ดวงจันทร์บังดาวพฤหัสบดี : 23 กุมภาพันธ์ 2552

เช้ามืดวันจันทร์ที่ 23 กุมภาพันธ์ 2552 นอกจากจะเป็นวันที่ดวงจันทร์เคลื่อนไปอยู่ท่ามกลางดาวเคราะห์ 3 ดวง ได้แก่ ดาวพุธ ดาวอังคาร และดาวพฤหัสบดี ยังจะเป็นวันที่ประเทศไทยและพื้นที่ส่วนใหญ่ของทวีปเอเชียจะมีโอกาสเห็นดาวพฤหัสบดีถูกดวงจันทร์บัง

ลักษณะของปรากฏการณ์

ปรากฏการณ์ในเช้ามืดวันที่ 23 กุมภาพันธ์ เริ่มต้นขณะที่ดวงจันทร์อยู่ต่ำใกล้ขอบฟ้าทิศตะวันออก จึงอาจสังเกตได้ยาก โดยเฉพาะในกรณีที่มีหมอกบดบังในบริเวณใกล้ขอบฟ้า แม้ว่ามีแนวโน้มที่ท้องฟ้าน่าจะปลอดโปร่งปราศจากเมฆก็ตาม

ดวงจันทร์จะเป็นเสี้ยวบาง ๆ มีส่วนสว่างอยู่เพียงร้อยละ 4 ของพื้นผิว ดาวพฤหัสบดีหายลับไปที่ขอบด้านสว่างของดวงจันทร์ จากนั้นปรากฏการณ์จะสิ้นสุดเมื่อดาวพฤหัสบดีโผล่พ้นขอบด้านมืดซึ่งอยู่ในซีกด้านตรงกันข้าม และเป็นเวลาที่ท้องฟ้าสว่างแล้ว





หมายเหตุ :
●ตารางแสดงผลการคำนวณสำหรับอำเภอเมืองของจังหวัด ใช้ค่าความละเอียดในระดับทศนิยม 1 ตำแหน่งของนาที หากทราบพิกัดที่แน่นอนของสถานที่สังเกตการณ์ สามารถคำนวณได้ถึงระดับวินาที
●เวลาที่แสดงในตาราง เป็นเวลาเมื่อขอบดวงจันทร์ผ่านกึ่งกลางดาวพฤหัสบดี กล้องโทรทรรศน์กำลังขยายสูงจะสังเกตได้ว่าดวงจันทร์ใช้เวลาประมาณ 80-90 วินาทีนับตั้งแต่เริ่มแตะขอบด้านหนึ่งไปยังขอบอีกด้านหนึ่งของดาวพฤหัสบดี
●ม.ย. ย่อจาก มุมจุดยอด (vertex angle : V.A.) หมายถึงมุมที่วัดจากด้านบนสุดของดวงจันทร์ กวาดทวนเข็มนาฬิกาไปทางซ้ายมือที่ 90° ด้านล่างที่ 180° และขวามือที่ 270° ใช้บอกตำแหน่งที่ดาวพฤหัสบดีแตะขอบดวงจันทร์โดยเทียบกับทิศทางไปยังจุดเหนือศีรษะของผู้สังเกต
●จากตารางจะเห็นได้ว่าหากไม่คำนึงถึงสภาพอากาศ ภาคใต้ตอนล่างมีโอกาสเห็นปรากฏการณ์ครั้งนี้ได้ดีกว่าภาคอื่น ๆ เนื่องจากเริ่มปรากฏการณ์ในเวลาที่ดวงจันทร์อยู่สูงจากขอบฟ้า และสิ้นสุดปรากฏการณ์ก่อนดวงอาทิตย์ขึ้น ต่างจากภาคอื่นที่ปรากฏการณ์สิ้นสุดหลังจากดวงอาทิตย์ขึ้น นอกจากนั้น ด้านตะวันออกของภาคอีสานเป็นพื้นที่ที่สังเกตปรากฏการณ์ขณะเริ่มต้นได้ดี เพราะดวงจันทร์ขึ้นสูงเหนือขอบฟ้ามากที่สุด
●ตัวเลขในตารางนี้ บางค่าแตกต่างจากที่พิมพ์ในวารสารทางช้างเผือก ฉบับคู่มือดูดาว พ.ศ. 2552 อยู่เล็กน้อย เนื่องจากคำนวณด้วยโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นใหม่

ในอดีตและอนาคต

ดวงจันทร์บังดาวพฤหัสบดีที่เห็นได้ในประเทศไทยครั้งที่ผ่านมา เกิดขึ้นเมื่อเช้ามืดวันที่ 19 กรกฎาคม 2544 แต่เห็นได้เฉพาะภาคใต้ตอนล่างเท่านั้น และหลังจากครั้งนี้ก็จะเกิดอีกในวันที่ 12 สิงหาคม 2555 เห็นได้เฉพาะภาคใต้ตอนล่างอีกเช่นเดียวกัน สำหรับในกรุงเทพฯ เคยเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2541 และหลังจากปีนี้จะเกิดอีกครั้งในวันที่ 25 ตุลาคม 2577



หมายเหตุ: เลือกเฉพาะที่เห็นในพื้นที่ประเทศไทยและเกิดขึ้นในเวลากลางคืน * ปรากฏการณ์ในคืนวันที่ 12 เมษายน 2581 เกิดหลังจากดวงจันทร์บังดาวยูเรนัสไม่ถึง 2 ชั่วโมง