สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดาวเคราะห์น้อยคาบสั้นที่สุด

ดาวเคราะห์น้อยคาบสั้นที่สุด

1 ส.ค. 2562
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบดาวเคราะห์น้อยแปลกประหลาดดวงหนึ่ง มีคาบโคจรสั้นที่สุดเท่าที่รู้จัก

ดาวเคราะห์น้อยดวงนี้ชื่อ 2019 แอลเอฟ 6 (2019 LF6) มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ กิโลเมตร โคจรรอบดวงอาทิตย์ครบรอบใช้เวลาเพียงประมาณ 150 วัน วงโคจรของดาวเคราะห์น้อยดวงนี้รีมาก จุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุดอยู่ใกล้กว่าดาวพุธ จุดไกลดวงอาทิตย์ที่สุดอยู่ไกลกว่าดาวศุกร์ จัดเป็นดาวเคราะห์น้อยกลุ่ม อะทีรา ซึ่งเป็นดาวเคราะห์น้อยที่มีวงโคจรเล็กกว่าวงโคจรโลก จนถึงปัจจุบันมีดาวเคราะห์ในกลุ่มนี้ที่รู้จักเพียง 20 ดวงเท่านั้น 

วงโคจรของดาวเคราะห์น้อย 2019 แอลเอฟ (สีขาว) (2019 LF6) ค้นพบโดยระบบแซดทีเอฟ  (จาก NASA/JPL-Caltech)

ดาวเคราะห์น้อย 2019 แอลเอฟ (2019 LF6) เคลื่อนที่ผ่านหมู่ดาวฤกษ์ ถ่ายโดยแซดทีเอฟ เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน ภาพนี้เกิดจากการเร่งเวลาจากเวลาจริง 13 นาที  (จาก ZTF/Caltech Optical Observatories)


2019 แอลเอฟ ค้นพบโดยระบบแซดทีเอฟ (ZTF--Zwicky Transient Facility) ซึ่งเป็นกล้องถ่ายภาพท้องฟ้าของหอดูดาวพาโลมาร์ ที่คอยกวาดกล้องมองท้องฟ้าทุกคืนเพื่อค้นหาการเปลี่ยนแปลงของแสงอย่างฉับพลัน เช่นดาวระเบิด ดาวปะทุ หรือดาวเคราะห์น้อยที่เคลื่อนผ่านเข้ามา การที่แซดทีเอฟกวาดกล้องเร็วมาก จึงมีข้อได้เปรียบในการค้นหาดาวเคราะห์น้อยที่มีโอกาสค้นพบยาก ๆ อย่างดาวเคราะห์น้อยในกลุ่มอะทีรานี้ 

การค้นพบครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการทไวไลท์ ซึ่งได้ดำเนินการค้นหาดาวเคราะห์น้อยที่มีตำแหน่งใกล้ดวงอาทิตย์ โดยจะกวาดกล้องมองหาวัตถุในช่วงเวลา 20 ถึง 30 นาทีก่อนดวงอาทิตย์ขึ้นและหลังดวงอาทิตย์ตกเท่านั้น

ก่อนหน้านี้ โครงงการนี้ก็ได้ค้นพบดาวเคราะห์น้อยชื่อ 2019 เอคิว 3 (2019 AQ3) ซึ่งมีคาบสั้นมากเช่นกัน โคจรรอบดวงอาทิตย์ครบรอบใช้เวลาเพียง 165 วัน

ดาวเคราะห์น้อยทั้งสองดวงนี้มีระนาบวงโคจรต่างจากระนาบสุริยวิถีมาก นักดาราศาสตร์จึงเชื่อว่าในอดีตดาวเคราะห์น้อยสองดวงนี้ได้โคจรเข้าใกล้ดาวศุกร์หรือดาวพุธมากเกินไปจนถูกแรงดึงดูดของดาวเคราะห์เบี่ยงทิศทางออกไปจากเดิมจนมีระนาบเป็นดังปัจจุบัน

ระบบแซดทีเอฟเคยค้นพบดาวเคราะห์น้อยมาแล้วหลายดวง นอกจากวัตถุในกลุ่มอะทีราแล้ว ยังพบดาวเคราะห์น้อยใกล้โลกประมาณ 100 ดวง และดาวเคราะห์น้อยแถบหลักอีกราว 2,000 ดวง

ที่มา: