สมาคมดาราศาสตร์ไทย

เรื่องมักเข้าใจผิดในดาราศาสตร์

กำแพงเมืองจีนมองเห็นได้จากอวกาศด้วยตาเปล่า

โม้

กำแพงเมืองจีนนั้นยิ่งใหญ่มากก็จริง แต่ความกว้างของกำแพงกว้างไม่ถึงสิบเมตร แม้แต่ถนนหลวงที่กว้างหลายสิบเมตรยังมองไม่เห็นจากอวกาศ แล้วจะมองเห็นกำแพงเมืองจีนได้อย่างไร 

กำแพงเมืองจีน มองไม่เห็นจากอวกาศ  


ลองกดเครื่องคิดเลขเล่น ๆ กันดู สายตามนุษย์แยกแยะรายละเอียดของสิ่งของที่เล็กที่สุดวัดเป็นขนาดเชิงมุมไม่เกิน ลิปดา (1/60 ของ องศา) สิ่งใดที่เล็กกว่า ลิปดาก็จะมองไม่เห็น  ขนาดเชิงมุม ลิปดาก็เทียบได้กับขนาดของเหรียญบาทที่อยู่ห่างออกไป 70 เมตร พรมแดนของอวกาศเริ่มตั้งแต่ความสูง 100 กิโลเมตรเหนือพื้นโลก กำแพงเมืองจีนกว้างประมาณ เมตร สิ่งของกว้าง เมตรที่มองจากระยะ 100 กิโลเมตรก็จะมีขนาดเชิงมุมเพียง 0.24 ลิปดา ยังเล็กเกินกว่าที่ตาเปล่ามนุษย์จะมองเห็นอยู่ดี ยานที่มีมนุษย์อยู่ไม่ว่าจะเป็นสถานีอวกาศหรือกระสวยอวกาศส่วนใหญ่โคจรที่ระดับความสูง 300-400 กิโลเมตร ความกว้างเชิงมุมของกำแพงเมื่อมองจากสถานีอวกาศก็ยิ่งเล็กลงไปอีกเหลือเพียง 0.06 ลิปดา ต่อให้แถมเงากำแพงที่ทอดเฉียง ๆ ยามเช้าหรือยามเย็นให้กำแพงกว้างขึ้นเป็น 20 เมตร กำแพงแถมเงาที่มองจากสถานีอวกาศก็ยังมีความกว้างเชิงมุมแค่ 0.17 ลิปดาเท่านั้น เพ่งให้ตาขวิดก็ยังไม่เห็น

แม้จะมองไม่เห็นกำแพงเมืองจีนด้วยตาเปล่าจากอวกาศ แต่เมื่อใช้กล้องสองตาก็มองเห็นได้ไม่ยาก เราอาจได้ยินนักบินอวกาศเล่าว่าเห็นสิ่งนั้นสิ่งนี้จากอวกาศ นั่นก็เพราะเขาใช้กล้องสองตาส่องลงมา 

บางคนอาจค้านว่า เรื่องนี้เป็นไปได้ เพราะเมื่อมนุษย์อวกาศขึ้นสู่อวกาศแล้ว สายตาจะดีกว่าตอนอยู่บนโลกมาก ย่อมเป็นไปได้ที่จะมองเห็นกำแพงเมืองจีนจากอวกาศ เรื่องนี้ก็เป็นความเข้าใจผิดอีกเช่นกัน การทดลองโดยมนุษย์อวกาศพบว่าขณะอยู่ในภาวะไร้น้ำหนัก ไม่เพียงแต่สายตาไม่ดีขึ้น แต่สายตากลับแย่ลงในบางคนด้วยซ้ำ

นักบินอวกาศหลายคนกล่าวอย่างเหนื่อยหน่ายว่า ตนต้องตอบคำถามและยืนยันเรื่องนี้ซ้ำแล้วซ้ำเล่า เพราะมักมีคนมาถามเสมอว่าจริงหรือไม่ เป็นคำถามยอดฮิตพอ ๆ กับคำถามว่าอยู่ในอวกาศอึยังไง 

นักบินอวกาศจีนที่ขึ้นสู่อวกาศก็ยืนยันเรื่องนี้เช่นกันว่าอยู่บนอวกาศมองไม่เห็นกำแพงเมืองจีน


วิมุติ วสะหลาย wimut@hotmail.com

หัวข้อ