ข่าวดาราศาสตร์

ดาวเคราะห์แคระมีวงแหวน

(17 ต.ค. 60) โฮเซ ลุย ออร์ติซ จากสถาบันฟิสิกส์ดาราศาสตร์แห่งอันดาลูเซีย กล่าวว่า ผลการสังเกตการณ์ที่ได้ทำให้ต้องประหลาดใจ เพราะแสงดาวจากเบื้องหลังมีการหรี่แสงลงเป็นเวลาสั้น ๆ ที่เวลา 2 นาทีก่อนและหลังที่ดาวเฮาเมอาบังดาวฤกษ์ สิ่งนี้จะเกิดจากอะไรไปมิได้นอกจาก ...

---

พายุสุริยะซัดดาวอังคาร สว่างวาบทั้งดวง

(14 ต.ค. 60) จะเกิดอะไรขึ้น หากจู่ ๆ ท้องฟ้าทั่วทั้งดาวเคราะห์เกิดสว่างพรึ่บขึ้นมาทั่วทั้งดวง หากเกิดบนโลก คนทั้งโลกคงจะต้องแตกตื่นโกลาหลเพราะคิดว่าวาระสุดท้ายของโลกจะมาถึงเป็นแน่ สิ่งนี้ได้เกิดขึ้นแล้วเมื่อวันที่ 11 กันยายนที่ผ่านมา แต่โชคดีที่เกิดบนดาวอังคาร ไม่ใช่บนโลก ...

---

ไลโก-เวอร์โก ตรวจพบคลื่นความโน้มถ่วงอีกแล้ว แม่นยำกว่าเดิมสิบเท่า

(13 ต.ค. 60) การค้นพบคลื่นความโน้มถ่วงครั้งที่สี่นี้ เป็นความก้าวหน้าทางดาราศาสตร์คลื่นความโน้มถ่วงครั้งยิ่งใหญ่ เพราะเป็นการค้นพบโดยหอสังเกตการณ์สามแห่ง แทนที่จะเป็นไลโกสองแห่งดังที่เคยเป็นมา การค้นพบครั้งนี้เป็นการทำงานประสานกันระหว่างไลโกและเวอร์โก ซึ่งเป็นหอสังเกตการณ์คลื่นความโน้มถ่วงอีกแห่งหนึ่ง ตั้งอยู่ในประเทศอิตาลี ...

---

พบน้ำบนดาวเคราะห์ของดาวแทรปพิสต์-1

(10 ต.ค. 60) ดาวแทรปพิสต์-1 ได้เป็นข่าวพาดหัวใหญ่เมื่อต้นปีที่ผ่านมาจากการค้นพบของนักดาราศาสตร์ว่าดาวดวงนี้มีดาวเคราะห์หินขนาดใกล้เคียงโลกที่โคจรรอบในเขตเอื้ออาศัยมากถึงเจ็ดดวง ยิ่งกว่านั้นระบบสุริยะนี้ยังอยู่ใกล้เรามากโดยห่างออกไปเพียง 40 ปีแสงเท่านั้น ...

---

ดาวเคราะห์น้อยฟลอเรนซ์มีดวงจันทร์

(5 ก.ย. 60) มื่อวันที่ 1 กันยายนที่ผ่านมา ดาวเคราะห์น้อยดวงหนึ่งชื่อ ฟลอเรนซ์ หรือชื่อเต็มคือ 3122 ฟลอเรนซ์ (3122 Florence) ได้พุ่งเฉียดโลกไปโดยห่างจากโลก 7 ล้านกิโลเมตร หรือเป็น 18 เท่าของระยะห่างระหว่างโลก-ดวงจันทร์ การเฉียดครั้งนี้ไม่มีอะไรให้วิตก เพราะด้วยระยะดังกล่าวถือว่าเป็นการเฉียดที่ค่อนข้างห่าง แต่ที่น่าสนใจเป็นพิเศษก็คือดาวเคราะห์น้อยดวงนี้มีขนาดใหญ่ มีเส้นผ่านศูนย์กลางถึง 4.5 กิโลเมตร ...

---

พบดวงจันทร์ของดาวเคราะห์ต่างระบบ?

(11 ส.ค. 60) วิทยาการค้นหาบริวารของดาวฤกษ์ดวงอื่นได้ก้าวหน้าไปถึงการพบดวงจันทร์บริวารของดาวเคราะห์ต่างระบบแล้ว ล่าสุดนักดาราศาสตร์ค้นพบสิ่งที่น่าจะเป็นดวงจันทร์ที่โคจรรอบดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวฤกษ์ดวงอื่นได้แล้ว คณะนักดาราศาสตร์นำโดย เดวิด คิปพิง จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบียในนิวยอร์ก ได้ดำเนินโครงการค้นหาดวงจันทร์บริวารของดาวเคราะห์ต่างระบบ ซึ่งน่าจะเรียกว่า ดวงจันทร์ต่างระบบ วิธีค้นหาของโครง ...

---

สสารครึ่งหนึ่งในดาราจักรทางช้างเผือกมาจากที่อื่น

(5 ส.ค. 60) "เราทั้งหลายล้วนเกิดมาจากดาว" ผู้ที่ศึกษาดาราศาสตร์ล้วนตระหนักทราบดีถึงความจริงข้อนี้ เพราะธาตุหนักทุกอณูที่เป็นส่วนประกอบในเลือดเนื้อของเรา รวมถึงโลกทั้งใบ ล้วนแต่เป็นสิ่งที่สังเคราะห์ขึ้นในใจกลางดาวฤกษ์เมื่อนานมาแล้ว มาวันนี้ นักดาราศาสตร์ได้พบความจริงอีกข้อหนึ่งว่า เราไม่เพียงแต่เกิดมาจากดาวเท่านั้น หากแต่มีส่วนประกอบของดาวที่มาจากแดนไกลถึงต่างดาราจักรอีกด้วย ...

---

ดาวสามรุ่นในกระจุกดาวนายพราน

(31 ก.ค. 60) เนบิวลานายพราน น่าจะเป็นเนบิวลาที่เป็นที่รู้จักกันมากที่สุด ด้วยรูปร่างที่สวยงามและมีความสว่างจนมองเห็นด้วยตาเปล่า นอกจากนี้ยังเป็นเนบิวลาที่มีการศึกษามากที่สุดแห่งหนึ่งบนท้องฟ้าด้วย แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าเนบิวลานี้จะหมดความลี้ลับไป ล่าสุดนักดาราศาสตร์ต้องประหลาดใจเมื่อพบว่าดาวฤกษ์ใน ...

---

นานาทฤษฎีอธิบายพฤติกรรมประหลาดของดาวแทบบี

(27 ก.ค. 60) ดาวเคไอซี 8462852 (KIC 8462852) หรือดาวแทบบี เป็นดาวที่นักดาราศาสตร์กล่าวกันว่าแปลกประหลาดพิลึกกึกกือที่สุดในดาราจักร และนับวันก็ยิ่งแปลกขึ้นทุกทีจนนักดาราศาสตร์ต่างพากันงุนงงว่าเกิดอะไรขึ้นกับดาวดวงนี้กันแน่ ดาวเคไอซี 8462852 เป็นดาวฤกษ์ชนิดเอฟ หรือมีชนิดสเปกตรัมเอฟ อยู่ในกลุ่มดาวหงส์ เมื่อเดือนพฤษภาคมปีที่แล้ว นักดาราศาสตร์ได้เปิดเผยถึงความแปลก ...

---

พบดาวฤกษ์จิ๋ว เล็กกว่าดาวพฤหัสบดี

(13 ก.ค. 60) นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบดาวฤกษ์ดวงใหม่ดวงหนึ่ง เป็นดาวที่มีขนาดเล็กที่สุดในบรรดาดาวฤกษ์ทั้งหมดที่เคยพบมา ดาวดวงนี้มีชื่อว่า อีบีแอลเอ็ม เจ 0555-57 เอบี (EBLM J0555–57Ab) อยู่ห่างออกไป 600 ปีแสง เป็นสมาชิกของระบบดาวคู่ ๆ หนึ่ง มีขนาดใหญ่กว่าดาวเสาร์เพียงเล็กน้อยเท่านั้น เป็นขนาดที่เรียกได้ว่าเล็กที่สุดเท่าที่ดาวฤกษ์จะเล็กได้ หากมีขนาด ...

---

ดวงจันทร์ดวงใหม่ของวัตถุไคเปอร์

(12 ก.ค. 60) นักดาราศาสตร์พบสมาชิกดวงใหม่ของระบบสุริยะอีกแล้ว คราวนี้เป็นดวงจันทร์ของ 2007 โออาร์ 10 (2007 OR10) 2007 โออาร์ 10 เป็นดาวเคราะห์แคระ มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1,500 กิโลเมตร เป็นวัตถุพ้นดาวเนปจูนที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับสามรองจากดาวพลูโตและดาวอีริส โคจรอยู่ใน ...

---

ดวงอาทิตย์อาจเคยมีคู่แฝด

(4 ก.ค. 60) ดวงอาทิตย์ของเรา เมื่อครั้งถือกำเนิดขึ้นมา ได้เคยมีแฝดที่เกิดมาพร้อมกัน เป็นดาวคู่ที่โคจรรอบกันและกัน แต่ต่อมามีเหตุให้พี่น้องแฝดคู่นี้ต้องพลัดพรากจากกันตั้งแต่ยังวัยเยาว์ นี่ไม่ใช่พล็อตละครหลังข่าวหรือนิยายแฟนตาซี แต่เป็นผลงานวิจัยของนักวิจัยคณะหนึ่งจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ณ เบิร์กลีย์ และจากศูนย์ฟิสิกส์ดาราศาสตร์ ...

---

พบดาวฤกษ์ "ตายลัด" กลายเป็นหลุมดำโดยไม่ระเบิด

(13 มิ.ย. 60) วิวัฒนาการของดาวฤกษ์ดูเหมือนจะซับซ้อนกว่าที่นักดาราศาสตร์เคยคาดคิด เมื่อพบว่าดาวฤกษ์ดวงหนึ่งประพฤติตัวต่างไปจากที่เคยเข้าใจกัน เมื่อดาวฤกษ์ที่มีมวลสูงมากใช้เชื้อเพลิงไปจนหมด จะยุบตัวลงจากความโน้มถ่วงของตัวเอง คลื่นกระแทกที่เกิดจากการยุบจะสะท้อนออกมาเป็นการระเบิดที่รุนแรง ...

---

ดาวเคราะห์พบใหม่ ฮอตสุด ๆ

(11 มิ.ย. 60) จะไม่เรียกฮอตได้อย่างไร ก็ดาวเคราะห์ดวงนี้มีอุณหภูมิพื้นผิวตั้งเกือบ 5,000 องศาเซลเซียส ร้อนกว่าดาวฤกษ์ส่วนใหญ่เสียอีก ดาวเคราะห์ต่างระบบดวงนี้คือ เคลต์-9 บี (KELT-9b) เป็นบริวารของดาว เคลต์-9 ซึ่งเป็นดาวอายุเยาว์ เพิ่งเกิดมาได้ 300 ล้านปีซึ่งถือว่าอ่อนมากสำหรับดาวฤกษ์ มีขนาดใหญ่กว่าดวงอาทิตย์สองเท่า ...

---

พบดวงจันทร์ของดาวพฤหัสบดีเพิ่มขึ้นอีกสองดวง

(11 มิ.ย. 60) ระบบสุริยะของเรามีดวงจันทร์บริวารดาวเคราะห์เพิ่มขึ้นอีกสองดวงแล้ว เป็นบริวารของดาวพฤหัสบดี ทำให้ขณะนี้จำนวนดวงจันทร์บริวารของดาวพฤหัสบดีเพิ่มขึ้นเป็น 69 ดวง ดวงจันทร์ใหม่สองดวงนี้ไม่ได้ค้นพบโดยยานจูโนที่กำลังโคจรสำรวจดาวพฤหัสบดีอย่างใกล้ชิด ไม่ได้พบโดยกล้องฮับเบิล แต่พบโดยกล้องบนพื้นโลกเรานี้เอง ยิ่งกว่านั้น การค้นพบนี้ค่อนข้างจะเป็นเรื่องบังเอิญ เพราะไม่ได้เกิดจากการค้นหาบริวารของดาว ...

---

ไลโกพบคลื่นความโน้มถ่วงครั้งที่สาม

(6 มิ.ย. 60) หอสังเกตการณ์เอไลโก (aLIGO -- Advanced Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory) หรือหอสังเกตการณ์ไลโกที่ปรับปรุงใหม่ ได้ตรวจพบคลื่นความโน้มถ่วงอีกครั้งแล้ว นับเป็นครั้งที่สาม ซึ่งห่างจากการพบครั้งแรกเพียงปีครึ่ง ...

---

บรรยากาศผลุบ ๆ โผล่ ๆ ของซีรีส

(30 เม.ย. 60) ยานดอว์นซึ่งสำรวจซีรีสอย่างละเอียดจากวงโคจรมาตั้งแต่ปี 2558 พบหลักฐานว่าดาวเคราะห์แคระดวงนี้มีน้ำเป็นส่วนประกอบถึงเกือบครึ่ง การที่เป็นวัตถุที่มีน้ำแข็งมาก ในบางแง่มุมนักดาราศาสตร์จึงมองดาวซีรีสว่าเป็นนิวเคลียสดาวหางขนาดยักษ์ และกลไกการกำเนิดบรรยากาศของซีรีสก็คล้ายกับสิ่งที่เกิดขึ้นบนดาวหาง เมื่อดาวหางเคลื่อนเข้าใกล้ ...

---

ดาวเบเทลจุสเคยเป็นดาวคู่

(28 เม.ย. 60) ดาวเบเทลจุส หรือดาวแอลฟานายพราน เป็นดาวที่เป็นที่รู้จักกันดีมากที่สุดดวงหนึ่งบนท้องฟ้า มีความน่าสนใจหลายด้าน เป็นดาวที่สว่างเป็นอันดับ 10 บนท้องฟ้า มีสีแดงโดดเด่นสะดุดตา ในมุมมองของนักฟิสิกส์ดาราศาสตร์ ดาวดวงนี้โดดเด่นเพราะเป็นดาวประเภทที่เรียกว่าดาวยักษ์ใหญ่แดง (red supergiant) ซึ่งเกือบเป็น ...

---

ดาวอังคารเคยมีวงแหวน

(27 เม.ย. 60) เมื่อไม่กี่เดือนก่อน มีนักวิทยาศาสตร์ได้เสนอทฤษฎีว่า ดาวอังคารกำลังมีวงแหวนในอีกไม่กี่ล้านปีข้างหน้า โดยแหล่งที่มาของวงแหวนคือดวงจันทร์โฟบอส ดวงจันทร์ดวงนี้กำลังโคจรตีวงเข้าใกล้ดาวอังคารมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อถึงจุดหนึ่งจะถูก ...

---

สำรวจวงแหวนดาวเคราะห์ต่างระบบ

(27 เม.ย. 60) การศึกษาระบบสุริยะต่างถิ่นไปไกลถึงวงแหวนของดาวเคราะห์ต่างระบบแล้ว ในระบบสุริยะของเรามีดาวเคราะห์ที่มีวงแหวนอยู่ถึงสี่ดวง นั่นคือ ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส และดาวเนปจูน หรือครึ่งหนึ่งของดาวเคราะห์ทั้งหมด แต่นอกระบบสุริยะของเราออกไป ซึ่งมีดาวเคราะห์ของระบบสุริยะอื่นที่พบแล้วหลายพันดวง มีดาวเคราะห์เพียงดวงเดียวที่พบว่ามีวงแหวน ดาวเคราะห์ดวงนั้นคือ เจ 1407 บี (J1407b) ซึ่งพบว่ามีอภิมหาวงแหวนล้อมรอบอยู่ ...

---