สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดาวหางแฮลลีย์กำลังจะกลับมา

ดาวหางแฮลลีย์กำลังจะกลับมา

7 ธ.ค. 2566
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
ในบรรดาดาวหางทั้งหมดที่มนุษย์รู้จัก ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า ดาวหางดวงที่มีชื่อเสียงมากที่สุดตลอดกาลคือ ดาวหางแฮลลีย์ ซึ่งมีชื่อตามระบบว่า พี/แฮลลีย์ (1P/Halley) เป็นดาวหางที่มีบันทึกการพบเห็นมาอย่างยาวนานกว่า 2,000 ปี ดาวหางดวงนี้มีคาบการโคจรประมาณ 76 ปี นั่นหมายความว่า ประมาณทุก 76 ปีดาวหางแฮลลีย์จะกลับมาอวดโฉมต่อชาวโลกครั้งหนึ่ง

ครั้งล่าสุดที่ดาวหางแฮลลีย์มาเยือนโลกคือราว พ.ศ. 2529-2530 หลังจากนั้นก็วกกลับไปสู่รอบนอกของระบบสุริยะอันอ้างว้าง

ดาวหางแฮลลีย์ ในปี 2529  


วงโคจรของดาวหางแฮลลีย์   (จาก NASA/JPL)


ครั้งสุดท้ายที่มีการถ่ายภาพดาวหางแฮลลีย์คือ ใน พ.ศ. 2546 เมื่อกล้องวีแอลทีของหอดูดาวอีเอสโอถ่ายภาพไว้ได้ ขณะนั้นดาวหางอยู่ห่างจากโลก 28 หน่วยดาราศาสตร์ ภาพดาวหางปรากฏเป็นเพียงจุดจาง ๆ ที่มีอันดับความสว่าง +28 หรือจางกว่าระดับที่ตามนุษย์จะมองเห็นได้ประมาณ 400 ล้านเท่า

ข่าวคราวของดาวหางชื่อดังดวงนี้ได้เลือนหายไปตามกาลเวลา นานจนหลายคนอาจลืมนึกไปว่า ในปีนี้ ดาวหางแฮลลีย์จะไปถึงจุดสำคัญจุดหนึ่งในวงโคจร ในวันเสาร์ที่ ธันวาคมนี้ ดาวหางแฮลลีย์จะไปถึงจุดไกลดวงอาทิตย์ที่สุดในวงโคจร หลังจากนั้นก็วกกลับเข้ามาหาระบบสุริยะชั้นในอีกครั้ง 

ใช่แล้ว ดาวหางแฮลลีย์กำลังจะกลับมา

ภาพดาวหางแฮลลีย์ครั้งสุดท้ายที่มีการถ่ายไว้ได้ ถ่ายโดยกล้องวีแอลทีในปี 2546 ดาวหางแฮลลีย์คือจุดคล้ำจาง ๆ กลางภาพ (ภาพเนกาทิฟ)  (จาก ESO/VLT)


ที่จุดที่ไกลจากดวงอาทิตย์ที่สุด ดาวหางแฮลลีย์อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ 35.14 หน่วยดาราศาสตร์ หรือ 5.3 พันล้านกิโลเมตรซึ่งไกลกว่าดาวเนปจูน มีอันดับความสว่าง +35 มีตำแหน่งอยู่ในกลุ่มดาวงูไฮดรา 

ตำแหน่งของดาวหางแฮลลีย์บนท้องฟ้า ณ ปัจจุบัน   (จาก Stellarium)


ที่ความสว่างระดับนี้ ความสว่างของแฮลลีย์จางเกินกว่าที่กล้องโทรทรรศน์ใด ๆ จะมองเห็น อย่าว่าแต่กล้องดูดาวทั่วไป แม้แต่กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลหรือกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์เว็บบ์ก็ไม่มีแผนที่จะถ่ายภาพดาวหางแฮลลีย์ในขณะนี้ 

นับจากวันที่ นี้เป็นต้นไป ดาวหางแฮลลีย์จะเข้ามาใกล้ดวงอาทิตย์มากขึ้นเรื่อย ๆ ตำแหน่งปรากฏบนท้องฟ้าจะค่อย ๆ ย้ายจากกลุ่มดาวงูไฮดรามาอยู่ในกลุ่มดาวหมาเล็ก ในปี 2593 ตำแหน่งของแฮลลีย์จะอยู่ใกล้กับดาวโพรซีออนมาก 

ดาวหางแฮลลีย์จะมาถึงจุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุดในวันที่ 28 กรกฎาคม 2604 หรืออีก 38 ปีข้างหน้า 


ที่มา: