สมาคมดาราศาสตร์ไทย

นาซาทวงคืนฝุ่นดวงจันทร์และแมลงสาบ

นาซาทวงคืนฝุ่นดวงจันทร์และแมลงสาบ

29 มิ.ย. 2565
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
แค่ได้ยินคำว่า "แมลงสาบ" ทุกคนก็ขนลุกขนพองด้วยความขยะแขยง เป็นสัตว์ที่เสมอต้นเสมอปลายในเรื่องความน่ารังเกียจ เจอที่ไหนเป็นต้องโดนตบให้ด่าวดิ้นแล้วเอาไปเททิ้งให้ไกล

ใครจะเกลียดจะกลัวก็ช่าง แต่นาซาอยากได้

ย้อนหลังไปเมื่อ วันที่ 19 กรกฎาคม 2512 หรือกว่าครึ่งศตวรรษก่อน ภารกิจอะพอลโล 11 ได้สร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ให้แก่โลกด้วยการนำมนุษย์ลงไปเดินบนดวงจันทร์ได้เป็นครั้งแรก ภารกิจในครั้งนั้น มนุษย์อวกาศได้นำตัวอย่างฝุ่นจากดวงจันทร์กลับมาด้วย มีน้ำหนักรวมราว 21 กิโลกรัม

ลูกเรือของอะพอลโล 11 บนดวงจันทร์ (จาก NASA)

ตัวอย่างฝุ่นจากดวงจันทร์ส่วนหนึ่งราว กิโลกรัมถูกส่งไปยังมหาวิทยาลัยมินเนสโซตาเพื่อศึกษาค้นคว้า ที่นี่ นักวิจัยได้ทดสอบกับสัตว์หลายชนิดเพื่อดูว่าฝุ่นดวงจันทร์เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตหรือไม่  การทดลองมีทั้งการฉีดฝุ่นเข้าไปในร่างกายโดยตรง การผสมฝุ่นเข้ากับอาหารแล้วให้กิน และการให้อาศัยอยู่บนกองฝุ่นจากดวงจันทร์ สัตว์ที่ถูกนำมาทดสอบมีทั้งสัตว์น้ำ และแมลงบางชนิดรวมถึงแมลงสาบด้วย

รายงานผลการทดลองครั้งนั้นระบุว่า ไม่มีสัตว์ตัวใดได้รับอันตรายจากฝุ่นดวงจันทร์ หลังการทดลอง แมเรียน บรูก นักกีฏวิทยาของมหาวิทยาลัยมินเนสโซตาผู้วิจัยก็ไม่ได้ส่งตัวอย่างและซากสัตว์นั้นคืนให้นาซาอย่างที่ควรจะเป็น แต่กลับเก็บเอาไว้และต่อมาก็เอาไปตั้งแสดงไว้ที่บ้านตนเอง ครั้นเมื่อเธอเสียชีวิตในปี 2550 ลูกสาวก็นำตัวอย่างนั้นออกขาย 

หน้าหนังสือพิมพ์ฉบับหนึ่งของวันที่ ตุลาคม 1969 ที่ตีพิมพ์งานวิจัยฝุ่นดวงจันทร์ของ มาเรียน บรูกส์ (จาก RR Auction)

ซากแมลงสาบกับฝุ่นดวงจันทร์ชุดนั้นถูกส่งต่อไปกี่มือก็ไม่ทราบได้ แต่ล่าสุดมาปรากฏเป็นของประมูลของบริษัทอาร์อาร์ออกชันเมื่อกลางเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา ของในรายการประมูลนี้ประกอบด้วย ฝุ่นดวงจันทร์น้ำหนักรวม 40 มิลลิกรัม ซากแมลงสาบสามตัว และแผ่นสไลด์จากกล้องจุลทรรศน์อีกหลายสิบแผ่น อาร์อาร์ออกชันคาดว่าจะได้เงินจากการประมูลรายการนี้กว่าสิบล้านบาทเลยทีเดียว

ซากแมลงสาบสามตัวจากการทดลองกับฝุ่นดวงจันทร์ (จาก RR Auction)

องค์การนาซาได้ติดต่อไปยังอาร์อาร์ออกชันเพื่อแจ้งให้ยุติการประมูลในทันที เพราะตามกฎหมาย ตัวอย่างทุกชิ้นจากดวงจันทร์ที่นำกลับมาโดยภารกิจอะพอลโลถือเป็นสมบัติของชาติ ห้ามบุคคลหรือแม้แต่มหาวิทยาลัยใดครอบครองหรือซื้อขาย และแน่นอนว่า ไม่มีสิทธิ์นำออกประมูลด้วย

ความคืบหน้าล่าสุด ทนายความของอาร์อาร์ออกชันได้แจ้งว่าบริษัทจะยินยอมทำตามข้อเรียกร้องของนาซาแต่โดยดี