สมาคมดาราศาสตร์ไทย

พบหลุมอุกกาบาตที่ใหญ่ที่สุดที่อายุน้อยกว่า 100,000 ปี

พบหลุมอุกกาบาตที่ใหญ่ที่สุดที่อายุน้อยกว่า 100,000 ปี

4 มี.ค. 2565
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
หลุมอุกกาบาตแบริงเจอร์ ตั้งอยู่ในรัฐแอริโซนา สหรัฐอเมริกา เป็นหลุมอุกกาบาตที่มีชื่อเสียงที่สุด มีขนาดกว้างถึง 1.2 กิโลเมตร คาดว่ามีอายุอยู่ระหว่าง 49,000 50,000 ปี แม้จะไม่ใช่หลุมอุกกาบาตที่ใหญ่ที่สุดในโลก แต่ก็เป็นหลุมที่ใหญ่ที่สุดในบรรรดาหลุมที่มีอายุต่ำกว่า 100,000 ปี

แต่ตอนนี้ตำแหน่งแชมป์ของหลุมแบริงเจอร์ถูกแซงแล้วโดยหลุมแห่งใหม่ที่พบที่ตะวันออกเฉียงเหนือของจีน 

เมื่อปี 2562 นักวิจัยคณะหนึ่งสังเกตเห็นหุบเขารูปวงกลมแห่งหนึ่งในเทือกเขาเสี่ยวซิงอันหลิ่ง มณฑลเฮยหลงเจียง มีลักษณะคล้ายหลุมอุกกาบาต จึงดำเนินการสำรวจอย่างละเอียดว่าเพื่อพิสูจน์ว่าเป็นหลุมอุกกาบาตจริงหรือไม่ 

ตำแหน่งของหลุมอีหลาน อยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของจีน มณฑลเฮยหลงเจียง 

การสำรวจพบว่า ที่ใต้ก้นหุบ พบชั้นของหินแกรนิตที่แตกละเอียด หินเขี้ยวหนุมานที่ผิดรูป พบเศษแก้วทรงหยดน้ำและแก้วที่มีฟองแก๊สซึ่งเกิดจากการหลอมเหลวและแข็งตัวอย่างรวดเร็ว สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นหลักฐานของการชนอย่างรุนแรงจากบางอย่างในอดีต 

หลุมแห่งนี้มีชื่อว่า อีหลาน ตามเมืองที่ตั้งอยู่ มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.85 กิโลเมตร ความลึกวัดจากก้นหลุมถึงยอดเนินขอบหลุม 150 เมตร การหาอายุจากคาร์บอนกัมมันตรังสีในถ่านไม้และตะกอนจากทะเลสาบในพื้นที่แสดงว่าหลุมแห่งนี้เกิดขึ้นเมื่อ 46,000 53,000 ส่วนขนาดของวัตถุที่พุ่งชนยังไม่อาจประเมินได้ในขณะนี้
 
ภาพถ่ายทางอากาศของหลุมอุกกาบาตที่เมืองอีหลาน 

เมื่อมองดูหลุมอีหลานจากทางอากาศจะปรากฏเป็นวงไม่ครบ เพราะขอบหลุมด้านทิศใต้ของหลุมแหว่งหายไป หลุมลักษณะนี้พบได้น้อยบนโลก นักวิทยาศาสตร์กำลังหาคำตอบอยู่ว่าเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น

ก่อนหน้านี้ ในจีนมีหลุมอุกกาบาตใหญ่ที่รู้จักเพียงแห่งเดียวคือ หลุมที่เมืองซิ่วหยัน อยู่ในมณฑลเหลียวหนิง ทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศจีน มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.8 กิโลเมตร แต่ไม่ทราบอายุที่แน่ชัด