สมาคมดาราศาสตร์ไทย

พบน้ำบนดาวเคราะห์น้อย

พบน้ำบนดาวเคราะห์น้อย

11 พ.ค. 2553
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
เชื่อกันว่า น้ำบนโลกน่าจะมีแหล่งกำเนิดมาจากวัตถุจำพวกดาวหางที่มาชนโลกในยุคตั้งต้นของระบบสุริยะ ดาวหางมีน้ำแข็งอยู่มาก เมื่อมาพุ่งชนก็เอาน้ำมาทิ้งไว้บนโลกด้วย การชนครั้งแล้วครั้งเล่าได้ทำให้โลกกลายเป็นดาวเคราะห์ที่ชุ่มฉ่ำดังเช่นปัจจุบัน
แนวคิดนี้อาจต้องเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย ดาวหางอาจไม่ใช่แหล่งน้ำเดียวของโลกก็ได้ เมื่อนักดาราศาสตร์พบว่าดาวเคราะห์น้อยก็มีน้ำแข็งได้เหมือนกัน
ดาวเคราะห์น้อยดังกล่าวคือ ดาวเคราะห์น้อย 24 เทมีส (24 Themis) ดาวเคราะห์น้อยขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 200 กิโลเมตร โคจรรอบดวงอาทิตย์อยู่ระหว่างวงโคจรของดาวอังคารและดาวพฤหัสบดี หมุนรอบตัวเองครบรอบใช้เวลา 8.37 ชั่วโมง นักดาราศาสตร์จากสองคณะพบว่ามีน้ำแข็งบาง ๆ ปกคลุมอยู่
การค้นพบนี้ทำให้เกิดปัญหาใหม่ขึ้น เพราะเทมีสมีวงโคจรอยู่ในแถบดาวเคราะห์น้อยหลัก ซึ่งอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ในระยะที่ร้อนพอที่จะทำให้น้ำแข็งบนดาวเคราะห์น้อยระเหยออกไปได้ แล้วเทมีสกลับมีน้ำแข็งปกคลุมอยู่และคงอยู่ได้นับพันล้านปีอย่างนี้ได้อย่างไร
นักวิทยาศาสตร์ที่ค้นพบสันนิษฐานว่า สาเหตุเดียวที่เป็นไปได้ก็คือ จะต้องมีแหล่งกำเนิดน้ำแข็งอยู่ภายในดาวเคราะห์น้อยที่คอยคายน้ำออกมาเติมน้ำที่ระเหยไปอยู่เสมอ
"ก่อนหน้านี้เคยคิดแต่ว่าดาวหางเท่านั้นที่จะนำน้ำมาที่โลกได้" แอนดรู ริฟกิน จากมหาวิทยาลัยฮอปกินส์ในลอเรลกล่าว "แต่ตอนนี้เราพบแล้วว่าการชนโดยดาวเคราะห์น้อยก็มีส่วนนำน้ำมาไว้บนโลกด้วยในปริมาณที่มีนัยสำคัญ"
คณะของริฟกินสำรวจดาวเคราะห์น้อย 24 เทมีสมาตั้งแต่ปี 2545 ถึง 2551 มีการวิเคราะห์สเปกตรัมแสงอาทิตย์ที่สะท้อนจากดาวเคราะห์น้อยดวงนี้ในหลายย่านความถี่เพื่อค้นหาองค์ประกอบของพื้นผิว และพบว่าสัญญาณที่สะท้อนออกมาใกล้เคียงกับน้ำแข็งบวกกับสารอินทรีย์อีกจำนวนหนึ่ง
นอกจากงานของริฟกินแล้ว นักดาราศาสตร์อีกคณะหนึ่งที่นำโดย ฮับเบอร์โต แคมปินส์ จากมหาวิทยาลัยเซนทรัลฟลอริดา ก็ได้ทดลองเรื่องเดียวกันด้วยวิธีต่างกัน โดยที่ทั้งสองฝ่ายไม่ได้ทำงานร่วมกัน แต่ก็ยังได้ผลสรุปแบบเดียวกัน
นอกจากจะพบว่ามีน้ำแข็งอยู่บนดาวเคราะห์น้อยแล้ว ยังพบว่าน้ำแข็งนั้นกระจายอยู่ทั่วทั้งดวงอย่างสม่ำเสมออีกด้วย 
อย่างไรก็ตาม แม้จะพบสารอินทรีและน้ำ ซึ่งถือเป็นองค์ประกอบสำคัญของสิ่งมีชีวิต แต่ปัจจัยอื่นบนดาวเคราะห์น้อยดวงนี้ ไม่ว่าจะเป็นการที่ไม่มีน้ำที่อยู่ในสถานะของเหลว ไม่มีบรรยากาศ และมีรังสีอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์เข้มข้น ล้วนแต่เป็นอุปสรรคต่อวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต
แถบดาวเคราะห์น้อยตามจิตนาการของศิลปิน แม้จะอยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ แต่ก็ยังมีน้ำแข็งได้

แถบดาวเคราะห์น้อยตามจิตนาการของศิลปิน แม้จะอยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ แต่ก็ยังมีน้ำแข็งได้

ที่มา: