สมาคมดาราศาสตร์ไทย

เรื่องมักเข้าใจผิดในดาราศาสตร์

กาลิเลโอตาบอดเพราะเอากล้องส่องดูดวงอาทิตย์

ไม่จริง

เรื่องกาลิเลโอตาบอดเพราะเคยไปส่องดูดวงอาทิตย์ด้วยกล้องโทรทรรศน์เป็นตัวอย่างยอดนิยมที่มักได้ยินกันเสมอเมื่อมีกิจกรรมการสังเกตการณ์ที่เกี่ยวกับดวงอาทิตย์ เป็นการดีที่มีการตักเตือนให้ผู้ที่จะสังเกตดวงอาทิตย์ใช้ความระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะแสงอาทิตย์มีความเข้มมาก หากสังเกตด้วยอุปกรณ์หรือวิธีที่ไม่เหมาะสมก็อาจเป็นอันตรายต่อดวงตาได้ 

แต่การยกตัวอย่างแบบนั้นไม่ถูก กาลิเลโอไม่ได้ตาบอดเพราะดูดวงอาทิตย์

เป็นความจริงที่กาลิเลโอต้องทนทุกข์ทรมานจากการถูกจองจำและต้องตาบอดในช่วงบั้นปลายชีวิต และก็เป็นความจริงอีกเช่นกันที่กาลิเลโอเคยใช้กล้องโทรทรรศน์ส่องดูดวงอาทิตย์ การทึกทักไปว่าเพราะกาลิเลโอดูดวงอาทิตย์ กาลิเลโอจึงตาบอด ก็ดูสมเหตุสมผลดี แต่เมื่อพิจารณารายละเอียดแล้วจะเห็นว่าเป็นเหตุผลที่โยงเข้ากันไม่ได้ สาเหตุการตาบอดของกาลิเลโอมีบันทึกอยู่ว่าเกิดจากโรคต้อหินและต้อกระจก ซึ่งเป็นโรคที่มักเกิดในผู้สูงอายุอยู่แล้ว 

กาลิเลโอเคยดูดวงอาทิตย์ผ่านกล้องโทรทรรศน์เพียงไม่กี่ครั้ง และเป็นการดูเพียงช่วงสั้น ๆ ที่ดวงอาทิตย์เพิ่งขึ้นจากขอบฟ้าหรือใกล้ลับขอบฟ้า และที่สำคัญก็คือ เขาสังเกตดวงอาทิตย์ด้วยวิธีนี้ในช่วงวัยกลางคน ก่อนหน้าที่จะตาบอดถึงเกือบสามสิบปี การตาบอดของกาลิเลโอจึงไม่เกี่ยวกับการสังเกตดวงอาทิตย์ด้วยกล้องโทรทรรศน์


วิมุติ วสะหลาย wimut@hotmail.com

หัวข้อ