สมาคมดาราศาสตร์ไทย

ดาวหางเฉียดโลกใกล้ที่สุดในรอบ 246 ปี

ดาวหางเฉียดโลกใกล้ที่สุดในรอบ 246 ปี

27 มี.ค. 2559
รายงานโดย: วิมุติ วสะหลาย (wimut@hotmail.com)
เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา มีดาวหางเข้ามาใกล้โลกถึงสองดวง แม้ดาวหางสองดวงนี้จะมีขนาดเล็กและจาง ไม่ชวนตื่นเต้นเท่าใดนักสำหรับนักดูดาวทั่วไป แต่ระยะห่างจากโลกของสองดวงนี้ต่างหากที่ทำให้มันน่าสนใจ

ดาวหาง พี/2016 บีเอ 14 (P/2016 BA14) ได้เฉียดโลกเมื่อวันที่ 22 มีนาคม  ด้วยระยะเพียงเก้าเท่าของระยะทางระหว่างโลกกับดวงจันทร์ นับเป็นการเฉียดโลกของดาวหางที่ใกล้ที่สุดในรอบ 246 ปี และใกล้ที่สุดเป็นอันดับสามของดาวหางทั้งหมดที่เคยบันทึกได้

ดาวหางอีกดวงหนึ่งคือ 525 พี/ลิเนียร์ (525P/LINEAR) ก็มีสถิติน่าสนใจ เพราะเป็นดาวหางที่ใกล้โลกเป็นอันดับห้าจากจำนวนดาวหางทั้งหมดที่มนุษย์รู้จัก

การสำรวจดาวหาง พี/2016 บีเอ 14 ด้วยเรดาร์เผยว่า นิวเคลียสของดาวหางดวงนี้มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณหนึ่งกิโลเมตร มีรูปร่างไม่สมมาตร ด้านหนึ่งดูคล้ายก้อนอิฐ ส่วนอีกด้านดูคล้ายลูกแพร์ หมุนรอบตัวเองครบรอบทุก 35-40 วัน ขณะที่เข้าใกล้โลกที่สุดอยู่ห่างออกไป 3.5 ล้านกิโลเมตร  ส่วนการสำรวจในย่านรังสีอินฟราเรดโดยกล้องโทรทรรศน์ไอทีเอฟของนาซาบนเขามานาเคอา พบว่านิวเคลียสดาวหางดวงนี้มีอัตราสะท้อนแสงไม่ถึงร้อยละสาม 

ดาวหาง 252 พี/ลิเนียร์เฉียดโลกเมื่อวันที่ 21 มีนาคม ด้วยระยะเพียง 5.3 ล้านกิโลเมตร ดาวหางดวงนี้มีขนาดใหญ่กว่าบีเอ 14 จึงสว่างกว่าด้วย 

ที่น่าสนใจอีกอย่างหนึ่งก็คือ ดาวหางทั้งสองดวงนี้มีวงโคจรคล้ายกันมาก นักดาราศาสตร์สันนิษฐานว่าดาวหางสองดวงนี้เคยเป็นดาวหางดวงเดียวกันมาก่อน แต่ต่อมาแตกออกเป็นสอง โดยดาวหาง พี/2016 บีเอ 14 มีขนาดราวครึ่งหนึ่งของ 252 พี/ลิเนียร์

"เราทราบดีว่าดาวหางเป็นวัตถุที่ค่อนข้างเปราะบาง ในปี 2537 เราพบดาวหางชูเมกเกอร์-เลวี แตกออกเป็นสายจากการเข้าใกล้ดาวพฤหัสบดี เหตุการณ์ทำนองเดียวกันก็อาจเกิดขึ้นกับดาวหางสองดวงนี้เช่นกัน" พอล โชดัส ผู้จัดการของศูนย์ศึกษาวัตถุใกล้โลกของนาซาในพาซาดีนา แคลิฟอร์เนียอธิบาย

จากบันทึกของนักดาราศาสตร์ ดาวหางที่เคยเฉียดเข้าใกล้โลกมากที่สุดคือ ดาวหาง ดี/1770 แอล (เลกเซลล์) ดาวหางเลกเซลล์เฉียดใกล้โลกในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2313 ด้วยระยะห่างจากโลกเพียง 2.3 ล้านกิโลเมตร ในกาลนั้น ชาลส์ เมซีเย นักล่าดาวหางระดับตำนานได้สังเกตดาวหางดวงนี้ด้วยและบันทึกว่าโคม่าของดาวหางปรากฏใหญ่กว่าดวงจันทร์เต็มดวงถึงสี่เท่า


ภาพดาวหาง พี/2016 บีเอ 14 ถ่ายโดยเรดาร์ที่โกลด์สโตนเมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2559 ขณะที่ดาวหางอยู่ห่างจากโลก 3.6 ล้านกิโลเมตร

ภาพดาวหาง พี/2016 บีเอ 14 ถ่ายโดยเรดาร์ที่โกลด์สโตนเมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2559 ขณะที่ดาวหางอยู่ห่างจากโลก 3.6 ล้านกิโลเมตร (จาก NASA/JPL-Caltech/GSSR)

แผนผังแสดงแนววิถีของดาวหาง <wbr>252 <wbr>พี/ลิเนียร์ <wbr>กับดาวหาง <wbr>พี/2016 <wbr>บีเอ <wbr>14 <wbr> <wbr>แสดงความใกล้ของดาวหางเทียบกับโลกและดวงจันทร์ด้วยสัดส่วนของระยะทางจริง<br />

แผนผังแสดงแนววิถีของดาวหาง 252 พี/ลิเนียร์ กับดาวหาง พี/2016 บีเอ 14  แสดงความใกล้ของดาวหางเทียบกับโลกและดวงจันทร์ด้วยสัดส่วนของระยะทางจริง

ที่มา: