C/2023 A3)
★ ดาวหางแอตลัส (C/2024 S1)
★ ดาวหางและดาวเคราะห์น้อย
★ เวลาดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ขึ้น-ตก
★ เวลาเกิดแสงสนธยาและเวลาดวงอาทิตย์ขึ้น-ตก
★ คาดหมายการเห็นจันทร์เสี้ยว
★ สารพันคำถามดาราศาสตร์